فرهنگ غدیر صفحه 72

شرایطی فراتر از یک حاکم و والی دارد،ازاین رو از سوی خدا تعیین می شود و انتصابی است،نه انتخابی از سوی مردم.امام،حجت از سوی خدا بر بندگان است و باید داناترین، متّقی ترین و شجاع ترین فرد باشد و بتواند به جانشینی از خدا و رسول،هدایت مردم و تبلیغ دین را عهده دار شود و باید دارای عصمت و علم الهی و نصب شده از سوی خدا باشد.

چون احکام اسلام همیشگی است،نه محدود به زمان پیامبر خدا،پس برنامه و تدبیری هم برای تداوم خطّ رسالت برای پس از رسول باید باشد.تئوری و فلسفۀ سیاسی اسلام در قالب«امامت امام معصوم»شکل می گیرد و حکومت و زمامداری،تنها بخشی از وظایف و مسؤولیتهای امام است.به تعبیر حضرت علی علیه السّلام،امامت،سامان بخش و وحدت آفرین امّت است:«...و الإمامه نظاما للامّه» (1)و در کتب حدیث،بحثهای مبسوطی دربارۀ امام و حجّت و نیاز بشر به حجّت الهی و ویژگیها و اوصاف و بایستگیهای امامان انجام گرفته است،که باید به آنها رجوع کرد. (2)امامت،بر دوش امّت،تکلیف اطاعت می آورد.شناخت امام و اطاعت از او ضروری است و مرگ بدون معرفت امام و داشتن امام، مرگی جاهلی است،به فرمودۀ امام علی علیه السّلام:«من مات و لا امام له مات میته جاهلیّه». (3)

در قرآن کریم،بحث امامت مطرح است و شرایط و ویژگیهای آن و لزوم اطاعت از

1- 1) .نهج البلاغه،صبحی صالح،حکمت 252.
2- 2) .از جمله:«کافی»،ج 1،«بحار الأنوار»،ج 23 تا 27،«کفایه الموحدین»،طبرسی،«الشافی فی الإمامه»،سیّد مرتضی، «الحیاه»،حکیمی ج 2،«اهل البیت فی الکتاب و السنّه»،ری شهری،«خصائص الأئمه»،سیّد رضی،«اثبات الهداه»شیخ حرّ عاملی،«الإحتجاج»و«اعلام الوری»،طبرسی،«پاسداران وحی»،اشراقی،«رهبری در اسلام»،ری شهری،«اثبات ولایت»،علی نمازی شاهرودی،«امامت و رهبری»،شهید مطهری،«شیعه در اسلام»،علامه طباطبایی،«خلافت و ولایت از نظر قرآن و سنت»،محمّد تقی شریعتی،«امام شناسی»،حسینی طهرانی،«معالم المدرستین»،علامه عسکری، «میزان الحکمه»،ج 1،ری شهری،«بررسی مسائل کلّی امامت»،ابراهیم امینی،«حق با علی است»،مهدی فقیه ایمانی، «خورشید غدیر»،حشمت اللّه قنبری،«جلوۀ ولایت»،انصاری،«دانشنامۀ امام علی»،ج 3،«موسوعه الامام علی بن ابی طالب»،ج 2،«اهل البیت فی المکتبه العربیه»سیّد عبد العزیز طباطبایی،«رهبری امام علی در کتاب و سنّت»(ترجمۀ المراجعات)محمّد جعفر امامی،«الامامه فی ضوء الکتاب و السنّه»،محمّد السماوی،«الشیعه و الامامه»،محمّد حسین المظفّری،«الامامه و اهل البیت»،محمّد بیومی مهران،«الشافی فی الامامه»،سیّد مرتضی،«دائره المعارف تشیّع»،ج 2 ص 378 و 331،«المیزان»ج 1 ص 273.
3- 3) .الملاحم و الفتن،سیّد بن طاووس،ص 327.به این مضمون احادیث فراوانی است.