- مقدمه 1
- زمینههای تاریخی واقعه غدیر 3
- خطبه پیامبر (ص) در غدیر خم 8
- بررسیهایی درباره واقعه غدیر خم 13
- 1: جایگاه واقعه غدیر در منابع اسلامی. 13
- 2- بازتاب واقعه غدیر در تفاسیر قرآن 15
- اشاره 15
- 2- 1- تفاسیر شیعه 15
- 2- 1- 1- نکات مهم و قابل توجه در تفسیر آیه تبلیغ 18
- 2- 2- تفاسیر اهل سنّت 22
- اشاره 22
- 2- 2- 1- نقد و بررسی عقاید مفسران اهل سنّت دربارهنزول آیه تبلیغ 25
- 2- 3- تحقیقی درباره شأن نزول آیه تبلیغ 35
- 4- بررسی چند مسأله پیرامون آیه تبلیغ 39
- 4- 1- فلسفه واقعه غدیر چه بود؟ 39
- 4- 2- رابطه آیه تبلیغ با آیات قبل و بعد آن چیست؟ 46
- 4- 3- چرا در آیه تبلیغ نام علی علیه السلام وجود ندارد؟ 52
- 4- 4- چرا پیامبر صلی الله علیه و آله از اعلام ولایت علی علیه السلام واهمه داشت؟ 57
- 4- 5- در حدیث غدیر «مولا» به چه معنی است؟ 63
- منابع و مآخذ 73
- پی نوشت ها 78
قابل توجه است که بسیاری از مفسّران اهل سنّت- همانند فخر رازی- در تفسیر آیه تبلیغ به طرح ماجرای غدیرخم پرداخته و این جریان را به عنوان یک واقعه تاریخی تأیید میکنند، اما در عین حال تلاش کردهاند که اولًا: رابطه آیه تبلیغ را با ماجرای غدیرخم مورد انکار قرار دهند. و ثانیاً: در حدیث: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» مولی را به معنی دوست و یاور تفسیر کنند (1) 33.
و چنانکه میدانیم این عقیده، دیدگاه اکثر علمای اهل سنت است که بدون آنکه به نفی ماجرای غدیر خم بپردازند، عملًا تلاش میکنند که ارتباط واقعه غدیر را با امامت و رهبری علی علیه السلام انکار کرده و آن را در حدّ سفارش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به دوستی با علی علیه السلام تنزّل دهند.
2- 2- 1- نقد و بررسی عقاید مفسران اهل سنّت دربارهنزول آیه تبلیغ
2- 2- 1- 1- بررسی فرض نخست- نزول آیه در مکه
عدهای از مفسران بر این عقیدهاند که آیه تبلیغ در مکه نازل شده و هدف از نزول آن سفارش خداوند به رسول خود در تبلیغ احکام دین به مشرکان بوده است. به عقیده آنان، از آنجا که رسول خدا صلی الله علیه و آله در مکه در شرایط ضعف به
1- . از جمله بنگرید به تفسیر المنار، ج 6، ص 465، روح المعانی، ج 6، ص 194- 195