فرهنگ غدیر صفحه 149

شیعۀ دوازده امامی را در مباحث خداشناسی،ذات و صفات خدا،قضا و قدر و جبر و اختیار، پیغمبرشناسی،هدایت عمومی و خصوصی،نبوت،عصمت،پیغمبر اسلام و قرآن، معادشناسی،روح و حقیقت مرگ،عالم برزخ و قیامت،امام شناسی،فرق امام و نبی و مهدویّت آورده است. (1)-شیعه شناسی،اهل بیت،امامت،غدیر،وصایت،اطاعت،رافضی.

تشیّع علوی و تشیّع صفوی

اصطلاحی که دکتر علی شریعتی آن را به کار می برد و تلقّی و نگاهی که از تشیّع داشت،نگاهی انقلابی،عمل زا،حرکت آفرین و سازش ناپذیر با ظلم و قدرتهای طاغوتی و دستگاههای فریبکار بود و به این برداشت،«تشیّع علوی»نام می نهاد و تشیّعی را که صرفا در محدودۀ محبّت و ابراز علاقه و اشک ریختن و عزاداری باشد و با حکّام جور بسازد و عافیت طلب و سازشکار و بی مسؤولیت باشد«تشیّع صفوی»معرفی می کرد،به لحاظ اینکه در دوران صفویّه چنین تشیّعی رواج یافت.این دیدگاه در کتابی با همین نام از او به طور مبسوط تشریح شده است.وی تفاوت این دو نوع تشیّع را در مباحثی همچون وصایت،امامت،عصمت،ولایت،شفاعت،تقلید،عدل،دعا،انتظار،غیبت،ترسیم و تفکیک کرده و در پایان آن،جمع بندی زیر را آورده است(نمونه هایی از آنچه گفته است):

تشیّع علوی تشیّع شناخت است و محبّت،تشیّع صفوی تشیّع جهل است و محبّت،

تشیّع علوی تشیّع سنّت است،تشیّع صفوی تشیّع بدعت،

تشیّع علوی تشیّع رسم است،تشیّع صفوی تشیّع اسم،

تشیّع علوی تشیّع پیروی است،تشیّع صفوی تشیّع ستایش،

تشیّع علوی تشیّع اجتهاد است،تشیّع صفوی تشیّع جمود،

تشیّع علوی تشیّع مسؤولیت است،تشیّع صفوی تشیّع تعطیل همۀ مسؤولیتها،

تشیّع علوی تشیّع آزادی است،تشیّع صفوی تشیّع عبودیت،

تشیّع علوی تشیّع انقلاب کربلاست،تشیّع صفوی تشیّع فاجعۀ کربلا،