فرهنگ غدیر صفحه 363

دستور داده است. (1)در روایاتی مقصود از عترت،خاندان پیامبر،علی علیه السّلام،امام حسن و امام حسین و أئمۀ دیگر به شمار آمده اند. (2)در حدیث ثقلین که با عبارتهای مختلف از پیامبر خدا نقل شده است چنین آمده است:«انّی مخلّف فیکم الثقلین:کتاب اللّه و عترتی أهل بیتی،و إنّهما لن یفترقا حتّی یردا علیّ الحوض»، (3)من دو امانت سنگین میان شما می گذارم،کتاب خدا و عترت و خاندانم،این دو از هم جدا نخواهند شد تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.مرحوم صدوق می گوید:عترت،علی بن ابی طالب و نسل او از فاطمۀ زهرا و سلالۀ پیغمبر است،آنان که خداوند از زبان پیامبرش بر امامت آنان تصریح فرموده و آنان دوازده نفرند،اولین آنان علی علیه السّلام و آخرینشان قائم است،طبق همۀ معانی که عرب برای عترت قائل است،چراکه امامان از بین بنی هاشم و فرزندان ابو طالب، همچون پاره های مشک در نافۀ آهویند و از شجرۀ طیّبه ای اند که ریشه اش پیامبر و شاخه اش علی و امامان اند... (4)

پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله عترت را به عنوان معیار شناخت صحیح اسلام و قرآن معرّفی کرده است،که هم در ایمان و فکر،هم در عمل و تعهّد،نمونۀ یک خاندان کامل و اسوه است.

«هرجا خانواده ای پیدا کنید که مردش علی علیه السّلام و زنش فاطمه علیها السّلام و دخترش زینب و پسرانش حسنین علیهما السّلام باشد،آن خانواده(عترت)اصالت دارد و ما برای شناخت اسلام،به چنین خانواده ای احتیاج داریم...».مرحوم صدوق،پس از نقل احادیث عترت و تبیین مفهوم آن،عترت را همان شجره ای می داند که پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله فرمود:من ریشۀ آنم و امیر المؤمنین،تنۀ آن است و امامان شاخه های آن و پیروان و شیعیان أئمه،برگهای آنند و علم آنان میوۀ آن درخت است،اهل بیت،هم مرکز اصلی اسلامند،هم هدایتگران خلق و پناه مردم... (5)

-حدیث ثقلین،اهل بیت،شجرۀ طیبه،

قرآن و عترت،فضایل اهل بیت،آیۀ تطهیر،مظلومیت علی علیه السّلام،مناقب.

1- 1) .ر.ک:«فرهنگ عاشورا»از نویسنده،مدخل«عترت».
2- 2) .ر.ک:«بحار الأنوار»،ج 25 ص 212«باب معنی آل محمّد و اهل بیته و عترته...»
3- 3) .معانی الأخبار،ص 91.
4- 4) .همان،ص 92.
5- 5) .معانی الأخبار،ص 93.