فرهنگ غدیر صفحه 360

کدام را بگیرند؟فرمود:«ما خالف العامّه ففیه الرشّاد»، (1)آنچه که مخالف با عامه باشد، هدایت و درستی در آن است.

طبق این تعریف و اصطلاح،به سنّی نیز«عامّی»گفته می شود و به روایاتی که از راویان اهل سنّت نقل شده باشد،از«طرق عامّه»اطلاق می گردد و به اسناد شیعی، «طرق خاصّه».-فریقین.

عایشه

دختر ابو بکر،همسر رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله که نسبت به امیر المؤمنین علیه السّلام حسد و کینه داشت و پیوسته علیه آن حضرت تلاش می کرد.وی زمان خلیفۀ اوّل و دوم،از حکومت طرفداری می کرد،در زمان عثمان از مخالفان خلیفه شد و در شورش علیه عثمان نقش عمده داشت،ولی با به خلافت رسیدن حضرت علی علیه السّلام به مخالفان او پیوست و سوار بر شتر ماده(جمل)شد و جنگ جمل را پدید آورد و به نام دفاع از عثمان،اوضاع را بر ضدّ امیر المؤمنین آشفته ساخت.در جنگ جمل،طلحه و زبیر کشته شدند،عایشه را هم حضرت علی علیه السّلام بخشید و او را محترمانه روانۀ مدینه کرد. (2)گرچه بارها از حادثۀ جمل اظهار پشیمانی کرد،ولی به دشمنی خود با امام ادامه داد و از شهادت امیر مؤمنان شاد شد و سجدۀ شکر کرد. (3)پس از شهادت امام مجتبی علیه السّلام،از دفن او در کنار قبر پیامبر جلوگیری کرد.وی در سال 57 یا 58 هجری درگذشت.-ناکثین،جنگ جمل.

عبد اللّه بن زبیر

فرزند زبیر بن عوام و از مخالفان اهل بیت علیهم السّلام.وی وابستگی به امویان داشت و از عوامل عمدۀ انحراف پدرش زبیر از خطّ امام علی علیه السّلام و افروختن جنگ جمل بود.حضرت علی علیه السّلام می فرمود:زبیر پیوسته مردی از ما خاندان بود،تا آنکه فرزند شوم او عبد اللّه بزرگ

1- 1) .اصول کافی،ج 1 ص 68.
2- 2) .دربارۀ او ر.ک:«نقش عایشه در تاریخ اسلام»،علاّمه عسکری.
3- 3) .موسوعه الامام علی بن ابی طالب،ج 5 ص 87 به نقل از«الجمل»ص 159 و«مقاتل الطالبین»ص 55.