- پیش گفتار 3
- اشاره 6
- اشاره 6
- بخش اول: بهار و نوروز 6
- فصل اول: عید در فرهنگ اسلام 6
- اشاره 7
- 1. نوروز در حدیث 7
- الف) دسته بندی حدیث های مربوط به «نوروز» 10
- ب) آداب نوروز 11
- ج) دعای تحویل سال 13
- اشاره 14
- 2. با برنامه سازان نوروز 14
- دو _ سرگرمی در خدمت اهداف والا 15
- اشاره 15
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 15
- یک _ ترویج ارزش های معنوی 15
- چهار _ ظرافت و دقت در تهیه برنامه تحویل سال 16
- سه _ الگوسازی مناسب 16
- پنج _ برانگیختن احساسات پاک مردم 16
- شش _ آراستن دیگرگونه سفره هفت سین 18
- هفت _ ساخت فیلم داستانی مناسب تحویل سال 19
- ب) پرسش های مردمی 26
- ج) زیرنویس 27
- اشاره 28
- د) متن ادبی 28
- نوروز، معجزه خدا در طبیعت 28
- عید دل های بهاری 30
- نوروز، روز تحول جان 32
- اشاره 33
- ه ) شعر 33
- نسیم نوروز 33
- بوی نوروز 34
- نوروز 35
- عید «حول حالنا» 36
- عید 36
- جمهوری اسلامی 36
- اشاره 37
- الف) متن ادبی 37
- اشاره 37
- 3. با کودکان در نوروز 37
- سلام بچه ها 37
- عید مبارک 38
- سفره معنی دار عید 38
- هم خودم، هم دیگران 40
- تحویل سال در حرم 40
- پرخوری ممنوع 41
- عید نوروز 42
- اشاره 42
- ب) شعر 42
- شهر بهار 43
- سال نو 43
- گل های لبخند 44
- درختان روح 45
- 4. نوروز در نگاه امام خمینی رحمه الله 46
- نوروز و یاد خدا 46
- خبر آمدن گل 46
- اشاره 46
- تحول قلب ها 47
- نوروز و تحویل سال 47
- عید واقعی 48
- عید مسلمین 48
- عید مستضعفین 48
- ملت ایران و تغییر محتوای نوروز 49
- تحول درونی 49
- 5. نوروز در نگاه مقام معظم رهبری 49
- اشاره 49
- پیوند نوروز با تاریخ اسلام 50
- نوروز واقعی 51
- نوروز و تحول در انسان ها 52
- نوروز و محاسبه اعمال سال گذشته 53
- نوروز و صله رحم 54
- اشاره 55
- 1. بهار، یاد آور رستاخیز 55
- فصل دوم: پیوند بهار و رستاخیز 55
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 57
- ب) پرسش های مردمی 57
- اشاره 57
- 2. با برنامه سازان نوروز 57
- ج) پرسش های کارشناسی 57
- 3. متن ادبی 58
- اشاره 58
- د) زیرنویس 58
- یعنی بهار... 58
- بر بال های بهار 60
- بهار و یک رنگی با طبیعت 61
- راز عید 62
- شکوه دوازدهم فروردین 63
- بهار انقلاب 65
- سلام بر بهار 66
- معنای بهار 67
- ضربان بهار در قلب باغ 68
- بهار چیست؟ 69
- لباس سبز بهار 71
- بهار می آید 72
- در آستانه بهار 74
- بهار دل ها 75
- بهار، قیامت طبیعت 76
- رستاخیز طبیعت 77
- بهار؛ درس خداشناسی 78
- خواهش سبز شدن 78
- برهان معاد 79
- اشاره 79
- تحول؛ درس بزرگ 79
- 4. شعر 79
- در انتظار بهار حقیقی 80
- اسرار بهار 81
- اوراق بهار 82
- بوی شکفتن 82
- از خدا ممنون باش 84
- نگار بردبار آمد... 84
- اشاره 86
- بخش دوم:آداب پسندیده ایام نوروز 86
- اشاره 87
- فصل اول: شادی 87
- 1. پیش نیازهای شادی 87
- 2. باید و نبایدهای شادی 90
- 3. شوخی و خنده 92
- اشاره 96
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 96
- اشاره 96
- یک _ غفلت زدایی 96
- دو _ سالم سازی طنز 96
- 4. با برنامه سازان نوروز 96
- اشاره 98
- ب) موضوع های برنامه سازی 98
- دو _ تهیه گزارش های شاد 99
- یک _ ساخت میان پرده های طنز 99
- ج) پرسش های مردمی 100
- سه _ به تصویر کشیدن مزاح معصومان علیهم السلام 100
- یک _ حدیث های کوتاه 101
- اشاره 101
- د) زیرنویس 101
- دو _ جمله های ادبی 103
- در جست وجوی شادی 104
- اشاره 104
- ه ) متن ادبی 104
- میثاقی دوباره با زندگی 107
- شادی کنید اهل وطن 108
- اشاره 108
- و) شعر 108
- هنگام طرب 110
- الف) پاکیزگی خانه 112
- 1. دسته بندی پاکیزگی 112
- اشاره 112
- اشاره 112
- فصل دوم: پاکیزگی 112
- ب) پاکیزگی روح و قلب 113
- ج) پاکیزگی اجتماع 113
- دو _ تبیین موضوع «نو» بودن 115
- یک _ تبیین موضوع خانه تکانی 115
- اشاره 115
- 2. با برنامه سازان نوروز 115
- سه _ بهره گیری از آیین های نوروز 115
- اشاره 115
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 115
- ب) پرسش های مردمی 116
- ج) زیرنویس 117
- ما چرا «نو» نشویم؟ 118
- اشاره 118
- د) متن ادبی 118
- در انتظار بهار 119
- چرا تو نو نشوی؟ 120
- آبشار مهر 121
- فصل زیبایی ها 121
- طرح دوستی با خود و خدا 122
- 1. دسته بندی دیدارها 123
- اشاره 123
- الف) زیارت آرامگاه شهیدان و درگذشتگان 123
- فصل سوم: دیدار 123
- اشاره 123
- ب) دید و بازدید عمومی 124
- ج) دیدار با پدر و مادر 127
- 2. بهره های دیدار 128
- 3. ویژگی های دیدار 129
- اشاره 129
- الف) دیدار کریمانه 129
- ب) آراستگی در دیدار 130
- ج) رفع کدورت با دیدار 131
- د) خوش رویی در دیدار 133
- اشاره 136
- الف) پرسش های مردمی 136
- 4. با برنامه سازان نوروز 136
- یک _ حدیث های کوتاه 137
- ب) زیرنویس 137
- اشاره 137
- دو _ جمله های ادبی 138
- ج) متن ادبی 138
- د) شعر 139
- اشاره 139
- بهار در شهر شهیدان 140
- صله رحم 140
- آشتی 141
- رفع کینه 141
- خوش رویی 141
- دیدار یار غایب 142
- آشتی بین مؤمنان 142
- زدودن کینه 143
- 1. ارزش و جایگاه میهمان نوازی 144
- فصل چهارم: میهمانی 144
- اشاره 144
- 2. ویژگی های میهمانان 146
- الف) پذیرش دعوت 147
- اشاره 147
- 3. آداب میهمانی 147
- ب) همراهی و خوش رویی با میهمان 147
- ج) خودداری از ریاکاری 149
- د) مراعات حال میزبان 151
- ه) بزرگداشت نعمت خداوند 152
- و) پرهیز از «تکلف» 152
- اشاره 155
- با برنامه سازان نوروز 155
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 155
- یک _ تبیین آداب مهمانی و مهمان نوازی در اسلام 155
- اشاره 155
- سه _ دقت در انتخاب افراد به عنوان میهمان در برنامه ها 156
- چهار _ بیان حکایت های معصومان علیهم السلام و شخصیت ها درباره مهمانی 156
- دو _ پرهیز از نمایش مهمانی های تجملاتی و تشریفاتی 156
- پنج _ بهره گیری از میان پرده های طنز 160
- یک _ حدیث های کوتاه 162
- ب) پرسش های مردمی 162
- ج) زیرنویس 162
- اشاره 162
- دو _ جمله های ادبی 163
- د) شعر 164
- اشاره 167
- فصل پنجم: هدیه عید 167
- 1. دسته بندی هدیه 168
- 2. پذیرفتن و جبران هدیه 169
- 3. ارزشمندترین هدیه 171
- حکایت اول _ عجب هدیه ای 172
- اشاره 172
- حکایت بزرگان دین 172
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 172
- اشاره 172
- 4. با برنامه سازان نوروز 172
- حکایت دوم _ هدیه سفر 172
- حکایت سوم _ هدیه عید امام خمینی رحمه الله 173
- حکایت چهارم _ هدیه امام به مسیحیان نوفل لوشاتو به مناسبت عید کریسمس 174
- حکایت ششم _ هدیه دو دختر فرانسوی 175
- حکایت پنجم _ پذیرفتن هدیه اهالی نوفل لوشاتو 175
- ب) پرسش های مردمی 176
- اشاره 177
- یک _ حدیث های کوتاه 177
- ج) زیرنویس 177
- د) شعر 178
- دو _ جمله های ادبی 178
- فصل ششم: سیر و سفر 180
- اشاره 180
- ب) داشتن انگیزه نیک 181
- 1. پیشنهادهایی برای مسافران 181
- الف) همراه داشتن وسایل مورد نیاز 181
- اشاره 181
- ج) گزینش همسفر خوب 182
- د) اخلاق نیکو با هم سفران 183
- ه) سخاوت و مروت در سفر 183
- ز) یاری یکدیگر 184
- و) مشورت با دیگران 184
- ح) حفظ آرامش و خون سردی در حوادث 185
- ط) مدیریت سفر 186
- ی) نماز اول وقت 186
- ل) رعایت بهداشت و حفظ سلامت در سفر 187
- ک) گفت وگوهای سودمند 187
- م) کمک به مسافران 188
- یک _ تأمل و تدبر در زیبایی ها و شگفتی های آفرینش 189
- اشاره 189
- ن) بهره گیری معنوی و فرهنگی 189
- دو _ زیارت 189
- سه _ دیدار آثار تاریخی برای عبرت گیری 190
- الف) پرسش های مردمی 191
- 2. با برنامه سازان نوروز 191
- اشاره 191
- اشاره 192
- ب) زیرنویس 192
- یک _ حدیث های کوتاه 192
- دو _ جمله های ادبی 193
- نگاه و دل 194
- انسان و سفر 194
- اشاره 194
- د) شعر 194
- سفر 194
- ج) متن ادبی 194
- اشاره 194
- سفر و پیامبران 195
- پسندیدگی سفر 196
- به کجا چنین شتابان 196
- سفر و سلامتی 197
- فایده سفر 198
- تجربه آموزی و سفر 198
- اشاره 199
- فصل هفتم: توجه به محرومان 199
- 1. نوازش کودکان بی سرپرست 202
- 2. با محروم ترین یتیمان 204
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 206
- ساخت فیلم داستانی 206
- اشاره 206
- 3. با برنامه سازان نوروز 206
- اشاره 206
- رنگ عطوفت 206
- ب) پرسش های مردمی 216
- یک _ حدیث های کوتاه 216
- ج) زیرنویس 216
- اشاره 216
- دو _ جمله های ادبی 217
- د) شعر 218
- اشاره 220
- فصل هشتم: صدقه 220
- الف) دفع کننده بلا 221
- 1. آثار صدقه 221
- اشاره 221
- ب) داروی درد 222
- ج) دفع نحوست 223
- د) نابودکننده گناه 224
- ز) فرونشاننده خشم خدا 224
- ه ) افزون کننده عمر 224
- و) برکت دهنده مال 224
- ط ) دورکننده از صفات اخلاقی ناپسند 225
- ی) پرورش دهنده ایمان و مانع از آتش دوزخ 225
- ح) نابودکننده رنج و غم 225
- اشاره 226
- اشاره 226
- یک _ بهره گیری از میان پرده های نمایشی 226
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 226
- ک) شکننده پشت شیطان 226
- 2. با برنامه سازان نوروز 226
- ب) پرسش های مردمی 227
- دو _ نقل حکایت آثار صدقه 227
- ج) زیرنویس 228
- یک _ حدیث های کوتاه 228
- اشاره 228
- دو _ جمله های ادبی 229
- د) شعر 230
- اشاره 232
- فصل نهم: یادآوری گذر عمر 232
- 1. ارزش عمر در نگاه قرآن و روایات 235
- 2. ارزش وقت در زندگی علمای ربانی 237
- 3. معجزه وقت در زندگی اندیشمندان 238
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 241
- اشاره 241
- ب) پرسش های مردمی 241
- 4. با برنامه سازان نوروز 241
- یک _ نقل حکایت بزرگان و اندیشمندان 241
- دو _ ساخت سرود و نماهنگ 241
- اشاره 241
- یک _ حدیث های کوتاه 242
- ج) زیرنویس 242
- اشاره 242
- دو _ جمله های ادبی 243
- فصل های زندگی 244
- اشاره 244
- د) متن ادبی 244
- کار امروز را به فردا میافکن 245
- قدرشناسی از عمر 246
- امروز را دریابیم 246
- فرصت ها را غنیمت شماریم 247
- کارنامه 248
- پلی به فردا 248
- اشاره 249
- هنگام محاسبه 249
- رفوی عمر با کار 249
- ه ) شعر 249
- پشیمانی از بهره برداری نادرست از عمر 250
- تأسف بر تلف کردن عمر 251
- متاع عمر 251
- غنیمت شمردن فرصت 252
- اشاره 253
- فصل دهم: تلاوت قرآن 253
- اشاره 254
- یک _ حدیث های کوتاه 254
- با برنامه سازان نوروز 254
- الف) پرسش های مردمی 254
- اشاره 254
- ب) زیرنویس 254
- ج) شعر 257
- اشاره 257
- دو _ جمله های ادبی 257
- بانگ قرآن 257
- بهین ره گشا 258
- به به ز قرآن ما 260
- جانم فدای قرآن 261
- اشاره 263
- بخش سوم: عادت های ناپسند ایام نوروز 263
- 1. آسیب آتش افروزی 263
- فصل اول: چهارشنبه سوری 263
- اشاره 263
- 2. نفی چهارشنبه سوری 264
- 3. سوءاستفاده از نام دین برای آتش افروزی 265
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 268
- اشاره 268
- 4. با برنامه سازان نوروز 268
- ب) پرسش های مردمی 268
- ج) پرسش های کارشناسی 269
- اشاره 270
- یک _ حدیث های کوتاه 270
- د) زیرنویس 270
- دو _ جمله های ادبی 271
- اشاره 273
- فصل دوم: اسراف و مصرف زدگی 273
- 1. نکوهش اسراف و مصرف زدگی 273
- 2. مصداق های اسراف 275
- الف) مصرف مازاد بر کفایت 275
- اشاره 275
- ب) مصرف نابجا و ناروا 276
- ج) هدر دادن منابع 276
- د) میهمانی های تشریفاتی 277
- اشاره 278
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 278
- 3. با برنامه سازان نوروز 278
- ب) پرسش های مردمی 279
- ج) زیرنویس 279
- اشاره 279
- یک _ حدیث های کوتاه 279
- دو _ جمله های ادبی 280
- اشاره 281
- 4. دیدگاه های مقام معظم رهبری درباره اسراف 281
- تعریف اسراف 281
- مصادیق اسراف 281
- وظایف مسئولان 282
- وضعیت اسراف در کشور 282
- همکاری مردم و مسئولان 282
- نقش پیش گیری از اسراف در آینده 282
- اشاره 283
- 5. نقل سیره امام خمینی رحمه الله درباره اسراف 283
- خاطره اول 283
- الف) پیش گیری از اسراف برق 283
- اسراف از نظر شرع و منطق 283
- اشاره 283
- ب) پیش گیری از اسراف آب 284
- اشاره 284
- خاطره دوم 284
- خاطره سوم 284
- خاطره دوم 284
- خاطره اول 284
- خاطره سوم 285
- خاطره چهارم 285
- خاطره پنجم 285
- ج) صرفه جویی در کاغذ 286
- د) صرفه جویی در دستمال کاغذی 286
- اشاره 287
- فصل سوم: بیهوده گذراندن وقت 287
- 1. مجلس های وقت گذرانی 287
- 2. زیاده روی در شوخی و خنده 289
- اشاره 293
- 3. اتلاف تعطیلات 293
- الف) مطالعه کتاب 293
- 4. پیشنهادهایی برای اوقات فراغت 293
- ب) رسیدگی به امور فرزندان 294
- ج) نگاشتن خاطره ها و تجربه های ارزشمند 294
- د) رسیدگی به امور خانه 295
- 5. زیرنویس 295
- 6. شعر 296
- فصل چهارم: نفی خرافه در سیزده به در 297
- اشاره 297
- اشاره 300
- 1. آسیب شناسی 300
- الف) ایجاد ترافیک سنگین و حوادث ناگوار 300
- ب) سوءاستفاده فرصت طلبان 300
- ج) خسارت زدن به طبیعت 300
- ه ) تفاخر اغنیا و دل گیری فقرا 301
- د) تضییع حقوق دیگران 301
- و) تفریح های ناسالم و انحراف اخلاقی 302
- اشاره 302
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 302
- 2. با برنامه سازان نوروز 302
- ب) پرسش های مردمی 304
- ج) زیرنویس 305
- حکایت اول _ امام علی علیه السلام و پیشگو 306
- اشاره 306
- د) حکایت های معصومین علیهم السلام 306
- حکایت دوم _ امام صادق علیه السلامو منجم 307
- رستاخیز طبیعت 308
- اشاره 308
- ه) متن ادبی 308
- انسان امروزی و طبیعت 309
- طبیعت 309
- پیام مهر 310
- بهانه ای برای با هم بودن 310
- فرهنگ سازی 311
- اهمیت درخت و گیاه 311
- 3. دیدگاه مقام معظم رهبری درباره طبیعت 311
- اشاره 311
- امانت الهی 312
- حفظ منابع طبیعی 312
- خرافه؛ ممنوع 313
- نگاه سبز 314
- اشاره 314
- روز طبیعت 314
- 4. طبیعت و کودکان 314
- زنگ طراوت 314
- نقاشی طبیعت 315
- یک هدیه 315
- کتاب نامه 317
- کتاب 317
- نشریه 318
ضعف نیروهای کنترل نظم است، خلاف مصلحت و حرکت در مسیر همان برنامه های چهارشنبه سوری و رسمیت دادن به آن می دانم.(1)
فعالیت افراد سوداگر و فرصت طلب را هم باید به این مسئله اضافه کرد؛ زیرا هر ساله با فرا رسیدن زمان این مراسم، بعضی مغازه ها و حتی خانه ها، به انباری از مواد آتش زا و انفجاری خطرناک تبدیل می شوند که با کوچک ترین بی احتیاطی، هست و نیست خانواده ها را به خاکستر تبدیل می کنند.
2. نفی چهارشنبه سوری
2. نفی چهارشنبه سوری
بی شک این مراسم که به اعتقاد برخی، پیشواز نوروز و به اعتقاد برخی دیگر، دفع نحوست روز چهارشنبه آخر سال است و هر ساله سبب وارد آمدن خسارت و زیان به جان و مال مردم می شود، نمی تواند با روح و فلسفه فرهنگ اسلام سازگار باشد. بنا به فرموده رسول خدا صلی الله علیه و آله : «ملعونٌ مَن ضارَّ مؤمناً؛ هر کس به مؤمنی زیان رساند، ملعون است».(2)
شاید عده ای بر این باورند که در صورت بی ضرر بودن، این مراسم مانعی ندارد، ولی در پاسخ باید گفت اگر زیانی هم به کسی وارد نکند، کاری بیهوده است. به فرموده امام علی علیه السلام ، کار و سرگرمی بیهوده، حماقت فرد را می رساند: «سرگرمی های بیهوده، قوت و خوراک حماقت است».(3)
از این رو، انسان خردمند و هوشمند باید از سرگرمی بیهوده پرهیز کند.
1- روزنامه ایمان، ش 600، 25/12/1382، ص 2.
2- نهج الفصاحه موضوعی، ص 360.
3- غررالحکم و دررالکلم آمدی، ج 2، ص 409.