- مقدمه 1
- زمینههای تاریخی واقعه غدیر 3
- خطبه پیامبر (ص) در غدیر خم 8
- 1: جایگاه واقعه غدیر در منابع اسلامی. 13
- بررسیهایی درباره واقعه غدیر خم 13
- 2- بازتاب واقعه غدیر در تفاسیر قرآن 15
- 2- 1- تفاسیر شیعه 15
- اشاره 15
- 2- 1- 1- نکات مهم و قابل توجه در تفسیر آیه تبلیغ 18
- 2- 2- تفاسیر اهل سنّت 22
- اشاره 22
- 2- 2- 1- نقد و بررسی عقاید مفسران اهل سنّت دربارهنزول آیه تبلیغ 25
- 2- 3- تحقیقی درباره شأن نزول آیه تبلیغ 35
- 4- 1- فلسفه واقعه غدیر چه بود؟ 39
- 4- بررسی چند مسأله پیرامون آیه تبلیغ 39
- 4- 2- رابطه آیه تبلیغ با آیات قبل و بعد آن چیست؟ 46
- 4- 3- چرا در آیه تبلیغ نام علی علیه السلام وجود ندارد؟ 52
- 4- 4- چرا پیامبر صلی الله علیه و آله از اعلام ولایت علی علیه السلام واهمه داشت؟ 57
- 4- 5- در حدیث غدیر «مولا» به چه معنی است؟ 63
- منابع و مآخذ 73
- پی نوشت ها 78
4- 2- رابطه آیه تبلیغ با آیات قبل و بعد آن چیست؟
اکثر آیات سوره مائده درباره اهل کتاب نازل شده و آیه تبلیغ هم در بین این آیات قرار دارد. بر این اساس چنانکه گفته شد، برخی از مفسران اهل سنّت معتقدند که مفاد آیه تبلیغ نیز درباره اهل کتاب است؛ زیرا در غیر این صورت آیه تبلیغ از نظر مفهوم از آیات قبل و بعد از خود منقطع خواهد شد و چنین چیزی زیبنده قرآن نمی‌باشد.
در پاسخ به این سؤال باید گفت: حتی به فرض که ثابت شود آیه تبلیغ ارتباطی به ماقبل و مابعد خود ندارد، باز نمی‌توان به صورت قاطع نزول آیه تبلیغ در مورد حادثه غدیر را منتفی دانست. زیرا در این صورت تناسب آیه تبلیغ با آیات قبل و بعد آن تناسب استطرادی فرض شده و به عقیده دانشمندان علوم قرآنی، یکی از وجوه مهم تناسب آیات و سوره‌ها در قرآن تناسب استطرادی (1) 75 است.
1- . در توضیح تناسب استطرادی باید گفت: این تناسب در جایی است که قرآن ضمن بیان یک مساله اصلی بنابر مصالحی رشته کلام را قطع کرده و مطلب جدیدی به ذهن مخاطب خود القا می‌کند، سپس مجدداً به کلام قبلی بازگشته و آن را ادامه می‌دهد، در عین حال کلام استطرادی با کلام اصلی دارای نوعی رابطه و پیوند است. به عنوان مثال به عقیده زمخشری آیه شریفه: «یا بنی آدم قد انزلنا علیکم لباساً یواری سوادکم و ریشا ...» (الاعراف، 26)- که در آن از نعمت لباس سخن رفته است- کلامی بر سبیل استطراد است. زیرا کلام اصلی در اوایل سوره اعراف درباره سرگذشت آدم و حوا، تخلّف آنها در خوردن از درخت ممنوعه و در نتیجه افتادن لباس از اندام آنها و تلاش جهت پوشاندن خود با برگهای درختان است. در چنین فضایی سخن از نعمت لباس برای بنی‌آدم از باب تناسب استطرادی وارد شده که بی ارتباط با زمینه اصلی کلام هم نمی‌باشد. و از این گونه موارد می‌توان به وجود آیه «لن یستنکف المسیح ان یکون عبداً للَّه ...» (النساء، 172) در بین آیات مربوط به تخطئه نصاری در غلوّ آنان نسبت به حضرت مسیح اشاره کرد. تفصیل را نک: الاتقان، ج 3، ص 373، کشاف، ج 2، ص 97، البرهان، ج 1، ص 41