فرهنگ غدیر صفحه 297

بارها با دیگران احتجاج کرد و نسبت به خلافهای خلفای سه گانه،برخوردی انتقادآمیز و نصیحت گرانه داشت و از امر به معروف و نهی از منکر فروگذار نمی کرد،تا جایی که گاهی حضور آن حضرت،بخصوص در دوران عثمان برای حکومت قابل تحمّل نبود و از او می خواستند که در مدینه نباشد.آنچه مسلّم است،برای گرفتن حقّ خود از غاصبان،دست به شمشیر نبرد و بر سر قدرت و خلافت با آنان درگیر نشد و کوتاه آمد،یکی به خاطر حفظ و بقای اسلام،دیگری برای حفظ وحدت.در جایی فرموده است:اگر بیم تفرقۀ امّت و نابود شدن اساس اسلام نبود،وضع و موضع دیگری داشتیم«و أیم اللّه لو لا مخافه الفرقه بین المسلمین و أن یعود الکفر و یبور الدّین لکنّا علی غیر ما کنّا لهم علیه»، (1)که اشاره به هردو انگیزه برای ترک منازعه با غاصبان خلافت دارد.آنچه هم نقل شده که در پاسخ به استمداد حضرت زهرا علیها السّلام از وی در مورد غصب فدک و ظلم به حضرت زهرا،فرمود:اگر دوست داری این صدای اذان و فریاد توحید خاموش شود،اقدام کنم، (2)اشاره به سیاست صبر و سکوت برای حفظ دین است.

امام باقر علیه السّلام نیز دربارۀ آن می فرماید:مردم که آن کارها را کرده و با ابو بکر بیعت کردند، چیزی مانع نشد که علی علیه السّلام مردم را به خود فراخواند جز اینکه مراعات مردم را کند،چون بیم آن داشت که از اسلام برگردند و بت پرستی شوند و شهادت بر توحید و رسالت را کنار بگذارند.برای آن حضرت،اینکه بر آن حال باقی بمانند بهتر از آن بود که از اسلام برگردند...«و کان الأحبّ إلیه أن یقرّهم علی ما صنعوا من أن یرتدّوا عن الإسلام». (3)

سلفیّه،سلفی گری

سلفی گری به معنای بازگشت به افکار و رفتار و روش پیشینیان است.گروههایی از وهابیّون خود را سلفی می دانند و معتقدند که بهترین دوره و بهترین شیوه،عصر پیامبر اکرم و دوران نزول وحی و عمل به سنّت پیامبر خداست.وهابیان مدّعی اند که روش

1- 1) .شرح نهج البلاغه،ابن ابی الحدید،ج 1 ص 307.
2- 2) .سیری در نهج البلاغه،ص 184 به نقل از شرح ابن ابی الحدید.
3- 3) .بحار الأنوار،ج 28 ص 255 ح 38.