کتابخانه بالقرآن

بانک غدیر صفحه 4938

صفحه 4938

7 - چه عواملي موجب سرعت و وسعت فتوحات اسلام و انتشار آن به دست ملل مختلف جهان گشت ؟

8 - چرا پس از درگذشت پيغمبر بزرگ ، اختلاف آغاز شد؟

9 - چرا بني هاشم (خاندان پيامبر) از حق خود، كنار زده شدند؟

10 - چه چيز باعث انحطاط و عقب افتادن مسلمين گشت ، و آنان را به وضعي كه هم اكنون دارند كشانيد؟

11 - راهي كه به يگانگي مسلمانان منتهي مي شود و به وجود آورنده نهضت ديني و سياسي و اقتصادي و ادبي و علمي آنان باشد كدام است ؟

12 - آيا براي باز يافتن آنچه از دست رفته كافي است به تواريخ قديم رجوع و بر آنها اعتماد كرد؟ يا لازم است با بي طرفي و پاك نظري ، بحث و كاوش كرد؛ و با توجه كامل ، به حقيقت جويي و پيگيري پرداخت ، تا استنباط و فهميدن علتها و سببهاي آنچه گفته شد ممكن شود؛ و به دست دادن برنامه اي كه لازم است مسلمانان اين عصر براي به دست آوردن موجبات علم و نهضت و چنگ زدن به نمونه هاي عالي نبوغ و فضيلت ، آماده به كار بستن آن شوند ميسور گردد؟ همان نمونه ها كه در نظر ما مجسم مي كند تعليمات و سيرت رسول را و روش كساني را كه به سيرتش رفتار نمودند، و طبق رهنماييش كار كردند، و از پرتوش روشن شدند. آنان كه خود چراغ راه دين و سند حق و قبله حيات با سعادت و نمونه پارسايي و پرهيزگاري گشتند.

من اطمينان دارم كه تحقيق درباره مسائلي كه ذكر شد، با اين روش محكم ، بهترين چيزي است كه بر مردان علم و دين و اصلاح واجب است ؛ و معتقدم در كتاب (الغدير) شما، كه آن را در جهان اسلام منتشر ساخته ايد، بحثهايي وجود دارد كه فايده اين تحقيق را با همين روش علمي به دست مي دهد و در آن مطالبي است كه حقيقتي تاريخي را براي ما ثابت مي كند، در صورتي كه مورخان در نقل آن حقيقت ، اغراض را كنار نگذاشتند و نتايجي را كه بر آن مترتب مي شود ناديده گرفتند.

در نتيجه آنچه روي داد، عالم اسلام از فهم حقيقت دور ماند؛ حقيقت آن پيشامد تاريخي ، كه اگر اصحاب پيغمبر به آن عمل كرده بودند و وصيت رسول امين اجرا شده بود اين قضايا واقع نمي گشت ؛ و اين بلاي جدايي انداز و اختلاف شقاوت بار به مسلمين نمي رسيد؛ و وحدت اسلامي چون حلقه هاي زنجير به هم پيوسته مي ماند و از دستبرد هوسها و خواهشها محفوظ بود و مقام خلافت ، همان طور كه رسول الله برنامه اش را معين كرده بود، شروع به كار مي كرد؛ در حالي كه موكب همايون پيروزي گرداگردش به حركت در مي آمد و پرچمهاي هدايت و رستگاري با نيرومندي و هماهنگي بر جوانبش سايه مي افكند.

اگر اين كار عملي شده بود، متصرف خلافت نمي گشت مگر كسي كه صاحب استعداد، كفايت ، علم ، اراده ، شجاعت ، نيرو، دورانديشي و پايداري بود. كسي كه سياست دين را درست درك مي كرد و به نيروي حكمت ميان دين و دنياي مردم ارتباط مي داد، همان كس كه داراي خوي نبوت و روش مصلحانه بود، رهنماييش مانند قرآن و زندگانيش زاهدانه و كردارش بر پايه رعايت حقوق و محبت به نوع بود، و شمشيرش را چون حكيمي آگاه كه جاي درد را بداند بكار مي برد، و در كار قضاوت هيچ گاه تحت تاءثير سرزنش و سخني واقع نمي گشت . آري دستش دست انتقام كشنده از ستمگر و مهرورز با ناتوان بود؛ و علم و دانشش همان بود كه قضايا را با ميزان خرد و حق و مصلحتهاي عمومي بسنجد و از هرچه مخالف امر خداست دوري گزيده در سراسر گفتار و كردارش رضاي او را در نظر گيرد.

هان ! كه حوادث تاريخ در قرون گذشته ، با اموري پسنديده و ناپسند در هم پيچيد. و اين خود بايد درس عبرت و انگيزه اي باشد، كه ما را در راه گسترش حقائق و ارتباط دادن وقايع و بيان علل و اسباب و كشف نتايج ، نشاط بخشد؛ با اعتماد به آنچه علم و عقل و تجربه به ما مي آموزد؛ و با روشي كه پراكندگي و اختلاف را از بين برد و بر جراحتهاي پيكر اسلام مرهم نهد؛ تا بحثهاي ما به آلايش انحراف و كوتاهي و سهل انگاري آلوده نگردد. پس ما بايد سيرت و زندگاني آن (وصي ) را پاكيزه بيان كنيم كه براي خدا و دين خدا زندگي كرد و در راه اعلاي كلمه توحيد و دفاع از حق شهيد شد و پسر عم خود (پيامبر) را از جان و دل با فرمانبرداري و پيروي و دوستي ياري كرد.