فرهنگ غدیر صفحه 499

ل

لا حکم الاّ للّه

این جمله شعار خوارج نهروان بود،یعنی حکومت جز از آن خدا نیست.آنان برای اینکه از حکومت علوی و ولایت حق او بیرون روند چنان شعاری می دادند که ظاهرش حق بود و منطبق با آیات قرآن،چون در قرآن مکرّر آمده است:«ان الحکم الاّ للّه» (1)و درست است،یعنی حکومت و داوری از آن خداوند است.حضرت علی علیه السّلام وقتی شنید چنین می گویند،فرمود:«کلمه حقّ یراد بها باطل»سخنی حق است که ارادۀ باطل با آن می شود.و افزود:آری درست است،حکم جز از آن خدا نیست،لیکن اینان می گویند که هیچ فرمانروایی نیست مگر برای خدا،در حالی که مردم ناچارند فرمانروا داشته باشند، نیکوکار یا تبهکار،چراکه در سایۀ وجود یک حکومت و نظام است که هم مؤمن عمل می کند،هم کافر بهره می برد و کارها سروسامان می گیرد و راهها ایمن می شود. (2)

اگر امر دایر باشد میان حکومت فاسد یا هرج ومرج و آشوب،مسلّما زیان آشوب بیشتر