فرهنگ غدیر صفحه 15

باشند که شیعه،آن را در امامان دوازده گانه می داند.علامۀ مجلسی هم بر همین نکته تأکید دارد و دستور به اطاعت مطلق را دلیل آن می داند که مصداق آن ائمّۀ معصومند،نه امرا و کسانی که حرف و عملشان متفاوت است. (1)

امام صادق علیه السّلام فرمود:این آیه دربارۀ علی بن ابی طالب و امام حسن و امام حسین علیهم السّلام نازل شده است. (2)در روایتی دیگر،اولی الأمر را،امام علی،امام حسن،امام حسین،امام سجاد و امام باقر علیهم السّلام می شمارد. (3)

ابو بصیر از امام صادق علیه السّلام نیز نقل می کند که آنان،أئمّه از فرزندان علی و فاطمه اند،تا روز قیامت. (4)در اینکه مقصود از«اولی الأمر»کیست،بحثهای فراوان در کتب کلامی است و برخی اهل سنّت آن را مربوط به هرحاکم و زمامداری می دانند که قدرت یابد و با همین عقیده،اطاعت از امویان و عباسیان و همۀ سلاطین جور و حکومتهای ناصالح را لازم و قیام بر ضدّ آنان را ناروا و حرام می شمارند.

-اولو الأمر.

آیۀ اهل ذکر

قرآن کریم می فرماید:اگر نمی دانید،از آگاهان و اهل ذکر بپرسید: فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ . (5)رجوع به آگاهان و دانایان در هرمسأله ای،امری عقلانی و طبیعی است و رجوع جاهل به عالم مبنای ارتباطات بشری است.علامۀ طباطبایی می گوید:«آیه اشاره به یک اصل عمومی عقلایی است که جاهل به اهل خبره مراجعه می کند». (6)در امور دین و پیمودن راه سعادت و کسب معارف الهی و یافتن راه خدا و تفسیر کلام اللّه و دست یافتن به عقاید حقّه،باید به«اهل بیت»رجوع کرد که آگاه ترین و دین شناس ترین مردمند.

امام علی علیه السّلام فرمود:«نحن أهل الذّکر». (7)اهل ذکر ماییم.امام باقر علیه السّلام نیز در ذیل این آیۀ کریمه فرمود:«هم الأئمّه من عتره رسول اللّه» (8)،امامان از عترت پیامبر خدا اهل ذکرند.

1- 1) .بحار الأنوار،ج 23 ص 284.
2- 2) .اصول کافی،ج 1 ص 286 ح 1.
3- 3) .همان،ج 2 ص 21 ح 9.
4- 4) .بحار الأنوار،ج 23 ص 286 و 288.
5- 5) .نحل،آیه 43.
6- 6) .المیزان،ج 12 ص 275.
7- 7) .مناقب،ج 3 ص 98.
8- 8) .اهل البیت فی الکتاب و السنّه،ص 154.