حیات جاویدان صفحه 1108

است که او خود به آن اعتراف نمود و... ولی توقع ما از عثمان این بود که حداقل پس از رسیدن به خلافت، احکام سنت پیامبر را که در دلهای صحابه ریخته شده بود و او آن ها را می شنید و می دید و آنوقت به خرد خود عرضه می کرد و فرا می گرفت تا در سؤالاتی که از او می کنند، درمانده نشود و آن خطاهای بزرگ را مرتکب نشده و برخلاف رسول خدا نظر ندهد و عقیده ای را که مستلزم ترک راه راست است انتخاب نکند ولی افسوس که...

عقیده خلیفه در جمع میان دو خواهر برده:

مالک آورده است که مردی از عثمان پرسید آیا دو خواهر که برده هستند را می تواند با هم نگاه داشت عثمان گفت یک آیه این کار را حلال و یک آیه حرام نموده ولی من دوست ندارم که چنین کنم پس راوی می گوید آن مرد نزد یکی دیگر از اصحاب رفت و او پاسخ داد من اگر قدرتی داشته باشم و ببینم کسی این کار را می کند او را کیفر می دهم و ابن شهاب گفت به نظرم این دومی علی بن ابی طالب بوده است و در عبارتی دیگر...، اگر دو خواهر را با هم جمع کنی و من قدرتی داشته باشم ترا به کیفر بدی می رسانم... جصاص می گوید... عثمان این کار را جایز می دانست...، و می گفت نه دستور به انجام آن می دهم و نه از اجرای آن نهی می کنم و این دلالت دارد بر اینکه او در این حکم مردد بوده است...، درباره این مسئله در دو جهت گفتگو می شود اول اینکه نگاه داشتن دو خواهر برده با هم چه حکمی دارد که به گفته رازی مشهور بین فقها، حرام بودن آن است و ابن کثیر می گوید مشهور از قول جمهور و ائمه اربعه و دیگران همین است... و بقیه نیز با همین مضمون اتفاق نظر دارند و نیز طرفداران متعصب در راه توجیه کار خلیفه، روایت دروغی بر علی بسته اند که در این خصوص با عثمان موافقت نمود. جصاص در احکام القرآن آورده که ایاس بن عامر گفت به علی گفتم آنان می گویند تو گفتی که این کار را یک آیه حرام و یک آیه حلال کرد گفت دروغ می گویند... دوم اینکه آیا آیه ای وجود دارد که بتواند حکم حرمتی که در قرآن آمده است را استثناء نماید آنطور که عثمان ادعا نموده است... البته او معلوم نکرده ولی عبدالرزاق و ابن ابی شیبه... از ابن مسعود آورده اند که از او سؤال شد در حکم فردی که دو خواهر برده را برای خود با هم نگاه دارد و او این کار را رد می کرد، پس به او گفتند خدا می گوید (..... مگر آنچه ملوک شماست...) ابن مسعود پاسخ داد شتر تو هم مملوک