فرهنگ غدیر صفحه 209

حسّان بن ثابت

شاعر زمان پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله که واقعۀ غدیر را همان جا و همان روز به شعر درآورد.گرچه شاعران غدیریه سرای بسیارند،امّا حساسیّت کار او سرودن شعر غدیر در همان روز در حضور پیامبر است که رسول خدا نیز او را دعا کرد و به تعبیر علامۀ امینی،نخستین شعر روایی است که به آن حادثه بزرگ و نبأ عظیم پرداخته و در حضور صدهزار نفر خوانده است.

حسّان از انصار و از قبیله بنی نجّار در مدینه و از شاعران مخضرم بود(آنان که هم در عصر جاهلیت هم در دورۀ اسلام،شعر سروده اند)و حدود 120 سال عمر کرد و در سال 55 هجری درگذشت.وی گرچه سوابق خوبی در اسلام داشت،امّا در نهایت،عثمانی شد و از جناح علی علیه السّلام دست شست و با او بیعت نکرد.قصیدۀ غدیریۀ او که با مطلع:«ینادیهم یوم الغدیر نبیّهم»آغاز می شود،حضرت را به عنوان امامت و ولایت یاد کرده است،از جمله در این سه بیت:

فقال له قم یا علیّ فإنّنی رضیتک من بعدی اماما و هادیا

فمن کنت مولاه فهذا ولیّه فکونوا له أتباع صدق موالیا

هناک دعا:اللّهمّ وال ولیّه و کن للّذی عادی علیّا معادیا (1)

-شعرای غدیر.

حسبنا کتاب اللّه

یعنی«کتاب خدا،قرآن برای ما بس است».این جمله را عمر بن خطاب وقتی گفت که رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله در روزهای آخر عمر و ایّام بیماری درخواست کرد کاغذ و قلمی بیاورند تا چیزی بنویسد که امّت پس از وی گمراه نشوند.پیامبر می خواست مسأله جانشینی امیر المؤمنین را با صراحت و به صورت سند مکتوب بنویسد تا راه بر هرفتنه ای بسته شود.

امّا عمر با کمال جسارت،گفت که درد بر پیامبر غلبه کرده و هذیان می گوید،قرآن پیش