فرهنگ غدیر صفحه 281

کسی که امین خدا برای حفظ شریعت،وحی،احکام الهی و امانت پروردگار است.این وصف،برای امامان دیگر چه به صورت مفرد یا جمع(امناء الرّحمان)و برای حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله نیز در زیارتها به کار رفته است.این زیارت که با«السّلام علیک یا أمین اللّه فی أرضه و حجّته علی عباده»شروع می شود،هرچند مختصر است،امّا مضامینی بلند دارد و از نظر متن و محتوا و سند،از معتبرترین زیارتهاست و امام باقر علیه السّلام آن را از حضرت زین العابدین روایت کرده که نزد قبر امیر المؤمنین خوانده است.البته خاصّ امام علی علیه السّلام نیست و هرامام معصومی را می توان با آن زیارت کرد.

محدّث قمی می گوید:این زیارت شریفه هم از زیارات مطلقه محسوب می شود،هم از زیارت مخصوصۀ روز غدیر،هم از زیارات جامعه که در جمیع روضات مقدسۀ أئمه خوانده می شود. (1)برای این زیارت،شرحهای متعدّدی نگاشته شده است.مثل«شرح زیارت امین اللّه»سیّد هاشم رسولی محلاتی و محمّدی گیلانی.

-زیارت امیر المؤمنین در روز غدیر،زیارت جامعۀ کبیره.

زیارت جامعۀ کبیره

از زیارتهای بسیار معتبر،عمیق،پرنکته و بافضیلت است که امام هادی علیه السّلام آن را به موسی بن عبد اللّه نخعی آموخته است.با این زیارت هریک از أئمّۀ معصومین را می توان زیارت کرد و به همین جهت«جامعه»نام گرفته است،و چون زیارتهای جامعۀ دیگری هم هست و این مبسوطترین آنهاست،به آن«جامعۀ کبیره»گفته می شود.

این زیارات که مورد عنایت علمای بزرگ بوده است،یک دوره عقاید شیعه دربارۀ اهل بیت و أئمه را داراست و مباحث عمدۀ امام شناسی و مقامات اهل بیت و ویژگیها و خصایص و فضایل و مناقب خاندان پیامبر در آن نهفته است.شرحهای متعدّدی از سوی محقّقان و عالمان بر این زیارت شریف نوشته شده است،همچون شرح شیخ احمد احسایی،سیّد عبد اللّه شبّر،میرزا عباسقلی خان،محمّد تقی مجلسی،و اخیرا آیه اللّه جوادی