- پیش گفتار 3
- اشاره 6
- اشاره 6
- بخش اول: بهار و نوروز 6
- فصل اول: عید در فرهنگ اسلام 6
- اشاره 7
- 1. نوروز در حدیث 7
- الف) دسته بندی حدیث های مربوط به «نوروز» 10
- ب) آداب نوروز 11
- ج) دعای تحویل سال 13
- اشاره 14
- 2. با برنامه سازان نوروز 14
- دو _ سرگرمی در خدمت اهداف والا 15
- اشاره 15
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 15
- یک _ ترویج ارزش های معنوی 15
- پنج _ برانگیختن احساسات پاک مردم 16
- چهار _ ظرافت و دقت در تهیه برنامه تحویل سال 16
- سه _ الگوسازی مناسب 16
- شش _ آراستن دیگرگونه سفره هفت سین 18
- هفت _ ساخت فیلم داستانی مناسب تحویل سال 19
- ب) پرسش های مردمی 26
- ج) زیرنویس 27
- اشاره 28
- د) متن ادبی 28
- نوروز، معجزه خدا در طبیعت 28
- عید دل های بهاری 30
- نوروز، روز تحول جان 32
- ه ) شعر 33
- اشاره 33
- نسیم نوروز 33
- بوی نوروز 34
- نوروز 35
- عید «حول حالنا» 36
- جمهوری اسلامی 36
- عید 36
- 3. با کودکان در نوروز 37
- سلام بچه ها 37
- الف) متن ادبی 37
- اشاره 37
- اشاره 37
- عید مبارک 38
- سفره معنی دار عید 38
- هم خودم، هم دیگران 40
- تحویل سال در حرم 40
- پرخوری ممنوع 41
- ب) شعر 42
- عید نوروز 42
- اشاره 42
- شهر بهار 43
- سال نو 43
- گل های لبخند 44
- درختان روح 45
- خبر آمدن گل 46
- نوروز و یاد خدا 46
- 4. نوروز در نگاه امام خمینی رحمه الله 46
- اشاره 46
- تحول قلب ها 47
- نوروز و تحویل سال 47
- عید واقعی 48
- عید مستضعفین 48
- عید مسلمین 48
- 5. نوروز در نگاه مقام معظم رهبری 49
- تحول درونی 49
- اشاره 49
- ملت ایران و تغییر محتوای نوروز 49
- پیوند نوروز با تاریخ اسلام 50
- نوروز واقعی 51
- نوروز و تحول در انسان ها 52
- نوروز و محاسبه اعمال سال گذشته 53
- نوروز و صله رحم 54
- اشاره 55
- 1. بهار، یاد آور رستاخیز 55
- فصل دوم: پیوند بهار و رستاخیز 55
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 57
- ب) پرسش های مردمی 57
- 2. با برنامه سازان نوروز 57
- ج) پرسش های کارشناسی 57
- اشاره 57
- 3. متن ادبی 58
- اشاره 58
- د) زیرنویس 58
- یعنی بهار... 58
- بر بال های بهار 60
- بهار و یک رنگی با طبیعت 61
- راز عید 62
- شکوه دوازدهم فروردین 63
- بهار انقلاب 65
- سلام بر بهار 66
- معنای بهار 67
- ضربان بهار در قلب باغ 68
- بهار چیست؟ 69
- لباس سبز بهار 71
- بهار می آید 72
- در آستانه بهار 74
- بهار دل ها 75
- بهار، قیامت طبیعت 76
- رستاخیز طبیعت 77
- بهار؛ درس خداشناسی 78
- خواهش سبز شدن 78
- برهان معاد 79
- تحول؛ درس بزرگ 79
- 4. شعر 79
- اشاره 79
- در انتظار بهار حقیقی 80
- اسرار بهار 81
- اوراق بهار 82
- بوی شکفتن 82
- از خدا ممنون باش 84
- نگار بردبار آمد... 84
- اشاره 86
- بخش دوم:آداب پسندیده ایام نوروز 86
- 1. پیش نیازهای شادی 87
- فصل اول: شادی 87
- اشاره 87
- 2. باید و نبایدهای شادی 90
- 3. شوخی و خنده 92
- 4. با برنامه سازان نوروز 96
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 96
- اشاره 96
- اشاره 96
- دو _ سالم سازی طنز 96
- یک _ غفلت زدایی 96
- اشاره 98
- ب) موضوع های برنامه سازی 98
- یک _ ساخت میان پرده های طنز 99
- دو _ تهیه گزارش های شاد 99
- سه _ به تصویر کشیدن مزاح معصومان علیهم السلام 100
- ج) پرسش های مردمی 100
- اشاره 101
- یک _ حدیث های کوتاه 101
- د) زیرنویس 101
- دو _ جمله های ادبی 103
- اشاره 104
- در جست وجوی شادی 104
- ه ) متن ادبی 104
- میثاقی دوباره با زندگی 107
- شادی کنید اهل وطن 108
- و) شعر 108
- اشاره 108
- هنگام طرب 110
- اشاره 112
- الف) پاکیزگی خانه 112
- اشاره 112
- 1. دسته بندی پاکیزگی 112
- فصل دوم: پاکیزگی 112
- ب) پاکیزگی روح و قلب 113
- ج) پاکیزگی اجتماع 113
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 115
- یک _ تبیین موضوع خانه تکانی 115
- اشاره 115
- 2. با برنامه سازان نوروز 115
- دو _ تبیین موضوع «نو» بودن 115
- اشاره 115
- سه _ بهره گیری از آیین های نوروز 115
- ب) پرسش های مردمی 116
- ج) زیرنویس 117
- د) متن ادبی 118
- ما چرا «نو» نشویم؟ 118
- اشاره 118
- در انتظار بهار 119
- چرا تو نو نشوی؟ 120
- آبشار مهر 121
- فصل زیبایی ها 121
- طرح دوستی با خود و خدا 122
- الف) زیارت آرامگاه شهیدان و درگذشتگان 123
- فصل سوم: دیدار 123
- 1. دسته بندی دیدارها 123
- اشاره 123
- اشاره 123
- ب) دید و بازدید عمومی 124
- ج) دیدار با پدر و مادر 127
- 2. بهره های دیدار 128
- 3. ویژگی های دیدار 129
- اشاره 129
- الف) دیدار کریمانه 129
- ب) آراستگی در دیدار 130
- ج) رفع کدورت با دیدار 131
- د) خوش رویی در دیدار 133
- 4. با برنامه سازان نوروز 136
- اشاره 136
- الف) پرسش های مردمی 136
- ب) زیرنویس 137
- یک _ حدیث های کوتاه 137
- اشاره 137
- دو _ جمله های ادبی 138
- ج) متن ادبی 138
- اشاره 139
- د) شعر 139
- صله رحم 140
- بهار در شهر شهیدان 140
- رفع کینه 141
- خوش رویی 141
- آشتی 141
- آشتی بین مؤمنان 142
- دیدار یار غایب 142
- زدودن کینه 143
- اشاره 144
- 1. ارزش و جایگاه میهمان نوازی 144
- فصل چهارم: میهمانی 144
- 2. ویژگی های میهمانان 146
- اشاره 147
- الف) پذیرش دعوت 147
- ب) همراهی و خوش رویی با میهمان 147
- 3. آداب میهمانی 147
- ج) خودداری از ریاکاری 149
- د) مراعات حال میزبان 151
- ه) بزرگداشت نعمت خداوند 152
- و) پرهیز از «تکلف» 152
- یک _ تبیین آداب مهمانی و مهمان نوازی در اسلام 155
- با برنامه سازان نوروز 155
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 155
- اشاره 155
- اشاره 155
- سه _ دقت در انتخاب افراد به عنوان میهمان در برنامه ها 156
- چهار _ بیان حکایت های معصومان علیهم السلام و شخصیت ها درباره مهمانی 156
- دو _ پرهیز از نمایش مهمانی های تجملاتی و تشریفاتی 156
- پنج _ بهره گیری از میان پرده های طنز 160
- ج) زیرنویس 162
- ب) پرسش های مردمی 162
- اشاره 162
- یک _ حدیث های کوتاه 162
- دو _ جمله های ادبی 163
- د) شعر 164
- فصل پنجم: هدیه عید 167
- اشاره 167
- 1. دسته بندی هدیه 168
- 2. پذیرفتن و جبران هدیه 169
- 3. ارزشمندترین هدیه 171
- اشاره 172
- 4. با برنامه سازان نوروز 172
- حکایت دوم _ هدیه سفر 172
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 172
- حکایت اول _ عجب هدیه ای 172
- اشاره 172
- حکایت بزرگان دین 172
- حکایت سوم _ هدیه عید امام خمینی رحمه الله 173
- حکایت چهارم _ هدیه امام به مسیحیان نوفل لوشاتو به مناسبت عید کریسمس 174
- حکایت پنجم _ پذیرفتن هدیه اهالی نوفل لوشاتو 175
- حکایت ششم _ هدیه دو دختر فرانسوی 175
- ب) پرسش های مردمی 176
- اشاره 177
- ج) زیرنویس 177
- یک _ حدیث های کوتاه 177
- د) شعر 178
- دو _ جمله های ادبی 178
- فصل ششم: سیر و سفر 180
- اشاره 180
- الف) همراه داشتن وسایل مورد نیاز 181
- 1. پیشنهادهایی برای مسافران 181
- اشاره 181
- ب) داشتن انگیزه نیک 181
- ج) گزینش همسفر خوب 182
- ه) سخاوت و مروت در سفر 183
- د) اخلاق نیکو با هم سفران 183
- ز) یاری یکدیگر 184
- و) مشورت با دیگران 184
- ح) حفظ آرامش و خون سردی در حوادث 185
- ط) مدیریت سفر 186
- ی) نماز اول وقت 186
- ل) رعایت بهداشت و حفظ سلامت در سفر 187
- ک) گفت وگوهای سودمند 187
- م) کمک به مسافران 188
- ن) بهره گیری معنوی و فرهنگی 189
- دو _ زیارت 189
- اشاره 189
- یک _ تأمل و تدبر در زیبایی ها و شگفتی های آفرینش 189
- سه _ دیدار آثار تاریخی برای عبرت گیری 190
- اشاره 191
- الف) پرسش های مردمی 191
- 2. با برنامه سازان نوروز 191
- ب) زیرنویس 192
- اشاره 192
- یک _ حدیث های کوتاه 192
- دو _ جمله های ادبی 193
- نگاه و دل 194
- انسان و سفر 194
- ج) متن ادبی 194
- اشاره 194
- سفر 194
- د) شعر 194
- اشاره 194
- سفر و پیامبران 195
- به کجا چنین شتابان 196
- پسندیدگی سفر 196
- سفر و سلامتی 197
- فایده سفر 198
- تجربه آموزی و سفر 198
- اشاره 199
- فصل هفتم: توجه به محرومان 199
- 1. نوازش کودکان بی سرپرست 202
- 2. با محروم ترین یتیمان 204
- 3. با برنامه سازان نوروز 206
- ساخت فیلم داستانی 206
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 206
- اشاره 206
- اشاره 206
- رنگ عطوفت 206
- ب) پرسش های مردمی 216
- ج) زیرنویس 216
- اشاره 216
- یک _ حدیث های کوتاه 216
- دو _ جمله های ادبی 217
- د) شعر 218
- فصل هشتم: صدقه 220
- اشاره 220
- الف) دفع کننده بلا 221
- اشاره 221
- 1. آثار صدقه 221
- ب) داروی درد 222
- ج) دفع نحوست 223
- ه ) افزون کننده عمر 224
- ز) فرونشاننده خشم خدا 224
- د) نابودکننده گناه 224
- و) برکت دهنده مال 224
- ی) پرورش دهنده ایمان و مانع از آتش دوزخ 225
- ط ) دورکننده از صفات اخلاقی ناپسند 225
- ح) نابودکننده رنج و غم 225
- اشاره 226
- ک) شکننده پشت شیطان 226
- یک _ بهره گیری از میان پرده های نمایشی 226
- اشاره 226
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 226
- 2. با برنامه سازان نوروز 226
- دو _ نقل حکایت آثار صدقه 227
- ب) پرسش های مردمی 227
- ج) زیرنویس 228
- اشاره 228
- یک _ حدیث های کوتاه 228
- دو _ جمله های ادبی 229
- د) شعر 230
- اشاره 232
- فصل نهم: یادآوری گذر عمر 232
- 1. ارزش عمر در نگاه قرآن و روایات 235
- 2. ارزش وقت در زندگی علمای ربانی 237
- 3. معجزه وقت در زندگی اندیشمندان 238
- اشاره 241
- یک _ نقل حکایت بزرگان و اندیشمندان 241
- 4. با برنامه سازان نوروز 241
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 241
- ب) پرسش های مردمی 241
- دو _ ساخت سرود و نماهنگ 241
- اشاره 241
- ج) زیرنویس 242
- اشاره 242
- یک _ حدیث های کوتاه 242
- دو _ جمله های ادبی 243
- اشاره 244
- د) متن ادبی 244
- فصل های زندگی 244
- کار امروز را به فردا میافکن 245
- امروز را دریابیم 246
- قدرشناسی از عمر 246
- فرصت ها را غنیمت شماریم 247
- پلی به فردا 248
- کارنامه 248
- اشاره 249
- ه ) شعر 249
- هنگام محاسبه 249
- رفوی عمر با کار 249
- پشیمانی از بهره برداری نادرست از عمر 250
- متاع عمر 251
- تأسف بر تلف کردن عمر 251
- غنیمت شمردن فرصت 252
- فصل دهم: تلاوت قرآن 253
- اشاره 253
- اشاره 254
- یک _ حدیث های کوتاه 254
- الف) پرسش های مردمی 254
- با برنامه سازان نوروز 254
- ب) زیرنویس 254
- اشاره 254
- بانگ قرآن 257
- اشاره 257
- ج) شعر 257
- دو _ جمله های ادبی 257
- بهین ره گشا 258
- به به ز قرآن ما 260
- جانم فدای قرآن 261
- اشاره 263
- بخش سوم: عادت های ناپسند ایام نوروز 263
- فصل اول: چهارشنبه سوری 263
- 1. آسیب آتش افروزی 263
- اشاره 263
- 2. نفی چهارشنبه سوری 264
- 3. سوءاستفاده از نام دین برای آتش افروزی 265
- اشاره 268
- 4. با برنامه سازان نوروز 268
- ب) پرسش های مردمی 268
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 268
- ج) پرسش های کارشناسی 269
- د) زیرنویس 270
- یک _ حدیث های کوتاه 270
- اشاره 270
- دو _ جمله های ادبی 271
- 1. نکوهش اسراف و مصرف زدگی 273
- فصل دوم: اسراف و مصرف زدگی 273
- اشاره 273
- 2. مصداق های اسراف 275
- الف) مصرف مازاد بر کفایت 275
- اشاره 275
- ب) مصرف نابجا و ناروا 276
- ج) هدر دادن منابع 276
- د) میهمانی های تشریفاتی 277
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 278
- اشاره 278
- 3. با برنامه سازان نوروز 278
- ج) زیرنویس 279
- اشاره 279
- یک _ حدیث های کوتاه 279
- ب) پرسش های مردمی 279
- دو _ جمله های ادبی 280
- اشاره 281
- تعریف اسراف 281
- 4. دیدگاه های مقام معظم رهبری درباره اسراف 281
- مصادیق اسراف 281
- نقش پیش گیری از اسراف در آینده 282
- وظایف مسئولان 282
- وضعیت اسراف در کشور 282
- همکاری مردم و مسئولان 282
- الف) پیش گیری از اسراف برق 283
- 5. نقل سیره امام خمینی رحمه الله درباره اسراف 283
- خاطره اول 283
- اسراف از نظر شرع و منطق 283
- اشاره 283
- اشاره 283
- خاطره دوم 284
- خاطره سوم 284
- اشاره 284
- خاطره اول 284
- ب) پیش گیری از اسراف آب 284
- خاطره دوم 284
- خاطره سوم 285
- خاطره پنجم 285
- خاطره چهارم 285
- ج) صرفه جویی در کاغذ 286
- د) صرفه جویی در دستمال کاغذی 286
- فصل سوم: بیهوده گذراندن وقت 287
- 1. مجلس های وقت گذرانی 287
- اشاره 287
- 2. زیاده روی در شوخی و خنده 289
- 3. اتلاف تعطیلات 293
- 4. پیشنهادهایی برای اوقات فراغت 293
- الف) مطالعه کتاب 293
- اشاره 293
- ج) نگاشتن خاطره ها و تجربه های ارزشمند 294
- ب) رسیدگی به امور فرزندان 294
- 5. زیرنویس 295
- د) رسیدگی به امور خانه 295
- 6. شعر 296
- فصل چهارم: نفی خرافه در سیزده به در 297
- اشاره 297
- 1. آسیب شناسی 300
- ب) سوءاستفاده فرصت طلبان 300
- الف) ایجاد ترافیک سنگین و حوادث ناگوار 300
- اشاره 300
- ج) خسارت زدن به طبیعت 300
- د) تضییع حقوق دیگران 301
- ه ) تفاخر اغنیا و دل گیری فقرا 301
- و) تفریح های ناسالم و انحراف اخلاقی 302
- اشاره 302
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 302
- 2. با برنامه سازان نوروز 302
- ب) پرسش های مردمی 304
- ج) زیرنویس 305
- اشاره 306
- د) حکایت های معصومین علیهم السلام 306
- حکایت اول _ امام علی علیه السلام و پیشگو 306
- حکایت دوم _ امام صادق علیه السلامو منجم 307
- ه) متن ادبی 308
- رستاخیز طبیعت 308
- اشاره 308
- طبیعت 309
- انسان امروزی و طبیعت 309
- پیام مهر 310
- بهانه ای برای با هم بودن 310
- 3. دیدگاه مقام معظم رهبری درباره طبیعت 311
- اهمیت درخت و گیاه 311
- اشاره 311
- فرهنگ سازی 311
- حفظ منابع طبیعی 312
- امانت الهی 312
- خرافه؛ ممنوع 313
- روز طبیعت 314
- نگاه سبز 314
- اشاره 314
- زنگ طراوت 314
- 4. طبیعت و کودکان 314
- یک هدیه 315
- نقاشی طبیعت 315
- کتاب نامه 317
- کتاب 317
- نشریه 318
نوروز و تحول در انسان ها
نوروز و تحول در انسان ها
«یا مُقَلِّبَ القُلوُبِ وَالابصار، یا مُدَبِّرَ اللَّیلِ وَالنّهار، یا مُحَوِّلَ الحَولِ وَالاحوال، حَوِّل حالَنا اِلی اَحسَنِ الحال».
در این دعای پرمغزی که تلاوت شد و بر زبان همه جاری است، از خدای متعال درخواست می کنیم که حال ما را به بهترین حالات برگرداند. هر جا که باشیم و هرچه نیکویی در حال ما باشد، نیکوتر از آن هم هست. ما از خداوند متعال در این دعا درخواست می کنیم که حال ما را به بهترین حالت برساند. این درخواست، مخصوص حال شخصی نیست، بلکه درباره کسان خود، ملت خود و در یک دایره وسیع تر، درباره بشر و انسانیت است. باید توجه داشته باشیم که دگرگونی هر پدیده ای در عالم، به دست انسان است و همه تحول ها با اراده انسان انجام می گیرد. انسان اگر بخواهد در وضعیت جامعه خود، کشور خود و زندگی خود، تحول ایجاد کند، باید این تحول را در خود آغاز کند؛ تحول اخلاقی، تحول درونی، رفتن به سوی صفا و انسانیت، عبودیت پروردگار و تسلیم در مقابل اراده خداوند عالم و آفریننده هستی که این تحول، سعادت انسان ها را متضمن است.(1)
تحول اخلاقی؛ یعنی اینکه انسان هر رذیلت اخلاقی، هر اخلاق زشت، هر روحیه بد و ناپسندی را که موجب آزار دیگران یا عقب ماندگی خود انسان است، کنار بگذارد و خود را به فضایل و زیبایی های اخلاقی، آراسته کند.(2)
عزیزان من، ملت شریف ایران! درست است که تحول را در حقیقت خدا به وجود می آورد، لذا در این دعا، از خدا می خواهیم که «حوّل حالَنا الی احسن الحال»؛ یعنی حال ما را به بهترین حال ها تبدیل کن. اما در همه دعاها این طور است که از سوی انسان، تلاش و حرکت و همت لازم است. همه
1- روزنامه جمهوری اسلامی، ش 5437، ص 3، 8/1/1377.
2- روزنامه جمهوری اسلامی، ش 5437، ص 3، 9/1/1376.