فرهنگ غدیر صفحه 186

آن نباید دلیل خواست،چراکه خودشان دلیل و حجّت اند.ازاین رو در همان زیارت جامعه خطاب به این حجتهای الهی می گوییم:«فالرّاغب عنکم مارق،و اللاّزم لکم لاحق،و المقصّر فی حقّکم زاهق و الحقّ معکم و فیکم و منکم و إلیکم و أنتم أهله و معدنه و میراث النّبوّه عندکم و إیاب الخلق إلیکم و حسابهم علیکم و فصل الخطاب عندکم...»

آنچه در غدیر خم اتّفاق افتاد،معرفی و تعیین«حجّت»از سوی پیامبر و به امر خدا بود، تا مردم حجت الهی را بشناسند و پس از پیامبر از او اطاعت کنند.در روز غدیر،با خطبۀ پیامبر حجّت بر همگان تمام شد.ازاین رو حضرت علی علیه السّلام و أئمه و اصحاب وفادار و علمای دین و هرشیعۀ علوی،به حادثۀ غدیر که حجت الهی بود،«احتجاج»می کردند و آن را روشن ترین دلیل بر امامت علی بن ابی طالب علیه السّلام می دانستند.امروز نیز حرکت در «خطّ اهل بیت»و عمل به«مذهب أئمّۀ معصوم»و پیروی از«عترت»،موجب می شود که انسان در دینداری«حجّت»داشته باشد،چون خداوند اطاعت از اینان را به عنوان«اولی الأمر»واجب ساخته و از آن سؤال خواهد کرد.در عصر غیبت امام زمان علیه السّلام نیز،فقهای شیعه حجتهای تعیین شده از سوی آن حضرت و محور و معیار درستی عمل در احکام دینند.امام زمان که خود حجّت خداست،برای عصر غیبت،فقها را حجت خویش بر مردم معرفی کرده است:«و امّا الحوادث الواقعه فارجعوا فیها إلی رواه أحادیثنا،فإنّهم حجّتی علیکم و أنا حجّه اللّه». (1)

قرآن،حجّت دیگر خداوند بر مردم است و معیار و محور سنجش و ردّ و قبول آنچه به نام دین گفته می شود.حضرت علی علیه السّلام نیز قرآن را حجت خدا می داند:«فالقرآن آمر زاجر و صامت ناطق،حجّه اللّه علی خلقه.» (2)قرآن،فرمان دهنده و بازدارنده است و ساکت گویاست،حجت خدا بر بندگان اوست.

احتجاجاتی که أئمّۀ معصومین و اصحاب و علما و متکلمین شیعه داشتند و با تکیه بر حجّتهای قوی و انکارناپذیر،حقانیت تشیّع و راه اهل بیت را ثابت کرده اند،از محورهای دیگر بحث از«حجت شناسی»است و رجوع به اینگونه احتجاجات،حجت شیعه را قوی تر می سازد.-امامت،قرآن و عترت،ثقلین،عصمت،احتجاج و مناشده.