کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4919

صفحه 4919

ابوريحان بيروني ، دانشمند ايراني قرن پنجم (م : 440 ق ) در كتاب (الاثار الباقية ) (26) غدير را از عيدهايي شمرده است كه همه مسلمانان آن را بر پا مي داشتند و جشن مي گرفتند.

ابن طلحه شافعي در كتاب (مطالب السؤ ول ) مي گويد:

روز غدير خم را علي در شعرش ياد كرده است ، و آن روز، عيد است و يادگار تاريخي است . زيرا روزي است كه پيغمبر(ص ) در آن ، آشكارا و صريح ، علي را به مقام ارجمند امامت و پيشوايي بعد از خود معرفي كرد و با آن موقعيت رفيع ، او را بر ديگر مسلمانان فضيلت بخشيد. (27)

در كتابهاي تاريخ ، شواهد زيادي بر اين موضوع ملاحظه مي شود كه عيد غدير در بين همه مسلمانان جهان ، در خاور و باختر، مورد قبول و احترام بوده است . مصريان به آن توجه مي كردند و مسلمانان غرب و آسياي صغير و عراق و هندوستان نيز كاملا آن را به پا مي داشتند؛ و آن روزي بسيار مشهود بوده است كه در آن به ويژه به عبادت و پرستش خداي توانا مي پرداختند و انجمنهاي سخنراني و وعظ تشكيل مي دادند و شعرا ترانه ها مي سرودند.

دانشمندان معروفي از اهل تسنن ، در كتب خود روز غدير را (عيد) ناميده اند و به مناسبت ، ذكر كرده اند كه در آن روز نبي اكرم ، علي بن ابيطالب را در بيابان غدير خم ، جانشين و وصي خود قرار داد و همه اصحاب و همراهان را امر كرد كه به وي تبريك بگويند (28) و چون تهنيت و تبريك گفتن ، از اعمال مخصوص عيدها و روزهاي شادماني است ، تاييد مي كند كه روز غدير عيدي است اسلامي كه به دست باني و مؤ سس عاليقدر اسلام پايه گذاري شده است و هيچ گاه اختصاص به شيعه ندارد.

اشتها روز غدير، مخصوصا در ميان ملتهاي عربي زبان به اندازه اي بوده است كه در خلال آثار ادبي و اشعار شعراي آنان ، تشبيهات زيبايي كه به شبهاي جشن عيد غدير شده است ملاحظه مي شود، و هم از زبان ترانه ، بهجت و فرحناكي روزهاي غدير را با بياني شيرين مي شنويم . (29)

ابومنصور ثعالبي ، (30) اديب و دانشمند معروف ، در كتاب (ثمارالقلوب ) (31) از (اضافه )هاي مشهور، يكي (ليلة الغدير) را (مانند ليلة القدر، مثلا) نام برده است .

2 - ابتداي پيدايش اين روز فرخنده و اهميت آن در اسلام از تاريخ هيجدهم ماه ذي حجه سال دهم هجرت است ؛ و چنانكه گذشت ، پيامبر اكرم در بازگشت از حجة الوداع ، در اين روز، در دامنه بيابان غدير، مقام جانشين خود را آشكار و به جمعيتهاي انبوهي كه در آن سفر همراهش بودند ابلاغ كرد كه وظيفه امر و نهي و رهبري در امور دين و حفظ نظام دنياي اسلام با علي بن ابيطالب (ع ) است . از اين رو اين روز در تاريخ اسلام ، روزي بس درخشان گشت . زيرا در آن روز، با معين شدن سرپرست مسلمين بعد از رسول اكرم ، دين كامل شد و صراط مستقيم الاهي نمودار گرديد و تابشگاه حقايق قرآن پديدار گشت ؛ تا مسلمانان در پرتو مشعل هدايت به پيشرويهاي خود ادامه دهند و به پرتگاههاي جهل و انحطاط نيفتند و مقام علمي و عملي جانشينان حقيقي پيغمبر را شناخته از آنان حداكثر استفاده را بكنند.

پس كدام روز را از (غدير) بزرگتر مي توانيم بدانيم ؟ با آنكه در اين روز وظيفه بزرگ مسلمانان نسبت به بعد از درگذشت پيامبر عزيزشان واضح شد و نعمت هدايت از طرف خداوند به سر حد اتمام رسيد، و در اين باره چنانكه در پيش گفتيم آياتي چند از جانب خداوند نازل گشت ؛ كه از جمله اين آيه كريمه است :

( اليوم اكملت لكم دينكم و اتمتت عليكم نعمتي و رضيت لكم الاسلام دينا )