فرهنگ غدیر صفحه 46

هم می توان یاد کرد.انقلابی را که پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله در سایۀ اسلام در افکار،اخلاق،نظام سیاسی و اقتصادی پدید آورد و امّتی موحّد ساخت،پس از او حرکتهای واپس گرایانه ای شکل گرفت تا به حاکمیت بنی امیّه منتهی شد.رجعت طلبان همان کسانی بودند که از عمق جان،اهداف و پیام های دین توحید را نپذیرفته بودند و روحیات جاهلی در آنان ریشه داشت و گاهی هم منافقانه اظهار اسلام کرده بودند و منتظر فرصتی بودند تا آن کفر باطنی را اظهار کنند.حضرت علی علیه السّلام دربارۀ آنان فرمود:

«ما اسلموا و لکن استسلموا و اسرّوا الکفر،فلمّا وجدوا أعوانا علیه أظهروه» (1)، مسلمان نشدند،بلکه تسلیم شدند و کفر را پنهان داشتند،چون یارانی بر آن کفر پنهانی یافتند،آن را آشکار ساختند.این حقیقت را جریانات سیاسی پس از پیامبر و جدا ساختن خلافت از خاندان نبوّت و دشمنیهای آل امیّه در دوران حکومت امویان و مروانیان به خوبی نشان می دهد.

از این رجعتها با عنوان«رجعت اعتقادی»،«رجعت اقتصادی»،«رجعت سیاسی»و «رجعت اخلاقی»می توان یاد کرد،امامان شیعه و مسلمانان متعهد در خطّ مبارزه با این جنبش ارتجاعی و افشای ماهیّت آن و تلاش برای بازگرداندن ماهیّت ناب دین و نظام اجتماعی به مجرای اصلی آن بودند و«جهاد داخلی»و مبارزه با«اهل بغی»در همین راستا بود. (2)روشن ترین بیان حضرت علی علیه السّلام دربارۀ بروز رجعت به جاهلیّت و چرخش شرایط جامعه به عصر آغازین بعثت حضرت رسول،خطبه ای است که پس از بیعت مردم با وی در مدینه ایراد کرد و خط مشی آیندۀ«حکومت علوی»را در بازگرداندن اوضاع به پیش از رجعت 25 ساله ترسیم نمود.در این خطبه به وضوح فرمود:«الا انّ بلیّتکم قد عادت کهیئتها یوم بعث اللّه نبیّه صلّی اللّه علیه و آله...». (3)

«چون امیر المؤمنین به خوبی آگاه بود که رجعت در ادوار سه گانۀ پیشین و مخصوصا دورۀ عثمان بر همۀ شؤون اجتماعی سیطره یافته و مخصوصا از جنبۀ اقتصادی بیش از

1- 1) .نهج البلاغه،نامۀ 16.
2- 2) .در کتاب«انقلاب تکاملی اسلام»از جلال الدین فارسی،به نحو کامل و مستند این رجعتها و تلاش ائمه برای مبارزه با آنها در بخش دوم و سوّم آمده است.
3- 3) .نهج البلاغه،خطبۀ 16.