فرهنگ غدیر صفحه 27

خدا از دشمنان خدا اظهار برائت نکنند،پس در کجا می توانند اظهار نمایند؟و اگر حرم و کعبه و مسجد و محراب،سنگر و پشتیبان سربازان خدا و مدافعان حرم و حرمت انبیاء نیست،پس مأمن و پناهگاه آنان در کجاست؟خلاصه،اعلان برائت مرحلۀ اوّل مبارزه و ادامۀ آن مراحل دیگر وظایف ماست و در هرعصر و زمانی جلوه ها و شیوه ها و برنامه های متناسب خود را می طلبد...». (1)

مسؤولیتی به این عظمت و پیامی به این سترگی باید از زبان شخصیتی چون علی بن ابی طالب علیه السّلام به گوش مشرکان رسانده شود که بت شکن تاریخ و پاک سازندۀ کعبه و حرم از بت های مشرکان است.این فضیلت بزرگ،در منابع متعدد شیعه و اهل سنّت نقل شده است.علامۀ امینی 73 نفر از راویان این حدیث را از مورخان و مفسّران اهل سنّت نام می برد (2)و نمونه هایی از نقل های تاریخی و روایی را می آورد و در نهایت به افضلیّت امیر المؤمنین و شایستگی او برای امامت و پذیرش امانت دین آموزی و تبلیغ احکام الهی استدلال می کند. (3)-فضایل علی علیه السّلام.

ابن ابی الحدید

عبد الحمید ابو حامد،ابن ابی الحدید،از عالمان و محقّقان معتزلی مذهب اهل سنّت (586-656 ق)است که شهرت او به خاطر شرحی است که بر«نهج البلاغه»در 20 جلد نگاشته است.وی در مداین به دنیا آمد،سپس به بغداد رفت.ادیب بود و به مطالعۀ کتابهای تاریخی و ادبی علاقۀ بسیار داشت،قصایدی هم در ستایش خاندان پیامبر دارد.

سالها اندوخته و آموخته هایش را به درخواست ابن العلقمی(وزیر شیعی مذهب «المستعصم»)نگاشت تا این شرح عظیم پدید آمد.بعد تاریخی این کتاب قابل توجّه است و این قسمتها به فارسی هم ترجمه شده است. (4)ابن ابی الحدید گرچه شیعه نیست،امّا در تفکر کلامی از معتزله است و ارادتی شگرف به علی علیه السّلام دارد.

-نهج البلاغه،کتابشناسی نهج البلاغه.

1- 1) .صحیفۀ نور،ج 20 ص 112(پیام فریاد برائت).
2- 2) .الغدیر،ج 6 ص 338.
3- 3) .همان،ص،350.
4- 4) .دربارۀ او ر.ک:«یادنامه علامۀ امینی»،مقاله یازدهم،«دائره المعارف تشیّع»،مدخل«ابن ابی الحدید»ج 1 ص 293.