فرهنگ غدیر صفحه 75

گونه ای باشد که دیگران به او اقتدا کرده،گفتار و کردارشان را برطبق عمل و سخن امام، منطبق سازند و پیروی کنند.در قرآن غالبا وقتی سخن از امام و أئمه و امامت است،به عنوان قید توضیحی به دنبالش مفهوم هدایت را بیان می کند،آن هم هدایتی با امر خدا که از این«امر»الهی که ملکوت و قدرت خلاقیت الهی است به امام نیز بگونه ای اعطا شده است.پس هدایت امام با امری ملکوتی است که همراه اوست و امامت نوعی ولایت بر مردم است در کارهایشان،به نحو رساندن به مطلوب،نه تنها راهنمایی.این امامت را خدا در سایۀ«صبر و یقین»عطا می کند(سجده،آیه 24)،پس امام باید انسانی صاحب یقین باشد که عالم ملکوت برایش مکشوف باشد(ملکوت،آن بعد باطنی این جهان است،یعنی فراتر از جنبه ظاهری اش).این امامت در کسی خواهد بود که سرشتی پاک و سعید داشته باشد و امام باید از گناه و خطا معصوم باشد...از آنچه گفته شد،چند مسأله آشکار می شود:

1-امامت،باید مجعول از سوی خداوند باشد.2-امام باید با عصمت الهی معصوم باشد.
3-زمین که مردم در آن به سر می برند،هرگز خالی از امام حق نمی باشد.4-امام باید از سوی خدا تأیید شود.5-کارهای بندگان بر علم امام پوشیده نیست.6-امام باید به همۀ چیزهایی که مورد نیاز مادّی و معنوی مردم است،دانا باشد.7-امام در فضایل نفسانی، بالاتر و برتر از همۀ انسان های زمان خودش است. (1)

-آیۀ ولایت،اهل بیت،امام علی علیه السّلام،غدیر،خلافت،فضایل اهل بیت،کتابشناسی غدیر،وصایت،ولایت.

امامت مفضول

از بحثهای جنجالی میان شیعه و سنّی و طوایف مختلف این است که آیا با وجود «افضل»،کسی که فاضل یا مفضول است می تواند عهده دار امامت و خلافت شود؟شیعه و اشاعره معتقدند امام باید افضل اهل زمان باشد و با وجود افضل،امامت برای دیگری منعقد نمی شود.این مسأله،بدیهی و عقلانی است،امّا اهل سنّت،زیدیّه،مرجئه و گروهی از معتزله معتقد به صحّت امامت مفضولند،به شرط آنکه مفضول به کتاب و سنّت عمل کند. (2)روشن است که این گرایش،برای تصحیح و مشروعیت بخشیدن به خلافت ابو بکر و

1- 1) .المیزان،ج 1 ص 274 تا 277.
2- 2) .الامامه و اهل البیت،محمّد بیومی مهران،ج 1 ص 151.