کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4687

صفحه 4687

نخستين لطفي كه از رئيس كتابخانه ديديم [283] تغيير ساعات رسمي به مدت كار كتابخانه و توسعه‌ي وقت مطالعه بود، به همان ترتيبي كه علامه‌ي اميني مي‌خواست. چنانكه اين كار را براي تسهيل مطالعه و همكاري و ابراز علاقه به علامه‌ي اميني، مدير كتابخانه‌ي رامپور و جاهاي ديگر نيز كرده بودند. اين بود كه هر روز ساعت 6 صبح به كتابخانه مي‌آمديم تا 1 بعدازظهر. در اين وقت براي استراحت به خانه باز مي‌گشتيم تا ساعت 4. سپس به كتابخانه مي‌آمديم و به مطالعه و نوشتن و استنساخ خود ادامه مي‌داديم تا 8 بعدازظهر. و بدين ترتيب هر روز بين 11 تا 12 ساعت مرتب كار مي‌كرديم. [284].

[صفحه 336]

و همي به ياد داريم كوششهايي را كه از مدير محترم كتابخانه، استاد فاضل، امتياز عليخان عرشي [285] مشاهده كرديم. وي براي پايدار ماندن اين بنياد مقدس فرهنگي و جمع آوري كتب پربها و مواريث نادر علمي و حفاظت سرمايه‌ي كتابخانه از هيچ گونه فعاليتي فرو گذار نكرده است … برنامه‌ي كتابخانه از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر بود، ولي چون استاد نامبرده ديد اين وقت براي مطالعات ممتد علامه‌ي اميني بسنده نيست، دستور داد كه تا ما در «رامپور» يم كتابخانه از ساعت 6 بامداد تا 4 بعدازظهر، 10 ساعت متوالي، باز باشد. و خود استاد مرتبا صبحها پيش از ساعت 6 حاضر مي‌شد و كتابهايي كه مورد نياز ما بود آماده مي‌كرد و دم دست مي‌گذاشت. اين كار [زود آمدن بامداد ساختن كتابها] بسي سخت و مشقت بار بود، اما به حكم عاطفه و براي خدمت به علم و فضيلت، خويش را براي انجام دادن آن مهيا ساخته بود و بدين زحمت گرانبها تن در داده بود. [286].

[صفحه 337]

همين گونه دارندگان نسخه‌هاي نفيس- چنانكه در پيش نيز ياد كرديم- از سر ارادت به كار و مقصد وي، و هم اطمينان به امانت او، نسخه‌هايي گرانبها، براي كتابخانه، به او مي‌سپردند، يا به شخص وي اهدا مي‌كردند، و او نيز به كتابخانه‌ي مولي اهدا مي‌كرد. چنانكه در «صحيفة المكتبه» در شرح آثار مهم كتابخانه‌ي ناصريه مي‌خوانيم:

19- ذخيرة المآل في شرح جواهر اللال في فضائل الآل. تأليف شهاب الدين احمد بن عبد القادر حفظي شافعي … در 406 صفحه. اين نسخه گرفته شده از نسخه‌اي نفيس، به خط مؤلف، كه نزد استاد محقق سيد سبط الحسن بود و به علامه‌ي اميني اهدا كرد. معظم له نيز آن نسخه را به كتابهاي كتابخانه‌ي اميرالمؤمنين «ع» ضميمه كردند. [287].

باري اين سفرها سرشار بود از استنساخ، مطالعه، تهيه‌ي مآخذ، برخورد و ملاقات با استادان، اصلاح و ارشاد مردم، تربيت اهل و تأثير در آنان و گاه گاه، اقامه‌ي جماعت، منابر عمومي، و القاي بحث و ايجاد زمينه‌هاي فكري در مسائل مربوط به شكل حكومت در اسلام. مهمترين نتيجه‌ي اين سفرها، نشر مفاهيم ولايت بود، زيرا صاحب الغدير به هر ساماني كه مي‌رفت و به هر آباديي كه پاي مي‌نهاد،مفاهيم ولايت صحيح را با خود مي‌برد و نشر مي‌داد و تازه مي‌كرد، و همه جا ولاي فلسفه‌ي سياسي حكومت «غدير» را خاطرنشان مي‌ساخت. شهرهايي كه وي با خصوصيات ياد شده به آنها سفر كرده است، به جز شهرهاي عراق، از جمله اينهاست: حيدرآبادد كن، عليگره، بمبئي، لكهنو، پتنه، رامپور، جلالي (در هند)، اصفهان،قم، مشهد، همدان، كرمانشاه، تبريز، بيروت، دمشق، مكه، مدينه، فوعه، كفريه، معرة مصرين، نبل، حلب … كه گزارشي از اين سفرها انتشار يافته است.

[صفحه 338]

زندگي مردان بزرگ

محبي، مؤلف «خلاصة الاثر»، در شرح حال «شيخ بهاءالدين عاملي» مي‌گويد: