فرهنگ غدیر صفحه 293

سقیفۀ بنی ساعده

سقیفه،سایه بانی در محلۀ بنی ساعده در مدینه بود که گاهی زیر آن تجمّع و گفتگو می شد.پس از رحلت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله گروهی از مهاجرین و انصار آنجا گرد آمدند و گفتگوهای بسیاری دربارۀ تعیین جانشین پیامبر انجام گرفت و در نهایت با ابو بکر بیعت شد.

پس از وفات پیامبر،علی علیه السّلام و بنی هاشم در خانه و مشغول مقدّمات خاکسپاری آن حضرت بودند.تعدادی از انصار،چون می دانستند که مهاجران قریشی به سبب کینه و حسد نخواهند گذاشت علی علیه السّلام به خلافت برسد،در سقیفۀ بنی ساعده گرد آمدند تا شخصی را از میان خود برگزینند.تصمیمشان هم بر انتخاب سعد بن عباده بود که بعدا ترور شد.ابو بکر و عمر و ابو عبیدۀ جرّاح که باخبر شدند،خود را به سقیفه رساندند و کار را به سود ابو بکر فیصله دادند.در انتخاب خلیفه و اینکه از مهاجرین باشد یا انصار،بحثهای طولانی بین حاضران درگرفت که در کتب تاریخ و حدیث آمده است. (1)

قرائن متعدّدی نشان می دهد که به قدرت رساندن ابو بکر و کنار گذاشتن علی علیه السّلام برنامه ای از پیش تعیین شده بود و مخالفان خلافت علی علیه السّلام از مدّتها قبل برای آن برنامه ریزی کرده بودند.اینکه از پیوستن به سپاه اسامه سرباز زدند،از نوشتن چیزی توسّط پیامبر در آخرین روز حیاتش جلوگیری کردند،در راه بازگشت از حجه الوداع،همدست شدند که دربارۀ ولایت امیر المؤمنین به توصیۀ پیامبر عمل نکنند،پس از رحلت پیامبر،اعلان کردن عمر به اینکه پیامبر نمرده است بلکه مثل حضرت موسی غایب شده است و حوادث دیگر نشان می دهد که این توطئه،از قبل طرّاحی شده بود (2)و چیزی شبیه کودتا به شمار می رفت که رنگ مشروعیّت به آن زدند.

سقیفه ساعد ماتم شد آن روز نصیب و سهم شیعه غم شد آن روز

دوباره بو لهب آتش برافروخت در بیت النبی در شعله اش سوخت

سران توطئه با هم نشستند دل و پهلوی عصمت را شکستند