فرهنگ غدیر صفحه 236

نداشت.حدیث ولایت،حدیث ثقلین،حدیث منزلت،حدیث غدیر و...احادیث دیگر هم تصریح بر خلافت او دارد.با این حال،چرا آنان،علی علیه السّلام را که هم برتر بود و هم خلافتش مشروع،رها کردند و درپی دیگری رفتند؟ملاک ترجیح و تقدیم مفضول بر افضل چه بود؟

-سقیفه،تسنّن،اجتهاد در مقابل نصّ،غدیر خم.

خلفای راشدین

راشد،به معنای رشدیافته،هدایت یافته،دیندار و متدیّن است.خلفای راشدین عنوانی است که اهل سنّت بر چهار خلیفۀ پس از پیامبر(ابو بکر،عمر،عثمان و علی علیه السّلام)اطلاق می کنند و اگر بر رفتار دیگران هم خلل وارد بدانند،سیره و عمل این چهار خلیفه را حق می شمرند.از دید شیعه،خلفای راشدین و جانشینان برحق پیامبر،دوازده امام معصوم اند که رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله آنان را به جانشینی خود تعیین و نصب کرده و از یکایک آنان نام برده است و این از طریق روایات شیعه و سنّت نیز به حدّ متواتر نقل شده است.

در زیارت جامعه است:«أشهد أنّکم الأئمّه الرّاشدون المهدیّون»،نیز این سخن پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله خطاب امیر مؤمنان:«یا علیّ،الأئمّه الرّاشدون المهدیّون المغصوبون حقوقهم من ولدک أحد عشر إماما و أنت». (1)یا علی،امامان راشد و هدایت یافته از فرزندان تو که حقّشان غصب می شود یازده نفر امامند با تو.در سخنی هم امیر مؤمنان علیه السّلام به طارق بن شهاب،اوصاف فراوان و بلندی برای امامان حق می شمارد،از جمله می فرماید:«فهم الأئمّه الطّاهرون و العتره المعصومون و الذّریه الأکرمون و الخلفاء الرّاشدون و الکبراء الصّدّیقون و...» (2)که تعبیر خلفای راشدین از زبان آن حضرت بر أئمه معصوم از اهل بیت پیامبر گفته شده است.-اهل بیت،خلافت،أئمۀ اثنی عشر.

خلیفۀ بلافصل

عنوان،لقب و عقیده ای است که شیعه دربارۀ علی بن ابی طالب علیه السّلام دارد و این به استناد آیات و روایاتی است که امامت و خلافت را خاصّ آن حضرت می داند.گرچه اهل سنّت نیز امیر المؤمنین را خلیفۀ پیامبر می شناسند،امّا به عنوان چهارمین خلیفه از خلفای راشدین.