- پیش گفتار 3
- بخش اول: بهار و نوروز 6
- اشاره 6
- فصل اول: عید در فرهنگ اسلام 6
- اشاره 6
- اشاره 7
- 1. نوروز در حدیث 7
- الف) دسته بندی حدیث های مربوط به «نوروز» 10
- ب) آداب نوروز 11
- ج) دعای تحویل سال 13
- اشاره 14
- 2. با برنامه سازان نوروز 14
- اشاره 15
- دو _ سرگرمی در خدمت اهداف والا 15
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 15
- یک _ ترویج ارزش های معنوی 15
- پنج _ برانگیختن احساسات پاک مردم 16
- چهار _ ظرافت و دقت در تهیه برنامه تحویل سال 16
- سه _ الگوسازی مناسب 16
- شش _ آراستن دیگرگونه سفره هفت سین 18
- هفت _ ساخت فیلم داستانی مناسب تحویل سال 19
- ب) پرسش های مردمی 26
- ج) زیرنویس 27
- نوروز، معجزه خدا در طبیعت 28
- د) متن ادبی 28
- اشاره 28
- عید دل های بهاری 30
- نوروز، روز تحول جان 32
- ه ) شعر 33
- اشاره 33
- نسیم نوروز 33
- بوی نوروز 34
- نوروز 35
- عید «حول حالنا» 36
- جمهوری اسلامی 36
- عید 36
- اشاره 37
- 3. با کودکان در نوروز 37
- اشاره 37
- سلام بچه ها 37
- الف) متن ادبی 37
- سفره معنی دار عید 38
- عید مبارک 38
- تحویل سال در حرم 40
- هم خودم، هم دیگران 40
- پرخوری ممنوع 41
- اشاره 42
- ب) شعر 42
- عید نوروز 42
- سال نو 43
- شهر بهار 43
- گل های لبخند 44
- درختان روح 45
- اشاره 46
- نوروز و یاد خدا 46
- خبر آمدن گل 46
- 4. نوروز در نگاه امام خمینی رحمه الله 46
- نوروز و تحویل سال 47
- تحول قلب ها 47
- عید واقعی 48
- عید مسلمین 48
- عید مستضعفین 48
- ملت ایران و تغییر محتوای نوروز 49
- 5. نوروز در نگاه مقام معظم رهبری 49
- تحول درونی 49
- اشاره 49
- پیوند نوروز با تاریخ اسلام 50
- نوروز واقعی 51
- نوروز و تحول در انسان ها 52
- نوروز و محاسبه اعمال سال گذشته 53
- نوروز و صله رحم 54
- 1. بهار، یاد آور رستاخیز 55
- فصل دوم: پیوند بهار و رستاخیز 55
- اشاره 55
- 2. با برنامه سازان نوروز 57
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 57
- اشاره 57
- ب) پرسش های مردمی 57
- ج) پرسش های کارشناسی 57
- یعنی بهار... 58
- اشاره 58
- د) زیرنویس 58
- 3. متن ادبی 58
- بر بال های بهار 60
- بهار و یک رنگی با طبیعت 61
- راز عید 62
- شکوه دوازدهم فروردین 63
- بهار انقلاب 65
- سلام بر بهار 66
- معنای بهار 67
- ضربان بهار در قلب باغ 68
- بهار چیست؟ 69
- لباس سبز بهار 71
- بهار می آید 72
- در آستانه بهار 74
- بهار دل ها 75
- بهار، قیامت طبیعت 76
- رستاخیز طبیعت 77
- بهار؛ درس خداشناسی 78
- خواهش سبز شدن 78
- برهان معاد 79
- اشاره 79
- 4. شعر 79
- تحول؛ درس بزرگ 79
- در انتظار بهار حقیقی 80
- اسرار بهار 81
- اوراق بهار 82
- بوی شکفتن 82
- از خدا ممنون باش 84
- نگار بردبار آمد... 84
- اشاره 86
- بخش دوم:آداب پسندیده ایام نوروز 86
- اشاره 87
- فصل اول: شادی 87
- 1. پیش نیازهای شادی 87
- 2. باید و نبایدهای شادی 90
- 3. شوخی و خنده 92
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 96
- اشاره 96
- اشاره 96
- یک _ غفلت زدایی 96
- دو _ سالم سازی طنز 96
- 4. با برنامه سازان نوروز 96
- اشاره 98
- ب) موضوع های برنامه سازی 98
- دو _ تهیه گزارش های شاد 99
- یک _ ساخت میان پرده های طنز 99
- ج) پرسش های مردمی 100
- سه _ به تصویر کشیدن مزاح معصومان علیهم السلام 100
- اشاره 101
- یک _ حدیث های کوتاه 101
- د) زیرنویس 101
- دو _ جمله های ادبی 103
- ه ) متن ادبی 104
- در جست وجوی شادی 104
- اشاره 104
- میثاقی دوباره با زندگی 107
- و) شعر 108
- اشاره 108
- شادی کنید اهل وطن 108
- هنگام طرب 110
- فصل دوم: پاکیزگی 112
- الف) پاکیزگی خانه 112
- 1. دسته بندی پاکیزگی 112
- اشاره 112
- اشاره 112
- ج) پاکیزگی اجتماع 113
- ب) پاکیزگی روح و قلب 113
- اشاره 115
- دو _ تبیین موضوع «نو» بودن 115
- اشاره 115
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 115
- یک _ تبیین موضوع خانه تکانی 115
- 2. با برنامه سازان نوروز 115
- سه _ بهره گیری از آیین های نوروز 115
- ب) پرسش های مردمی 116
- ج) زیرنویس 117
- اشاره 118
- ما چرا «نو» نشویم؟ 118
- د) متن ادبی 118
- در انتظار بهار 119
- چرا تو نو نشوی؟ 120
- فصل زیبایی ها 121
- آبشار مهر 121
- طرح دوستی با خود و خدا 122
- فصل سوم: دیدار 123
- الف) زیارت آرامگاه شهیدان و درگذشتگان 123
- اشاره 123
- اشاره 123
- 1. دسته بندی دیدارها 123
- ب) دید و بازدید عمومی 124
- ج) دیدار با پدر و مادر 127
- 2. بهره های دیدار 128
- 3. ویژگی های دیدار 129
- الف) دیدار کریمانه 129
- اشاره 129
- ب) آراستگی در دیدار 130
- ج) رفع کدورت با دیدار 131
- د) خوش رویی در دیدار 133
- الف) پرسش های مردمی 136
- 4. با برنامه سازان نوروز 136
- اشاره 136
- اشاره 137
- ب) زیرنویس 137
- یک _ حدیث های کوتاه 137
- دو _ جمله های ادبی 138
- ج) متن ادبی 138
- اشاره 139
- د) شعر 139
- بهار در شهر شهیدان 140
- صله رحم 140
- آشتی 141
- خوش رویی 141
- رفع کینه 141
- دیدار یار غایب 142
- آشتی بین مؤمنان 142
- زدودن کینه 143
- فصل چهارم: میهمانی 144
- 1. ارزش و جایگاه میهمان نوازی 144
- اشاره 144
- 2. ویژگی های میهمانان 146
- الف) پذیرش دعوت 147
- اشاره 147
- 3. آداب میهمانی 147
- ب) همراهی و خوش رویی با میهمان 147
- ج) خودداری از ریاکاری 149
- د) مراعات حال میزبان 151
- و) پرهیز از «تکلف» 152
- ه) بزرگداشت نعمت خداوند 152
- یک _ تبیین آداب مهمانی و مهمان نوازی در اسلام 155
- اشاره 155
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 155
- اشاره 155
- با برنامه سازان نوروز 155
- چهار _ بیان حکایت های معصومان علیهم السلام و شخصیت ها درباره مهمانی 156
- سه _ دقت در انتخاب افراد به عنوان میهمان در برنامه ها 156
- دو _ پرهیز از نمایش مهمانی های تجملاتی و تشریفاتی 156
- پنج _ بهره گیری از میان پرده های طنز 160
- ب) پرسش های مردمی 162
- یک _ حدیث های کوتاه 162
- ج) زیرنویس 162
- اشاره 162
- دو _ جمله های ادبی 163
- د) شعر 164
- فصل پنجم: هدیه عید 167
- اشاره 167
- 1. دسته بندی هدیه 168
- 2. پذیرفتن و جبران هدیه 169
- 3. ارزشمندترین هدیه 171
- اشاره 172
- 4. با برنامه سازان نوروز 172
- حکایت اول _ عجب هدیه ای 172
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 172
- حکایت دوم _ هدیه سفر 172
- حکایت بزرگان دین 172
- اشاره 172
- حکایت سوم _ هدیه عید امام خمینی رحمه الله 173
- حکایت چهارم _ هدیه امام به مسیحیان نوفل لوشاتو به مناسبت عید کریسمس 174
- حکایت ششم _ هدیه دو دختر فرانسوی 175
- حکایت پنجم _ پذیرفتن هدیه اهالی نوفل لوشاتو 175
- ب) پرسش های مردمی 176
- ج) زیرنویس 177
- یک _ حدیث های کوتاه 177
- اشاره 177
- د) شعر 178
- دو _ جمله های ادبی 178
- اشاره 180
- فصل ششم: سیر و سفر 180
- 1. پیشنهادهایی برای مسافران 181
- الف) همراه داشتن وسایل مورد نیاز 181
- ب) داشتن انگیزه نیک 181
- اشاره 181
- ج) گزینش همسفر خوب 182
- ه) سخاوت و مروت در سفر 183
- د) اخلاق نیکو با هم سفران 183
- ز) یاری یکدیگر 184
- و) مشورت با دیگران 184
- ح) حفظ آرامش و خون سردی در حوادث 185
- ط) مدیریت سفر 186
- ی) نماز اول وقت 186
- ک) گفت وگوهای سودمند 187
- ل) رعایت بهداشت و حفظ سلامت در سفر 187
- م) کمک به مسافران 188
- ن) بهره گیری معنوی و فرهنگی 189
- اشاره 189
- دو _ زیارت 189
- یک _ تأمل و تدبر در زیبایی ها و شگفتی های آفرینش 189
- سه _ دیدار آثار تاریخی برای عبرت گیری 190
- الف) پرسش های مردمی 191
- 2. با برنامه سازان نوروز 191
- اشاره 191
- ب) زیرنویس 192
- یک _ حدیث های کوتاه 192
- اشاره 192
- دو _ جمله های ادبی 193
- نگاه و دل 194
- سفر 194
- ج) متن ادبی 194
- د) شعر 194
- انسان و سفر 194
- اشاره 194
- اشاره 194
- سفر و پیامبران 195
- به کجا چنین شتابان 196
- پسندیدگی سفر 196
- سفر و سلامتی 197
- فایده سفر 198
- تجربه آموزی و سفر 198
- فصل هفتم: توجه به محرومان 199
- اشاره 199
- 1. نوازش کودکان بی سرپرست 202
- 2. با محروم ترین یتیمان 204
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 206
- ساخت فیلم داستانی 206
- 3. با برنامه سازان نوروز 206
- اشاره 206
- اشاره 206
- رنگ عطوفت 206
- ج) زیرنویس 216
- اشاره 216
- ب) پرسش های مردمی 216
- یک _ حدیث های کوتاه 216
- دو _ جمله های ادبی 217
- د) شعر 218
- فصل هشتم: صدقه 220
- اشاره 220
- 1. آثار صدقه 221
- اشاره 221
- الف) دفع کننده بلا 221
- ب) داروی درد 222
- ج) دفع نحوست 223
- د) نابودکننده گناه 224
- ز) فرونشاننده خشم خدا 224
- و) برکت دهنده مال 224
- ه ) افزون کننده عمر 224
- ی) پرورش دهنده ایمان و مانع از آتش دوزخ 225
- ح) نابودکننده رنج و غم 225
- ط ) دورکننده از صفات اخلاقی ناپسند 225
- اشاره 226
- اشاره 226
- ک) شکننده پشت شیطان 226
- یک _ بهره گیری از میان پرده های نمایشی 226
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 226
- 2. با برنامه سازان نوروز 226
- ب) پرسش های مردمی 227
- دو _ نقل حکایت آثار صدقه 227
- ج) زیرنویس 228
- یک _ حدیث های کوتاه 228
- اشاره 228
- دو _ جمله های ادبی 229
- د) شعر 230
- اشاره 232
- فصل نهم: یادآوری گذر عمر 232
- 1. ارزش عمر در نگاه قرآن و روایات 235
- 2. ارزش وقت در زندگی علمای ربانی 237
- 3. معجزه وقت در زندگی اندیشمندان 238
- یک _ نقل حکایت بزرگان و اندیشمندان 241
- اشاره 241
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 241
- 4. با برنامه سازان نوروز 241
- ب) پرسش های مردمی 241
- اشاره 241
- دو _ ساخت سرود و نماهنگ 241
- یک _ حدیث های کوتاه 242
- ج) زیرنویس 242
- اشاره 242
- دو _ جمله های ادبی 243
- فصل های زندگی 244
- د) متن ادبی 244
- اشاره 244
- کار امروز را به فردا میافکن 245
- امروز را دریابیم 246
- قدرشناسی از عمر 246
- فرصت ها را غنیمت شماریم 247
- پلی به فردا 248
- کارنامه 248
- اشاره 249
- رفوی عمر با کار 249
- هنگام محاسبه 249
- ه ) شعر 249
- پشیمانی از بهره برداری نادرست از عمر 250
- متاع عمر 251
- تأسف بر تلف کردن عمر 251
- غنیمت شمردن فرصت 252
- فصل دهم: تلاوت قرآن 253
- اشاره 253
- با برنامه سازان نوروز 254
- الف) پرسش های مردمی 254
- ب) زیرنویس 254
- اشاره 254
- اشاره 254
- یک _ حدیث های کوتاه 254
- دو _ جمله های ادبی 257
- اشاره 257
- بانگ قرآن 257
- ج) شعر 257
- بهین ره گشا 258
- به به ز قرآن ما 260
- جانم فدای قرآن 261
- اشاره 263
- بخش سوم: عادت های ناپسند ایام نوروز 263
- 1. آسیب آتش افروزی 263
- فصل اول: چهارشنبه سوری 263
- اشاره 263
- 2. نفی چهارشنبه سوری 264
- 3. سوءاستفاده از نام دین برای آتش افروزی 265
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 268
- 4. با برنامه سازان نوروز 268
- اشاره 268
- ب) پرسش های مردمی 268
- ج) پرسش های کارشناسی 269
- اشاره 270
- د) زیرنویس 270
- یک _ حدیث های کوتاه 270
- دو _ جمله های ادبی 271
- فصل دوم: اسراف و مصرف زدگی 273
- 1. نکوهش اسراف و مصرف زدگی 273
- اشاره 273
- الف) مصرف مازاد بر کفایت 275
- 2. مصداق های اسراف 275
- اشاره 275
- ب) مصرف نابجا و ناروا 276
- ج) هدر دادن منابع 276
- د) میهمانی های تشریفاتی 277
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 278
- اشاره 278
- 3. با برنامه سازان نوروز 278
- ب) پرسش های مردمی 279
- ج) زیرنویس 279
- اشاره 279
- یک _ حدیث های کوتاه 279
- دو _ جمله های ادبی 280
- 4. دیدگاه های مقام معظم رهبری درباره اسراف 281
- اشاره 281
- مصادیق اسراف 281
- تعریف اسراف 281
- نقش پیش گیری از اسراف در آینده 282
- وضعیت اسراف در کشور 282
- همکاری مردم و مسئولان 282
- وظایف مسئولان 282
- اشاره 283
- اشاره 283
- الف) پیش گیری از اسراف برق 283
- 5. نقل سیره امام خمینی رحمه الله درباره اسراف 283
- اسراف از نظر شرع و منطق 283
- خاطره اول 283
- اشاره 284
- خاطره اول 284
- خاطره سوم 284
- ب) پیش گیری از اسراف آب 284
- خاطره دوم 284
- خاطره دوم 284
- خاطره چهارم 285
- خاطره پنجم 285
- خاطره سوم 285
- د) صرفه جویی در دستمال کاغذی 286
- ج) صرفه جویی در کاغذ 286
- اشاره 287
- فصل سوم: بیهوده گذراندن وقت 287
- 1. مجلس های وقت گذرانی 287
- 2. زیاده روی در شوخی و خنده 289
- 3. اتلاف تعطیلات 293
- الف) مطالعه کتاب 293
- اشاره 293
- 4. پیشنهادهایی برای اوقات فراغت 293
- ب) رسیدگی به امور فرزندان 294
- ج) نگاشتن خاطره ها و تجربه های ارزشمند 294
- د) رسیدگی به امور خانه 295
- 5. زیرنویس 295
- 6. شعر 296
- فصل چهارم: نفی خرافه در سیزده به در 297
- اشاره 297
- 1. آسیب شناسی 300
- اشاره 300
- الف) ایجاد ترافیک سنگین و حوادث ناگوار 300
- ب) سوءاستفاده فرصت طلبان 300
- ج) خسارت زدن به طبیعت 300
- ه ) تفاخر اغنیا و دل گیری فقرا 301
- د) تضییع حقوق دیگران 301
- 2. با برنامه سازان نوروز 302
- و) تفریح های ناسالم و انحراف اخلاقی 302
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 302
- اشاره 302
- ب) پرسش های مردمی 304
- ج) زیرنویس 305
- اشاره 306
- د) حکایت های معصومین علیهم السلام 306
- حکایت اول _ امام علی علیه السلام و پیشگو 306
- حکایت دوم _ امام صادق علیه السلامو منجم 307
- ه) متن ادبی 308
- اشاره 308
- رستاخیز طبیعت 308
- طبیعت 309
- انسان امروزی و طبیعت 309
- پیام مهر 310
- بهانه ای برای با هم بودن 310
- 3. دیدگاه مقام معظم رهبری درباره طبیعت 311
- اهمیت درخت و گیاه 311
- فرهنگ سازی 311
- اشاره 311
- حفظ منابع طبیعی 312
- امانت الهی 312
- خرافه؛ ممنوع 313
- زنگ طراوت 314
- روز طبیعت 314
- نگاه سبز 314
- اشاره 314
- 4. طبیعت و کودکان 314
- یک هدیه 315
- نقاشی طبیعت 315
- کتاب 317
- کتاب نامه 317
- نشریه 318
1. نوروز در حدیث
اشاره
1. نوروز در حدیث
«عید نوروز» از جمله عیدهای ایرانیان پیش از اسلام بوده است و خاستگاهی اسلامی ندارد. زندگی اجتماعی و سیاسی اقتضا می کند که در طول سال، روزهایی برای تجمع و انجام مراسم عمومی تعیین شود. تاریخ جوامع گوناگون نیز گواه این گفتار است. مردم حجاز پیش از ظهور اسلام، به دلیل نداشتن اجتماعی متشکل و نیز به سبب سلطه مستقیم یا غیرمستقیم سیاسی و نظامی ایران در جزیره العرب، خواه ناخواه زیر تأثیر فرهنگ ملی ایران بودند. از این رو، «عید نوروز» و «جشن مهرگان» را می شناختند و چه بسا مراسمی نیز برگزار می کردند.
اسلام در تأیید یا ردّ سنت ها و آداب و رسوم ملی و مذهبی ملت ها، دو شرط اساسی و یک شرط توجیهی را همواره در نظر داشته است:
1. سنت های پذیرفته شده بر پایه خرافه و آیین های شرک آمیز و بت پرستی و ارزش های غیرالهی نباشد؛
2. این سنت ها نباید موجب وابستگی سیاسی و اجتماعی مسلمانان شود. شاید تغییر قبله از بیت المقدس به کعبه نیز تا حدود زیادی به این نکته مربوط شود.
3. جهت گیری سنت های پذیرفته شده نیز همچون مجموعه بینش توحیدی اسلام، باید معنوی و در راستای تبلور بندگی انسان در برابر حق تعالی باشد.
در منابع روایی شیعه، روایت هایی درباره عید نوروز هست که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1. معلی بن خنیس روایت می کند که روز نوروزی به محضر امام صادق