- پیش گفتار 3
- فصل اول: عید در فرهنگ اسلام 6
- اشاره 6
- بخش اول: بهار و نوروز 6
- اشاره 6
- اشاره 7
- 1. نوروز در حدیث 7
- الف) دسته بندی حدیث های مربوط به «نوروز» 10
- ب) آداب نوروز 11
- ج) دعای تحویل سال 13
- اشاره 14
- 2. با برنامه سازان نوروز 14
- دو _ سرگرمی در خدمت اهداف والا 15
- اشاره 15
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 15
- یک _ ترویج ارزش های معنوی 15
- پنج _ برانگیختن احساسات پاک مردم 16
- چهار _ ظرافت و دقت در تهیه برنامه تحویل سال 16
- سه _ الگوسازی مناسب 16
- شش _ آراستن دیگرگونه سفره هفت سین 18
- هفت _ ساخت فیلم داستانی مناسب تحویل سال 19
- ب) پرسش های مردمی 26
- ج) زیرنویس 27
- نوروز، معجزه خدا در طبیعت 28
- د) متن ادبی 28
- اشاره 28
- عید دل های بهاری 30
- نوروز، روز تحول جان 32
- ه ) شعر 33
- نسیم نوروز 33
- اشاره 33
- بوی نوروز 34
- نوروز 35
- جمهوری اسلامی 36
- عید «حول حالنا» 36
- عید 36
- اشاره 37
- اشاره 37
- 3. با کودکان در نوروز 37
- الف) متن ادبی 37
- سلام بچه ها 37
- عید مبارک 38
- سفره معنی دار عید 38
- هم خودم، هم دیگران 40
- تحویل سال در حرم 40
- پرخوری ممنوع 41
- اشاره 42
- ب) شعر 42
- عید نوروز 42
- شهر بهار 43
- سال نو 43
- گل های لبخند 44
- درختان روح 45
- خبر آمدن گل 46
- اشاره 46
- 4. نوروز در نگاه امام خمینی رحمه الله 46
- نوروز و یاد خدا 46
- تحول قلب ها 47
- نوروز و تحویل سال 47
- عید واقعی 48
- عید مستضعفین 48
- عید مسلمین 48
- ملت ایران و تغییر محتوای نوروز 49
- 5. نوروز در نگاه مقام معظم رهبری 49
- اشاره 49
- تحول درونی 49
- پیوند نوروز با تاریخ اسلام 50
- نوروز واقعی 51
- نوروز و تحول در انسان ها 52
- نوروز و محاسبه اعمال سال گذشته 53
- نوروز و صله رحم 54
- 1. بهار، یاد آور رستاخیز 55
- فصل دوم: پیوند بهار و رستاخیز 55
- اشاره 55
- 2. با برنامه سازان نوروز 57
- ب) پرسش های مردمی 57
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 57
- اشاره 57
- ج) پرسش های کارشناسی 57
- 3. متن ادبی 58
- اشاره 58
- یعنی بهار... 58
- د) زیرنویس 58
- بر بال های بهار 60
- بهار و یک رنگی با طبیعت 61
- راز عید 62
- شکوه دوازدهم فروردین 63
- بهار انقلاب 65
- سلام بر بهار 66
- معنای بهار 67
- ضربان بهار در قلب باغ 68
- بهار چیست؟ 69
- لباس سبز بهار 71
- بهار می آید 72
- در آستانه بهار 74
- بهار دل ها 75
- بهار، قیامت طبیعت 76
- رستاخیز طبیعت 77
- بهار؛ درس خداشناسی 78
- خواهش سبز شدن 78
- برهان معاد 79
- 4. شعر 79
- تحول؛ درس بزرگ 79
- اشاره 79
- در انتظار بهار حقیقی 80
- اسرار بهار 81
- بوی شکفتن 82
- اوراق بهار 82
- از خدا ممنون باش 84
- نگار بردبار آمد... 84
- بخش دوم:آداب پسندیده ایام نوروز 86
- اشاره 86
- فصل اول: شادی 87
- 1. پیش نیازهای شادی 87
- اشاره 87
- 2. باید و نبایدهای شادی 90
- 3. شوخی و خنده 92
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 96
- 4. با برنامه سازان نوروز 96
- دو _ سالم سازی طنز 96
- یک _ غفلت زدایی 96
- اشاره 96
- اشاره 96
- اشاره 98
- ب) موضوع های برنامه سازی 98
- دو _ تهیه گزارش های شاد 99
- یک _ ساخت میان پرده های طنز 99
- ج) پرسش های مردمی 100
- سه _ به تصویر کشیدن مزاح معصومان علیهم السلام 100
- اشاره 101
- یک _ حدیث های کوتاه 101
- د) زیرنویس 101
- دو _ جمله های ادبی 103
- ه ) متن ادبی 104
- در جست وجوی شادی 104
- اشاره 104
- میثاقی دوباره با زندگی 107
- شادی کنید اهل وطن 108
- اشاره 108
- و) شعر 108
- هنگام طرب 110
- اشاره 112
- اشاره 112
- 1. دسته بندی پاکیزگی 112
- فصل دوم: پاکیزگی 112
- الف) پاکیزگی خانه 112
- ج) پاکیزگی اجتماع 113
- ب) پاکیزگی روح و قلب 113
- اشاره 115
- دو _ تبیین موضوع «نو» بودن 115
- اشاره 115
- سه _ بهره گیری از آیین های نوروز 115
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 115
- یک _ تبیین موضوع خانه تکانی 115
- 2. با برنامه سازان نوروز 115
- ب) پرسش های مردمی 116
- ج) زیرنویس 117
- د) متن ادبی 118
- ما چرا «نو» نشویم؟ 118
- اشاره 118
- در انتظار بهار 119
- چرا تو نو نشوی؟ 120
- آبشار مهر 121
- فصل زیبایی ها 121
- طرح دوستی با خود و خدا 122
- 1. دسته بندی دیدارها 123
- الف) زیارت آرامگاه شهیدان و درگذشتگان 123
- فصل سوم: دیدار 123
- اشاره 123
- اشاره 123
- ب) دید و بازدید عمومی 124
- ج) دیدار با پدر و مادر 127
- 2. بهره های دیدار 128
- الف) دیدار کریمانه 129
- 3. ویژگی های دیدار 129
- اشاره 129
- ب) آراستگی در دیدار 130
- ج) رفع کدورت با دیدار 131
- د) خوش رویی در دیدار 133
- الف) پرسش های مردمی 136
- 4. با برنامه سازان نوروز 136
- اشاره 136
- یک _ حدیث های کوتاه 137
- اشاره 137
- ب) زیرنویس 137
- دو _ جمله های ادبی 138
- ج) متن ادبی 138
- د) شعر 139
- اشاره 139
- بهار در شهر شهیدان 140
- صله رحم 140
- آشتی 141
- رفع کینه 141
- خوش رویی 141
- دیدار یار غایب 142
- آشتی بین مؤمنان 142
- زدودن کینه 143
- 1. ارزش و جایگاه میهمان نوازی 144
- فصل چهارم: میهمانی 144
- اشاره 144
- 2. ویژگی های میهمانان 146
- اشاره 147
- 3. آداب میهمانی 147
- ب) همراهی و خوش رویی با میهمان 147
- الف) پذیرش دعوت 147
- ج) خودداری از ریاکاری 149
- د) مراعات حال میزبان 151
- ه) بزرگداشت نعمت خداوند 152
- و) پرهیز از «تکلف» 152
- اشاره 155
- با برنامه سازان نوروز 155
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 155
- یک _ تبیین آداب مهمانی و مهمان نوازی در اسلام 155
- اشاره 155
- سه _ دقت در انتخاب افراد به عنوان میهمان در برنامه ها 156
- چهار _ بیان حکایت های معصومان علیهم السلام و شخصیت ها درباره مهمانی 156
- دو _ پرهیز از نمایش مهمانی های تجملاتی و تشریفاتی 156
- پنج _ بهره گیری از میان پرده های طنز 160
- ب) پرسش های مردمی 162
- یک _ حدیث های کوتاه 162
- ج) زیرنویس 162
- اشاره 162
- دو _ جمله های ادبی 163
- د) شعر 164
- اشاره 167
- فصل پنجم: هدیه عید 167
- 1. دسته بندی هدیه 168
- 2. پذیرفتن و جبران هدیه 169
- 3. ارزشمندترین هدیه 171
- اشاره 172
- حکایت اول _ عجب هدیه ای 172
- اشاره 172
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 172
- 4. با برنامه سازان نوروز 172
- حکایت دوم _ هدیه سفر 172
- حکایت بزرگان دین 172
- حکایت سوم _ هدیه عید امام خمینی رحمه الله 173
- حکایت چهارم _ هدیه امام به مسیحیان نوفل لوشاتو به مناسبت عید کریسمس 174
- حکایت ششم _ هدیه دو دختر فرانسوی 175
- حکایت پنجم _ پذیرفتن هدیه اهالی نوفل لوشاتو 175
- ب) پرسش های مردمی 176
- یک _ حدیث های کوتاه 177
- اشاره 177
- ج) زیرنویس 177
- دو _ جمله های ادبی 178
- د) شعر 178
- فصل ششم: سیر و سفر 180
- اشاره 180
- 1. پیشنهادهایی برای مسافران 181
- الف) همراه داشتن وسایل مورد نیاز 181
- ب) داشتن انگیزه نیک 181
- اشاره 181
- ج) گزینش همسفر خوب 182
- ه) سخاوت و مروت در سفر 183
- د) اخلاق نیکو با هم سفران 183
- ز) یاری یکدیگر 184
- و) مشورت با دیگران 184
- ح) حفظ آرامش و خون سردی در حوادث 185
- ی) نماز اول وقت 186
- ط) مدیریت سفر 186
- ل) رعایت بهداشت و حفظ سلامت در سفر 187
- ک) گفت وگوهای سودمند 187
- م) کمک به مسافران 188
- یک _ تأمل و تدبر در زیبایی ها و شگفتی های آفرینش 189
- ن) بهره گیری معنوی و فرهنگی 189
- اشاره 189
- دو _ زیارت 189
- سه _ دیدار آثار تاریخی برای عبرت گیری 190
- الف) پرسش های مردمی 191
- 2. با برنامه سازان نوروز 191
- اشاره 191
- ب) زیرنویس 192
- اشاره 192
- یک _ حدیث های کوتاه 192
- دو _ جمله های ادبی 193
- انسان و سفر 194
- اشاره 194
- سفر 194
- نگاه و دل 194
- ج) متن ادبی 194
- د) شعر 194
- اشاره 194
- سفر و پیامبران 195
- به کجا چنین شتابان 196
- پسندیدگی سفر 196
- سفر و سلامتی 197
- فایده سفر 198
- تجربه آموزی و سفر 198
- اشاره 199
- فصل هفتم: توجه به محرومان 199
- 1. نوازش کودکان بی سرپرست 202
- 2. با محروم ترین یتیمان 204
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 206
- اشاره 206
- ساخت فیلم داستانی 206
- 3. با برنامه سازان نوروز 206
- اشاره 206
- رنگ عطوفت 206
- یک _ حدیث های کوتاه 216
- ب) پرسش های مردمی 216
- ج) زیرنویس 216
- اشاره 216
- دو _ جمله های ادبی 217
- د) شعر 218
- اشاره 220
- فصل هشتم: صدقه 220
- 1. آثار صدقه 221
- الف) دفع کننده بلا 221
- اشاره 221
- ب) داروی درد 222
- ج) دفع نحوست 223
- و) برکت دهنده مال 224
- د) نابودکننده گناه 224
- ز) فرونشاننده خشم خدا 224
- ه ) افزون کننده عمر 224
- ط ) دورکننده از صفات اخلاقی ناپسند 225
- ی) پرورش دهنده ایمان و مانع از آتش دوزخ 225
- ح) نابودکننده رنج و غم 225
- یک _ بهره گیری از میان پرده های نمایشی 226
- اشاره 226
- ک) شکننده پشت شیطان 226
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 226
- اشاره 226
- 2. با برنامه سازان نوروز 226
- دو _ نقل حکایت آثار صدقه 227
- ب) پرسش های مردمی 227
- ج) زیرنویس 228
- یک _ حدیث های کوتاه 228
- اشاره 228
- دو _ جمله های ادبی 229
- د) شعر 230
- اشاره 232
- فصل نهم: یادآوری گذر عمر 232
- 1. ارزش عمر در نگاه قرآن و روایات 235
- 2. ارزش وقت در زندگی علمای ربانی 237
- 3. معجزه وقت در زندگی اندیشمندان 238
- یک _ نقل حکایت بزرگان و اندیشمندان 241
- اشاره 241
- ب) پرسش های مردمی 241
- دو _ ساخت سرود و نماهنگ 241
- 4. با برنامه سازان نوروز 241
- اشاره 241
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 241
- اشاره 242
- ج) زیرنویس 242
- یک _ حدیث های کوتاه 242
- دو _ جمله های ادبی 243
- اشاره 244
- فصل های زندگی 244
- د) متن ادبی 244
- کار امروز را به فردا میافکن 245
- امروز را دریابیم 246
- قدرشناسی از عمر 246
- فرصت ها را غنیمت شماریم 247
- کارنامه 248
- پلی به فردا 248
- اشاره 249
- هنگام محاسبه 249
- ه ) شعر 249
- رفوی عمر با کار 249
- پشیمانی از بهره برداری نادرست از عمر 250
- متاع عمر 251
- تأسف بر تلف کردن عمر 251
- غنیمت شمردن فرصت 252
- اشاره 253
- فصل دهم: تلاوت قرآن 253
- با برنامه سازان نوروز 254
- اشاره 254
- اشاره 254
- یک _ حدیث های کوتاه 254
- الف) پرسش های مردمی 254
- ب) زیرنویس 254
- ج) شعر 257
- اشاره 257
- بانگ قرآن 257
- دو _ جمله های ادبی 257
- بهین ره گشا 258
- به به ز قرآن ما 260
- جانم فدای قرآن 261
- بخش سوم: عادت های ناپسند ایام نوروز 263
- اشاره 263
- اشاره 263
- 1. آسیب آتش افروزی 263
- فصل اول: چهارشنبه سوری 263
- 2. نفی چهارشنبه سوری 264
- 3. سوءاستفاده از نام دین برای آتش افروزی 265
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 268
- 4. با برنامه سازان نوروز 268
- ب) پرسش های مردمی 268
- اشاره 268
- ج) پرسش های کارشناسی 269
- اشاره 270
- د) زیرنویس 270
- یک _ حدیث های کوتاه 270
- دو _ جمله های ادبی 271
- فصل دوم: اسراف و مصرف زدگی 273
- 1. نکوهش اسراف و مصرف زدگی 273
- اشاره 273
- 2. مصداق های اسراف 275
- الف) مصرف مازاد بر کفایت 275
- اشاره 275
- ب) مصرف نابجا و ناروا 276
- ج) هدر دادن منابع 276
- د) میهمانی های تشریفاتی 277
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 278
- اشاره 278
- 3. با برنامه سازان نوروز 278
- ب) پرسش های مردمی 279
- ج) زیرنویس 279
- اشاره 279
- یک _ حدیث های کوتاه 279
- دو _ جمله های ادبی 280
- اشاره 281
- مصادیق اسراف 281
- 4. دیدگاه های مقام معظم رهبری درباره اسراف 281
- تعریف اسراف 281
- وظایف مسئولان 282
- وضعیت اسراف در کشور 282
- نقش پیش گیری از اسراف در آینده 282
- همکاری مردم و مسئولان 282
- اشاره 283
- 5. نقل سیره امام خمینی رحمه الله درباره اسراف 283
- الف) پیش گیری از اسراف برق 283
- اسراف از نظر شرع و منطق 283
- خاطره اول 283
- اشاره 283
- خاطره دوم 284
- ب) پیش گیری از اسراف آب 284
- خاطره سوم 284
- خاطره دوم 284
- اشاره 284
- خاطره اول 284
- خاطره چهارم 285
- خاطره پنجم 285
- خاطره سوم 285
- د) صرفه جویی در دستمال کاغذی 286
- ج) صرفه جویی در کاغذ 286
- فصل سوم: بیهوده گذراندن وقت 287
- 1. مجلس های وقت گذرانی 287
- اشاره 287
- 2. زیاده روی در شوخی و خنده 289
- 3. اتلاف تعطیلات 293
- الف) مطالعه کتاب 293
- 4. پیشنهادهایی برای اوقات فراغت 293
- اشاره 293
- ج) نگاشتن خاطره ها و تجربه های ارزشمند 294
- ب) رسیدگی به امور فرزندان 294
- 5. زیرنویس 295
- د) رسیدگی به امور خانه 295
- 6. شعر 296
- اشاره 297
- فصل چهارم: نفی خرافه در سیزده به در 297
- ب) سوءاستفاده فرصت طلبان 300
- اشاره 300
- الف) ایجاد ترافیک سنگین و حوادث ناگوار 300
- 1. آسیب شناسی 300
- ج) خسارت زدن به طبیعت 300
- ه ) تفاخر اغنیا و دل گیری فقرا 301
- د) تضییع حقوق دیگران 301
- و) تفریح های ناسالم و انحراف اخلاقی 302
- اشاره 302
- 2. با برنامه سازان نوروز 302
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 302
- ب) پرسش های مردمی 304
- ج) زیرنویس 305
- اشاره 306
- د) حکایت های معصومین علیهم السلام 306
- حکایت اول _ امام علی علیه السلام و پیشگو 306
- حکایت دوم _ امام صادق علیه السلامو منجم 307
- رستاخیز طبیعت 308
- اشاره 308
- ه) متن ادبی 308
- انسان امروزی و طبیعت 309
- طبیعت 309
- بهانه ای برای با هم بودن 310
- پیام مهر 310
- اهمیت درخت و گیاه 311
- فرهنگ سازی 311
- 3. دیدگاه مقام معظم رهبری درباره طبیعت 311
- اشاره 311
- امانت الهی 312
- حفظ منابع طبیعی 312
- خرافه؛ ممنوع 313
- زنگ طراوت 314
- روز طبیعت 314
- نگاه سبز 314
- اشاره 314
- 4. طبیعت و کودکان 314
- یک هدیه 315
- نقاشی طبیعت 315
- کتاب 317
- کتاب نامه 317
- نشریه 318
«خداوند اسراف کاران را دوست ندارد.»(1) و در فرازی دیگر مسرفین را اهل دوزخ می شمارد.(2)
رسول خدا صلی الله علیه و آله ، صرف اموال در موارد غیرشایسته و غیرضروری را اسراف می داند.(3) امام حسن عسکری علیه السلام در فرازی از سخنان گهربارش، با توصیه به اعتدال و میانه روی و پرهیز از اسراف، اسراف را عملی شیطانی دانسته است.(4)
بیاییم در سال جدید، «اعتدال در مصرف» و «پرهیز از اسراف» را شعار همگانی قرار دهیم و با کم کردن بخشی از مصرف های غیرضروری، روح معنویت را در دل هامان زنده کنیم. بیایید خویشتن را از بند دنیاگرایی آزاد کنیم و لبخندی دوباره بر لب های خشکیده محرومان بنشانیم و در اصلاح اقتصاد کشور سهیم شویم.
2. مصداق های اسراف
اشاره
2. مصداق های اسراف
با توجه به گستردگی مفهوم اسراف و نیز نسبی بودن این مفهوم، بیان برخی مصداق های آن برای تبیین حد اسراف در چارچوب آموزه های اسلامی ضروری است.
الف) مصرف مازاد بر کفایت
الف) مصرف مازاد بر کفایت
در اسلام، هر مصرف مازاد بر کفایت، مصرف بی رویه و اسراف است. امام علی علیه السلام می فرماید: «ما فوق الکِفاف الاسراف؛ هر مصرفی که بیش از حد کفایت
1- انعام: 41، اعراف: 31. «اِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرفین».
2- مؤمنون: 43. «اِنَّ الْمُسْرِفینَ هُمْ اَصْحابُ النّارِ».
3- نورالثقلین، ج 4، ص 31، «مَنْ اَعْطی فی غَیْرِ حَقٍّ فَقَدْ اَسْرَفَ».
4- سفینه البحار، ج 4، ص 133، «وَ عَلَیْکَ بِالاْقْتِصادِ وَ اِیّاکَ وَالاِْسْرافَ، فَاِنَّهُ مِنْ فِعْلِ الشَّیْطَنَهِ».