- پیش گفتار 3
- فصل اول: عید در فرهنگ اسلام 6
- بخش اول: بهار و نوروز 6
- اشاره 6
- اشاره 6
- اشاره 7
- 1. نوروز در حدیث 7
- الف) دسته بندی حدیث های مربوط به «نوروز» 10
- ب) آداب نوروز 11
- ج) دعای تحویل سال 13
- اشاره 14
- 2. با برنامه سازان نوروز 14
- دو _ سرگرمی در خدمت اهداف والا 15
- اشاره 15
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 15
- یک _ ترویج ارزش های معنوی 15
- پنج _ برانگیختن احساسات پاک مردم 16
- چهار _ ظرافت و دقت در تهیه برنامه تحویل سال 16
- سه _ الگوسازی مناسب 16
- شش _ آراستن دیگرگونه سفره هفت سین 18
- هفت _ ساخت فیلم داستانی مناسب تحویل سال 19
- ب) پرسش های مردمی 26
- ج) زیرنویس 27
- نوروز، معجزه خدا در طبیعت 28
- اشاره 28
- د) متن ادبی 28
- عید دل های بهاری 30
- نوروز، روز تحول جان 32
- اشاره 33
- ه ) شعر 33
- نسیم نوروز 33
- بوی نوروز 34
- نوروز 35
- عید «حول حالنا» 36
- عید 36
- جمهوری اسلامی 36
- سلام بچه ها 37
- اشاره 37
- 3. با کودکان در نوروز 37
- الف) متن ادبی 37
- اشاره 37
- عید مبارک 38
- سفره معنی دار عید 38
- هم خودم، هم دیگران 40
- تحویل سال در حرم 40
- پرخوری ممنوع 41
- ب) شعر 42
- عید نوروز 42
- اشاره 42
- شهر بهار 43
- سال نو 43
- گل های لبخند 44
- درختان روح 45
- خبر آمدن گل 46
- اشاره 46
- 4. نوروز در نگاه امام خمینی رحمه الله 46
- نوروز و یاد خدا 46
- نوروز و تحویل سال 47
- تحول قلب ها 47
- عید واقعی 48
- عید مسلمین 48
- عید مستضعفین 48
- اشاره 49
- 5. نوروز در نگاه مقام معظم رهبری 49
- ملت ایران و تغییر محتوای نوروز 49
- تحول درونی 49
- پیوند نوروز با تاریخ اسلام 50
- نوروز واقعی 51
- نوروز و تحول در انسان ها 52
- نوروز و محاسبه اعمال سال گذشته 53
- نوروز و صله رحم 54
- 1. بهار، یاد آور رستاخیز 55
- فصل دوم: پیوند بهار و رستاخیز 55
- اشاره 55
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 57
- ب) پرسش های مردمی 57
- اشاره 57
- 2. با برنامه سازان نوروز 57
- ج) پرسش های کارشناسی 57
- 3. متن ادبی 58
- د) زیرنویس 58
- یعنی بهار... 58
- اشاره 58
- بر بال های بهار 60
- بهار و یک رنگی با طبیعت 61
- راز عید 62
- شکوه دوازدهم فروردین 63
- بهار انقلاب 65
- سلام بر بهار 66
- معنای بهار 67
- ضربان بهار در قلب باغ 68
- بهار چیست؟ 69
- لباس سبز بهار 71
- بهار می آید 72
- در آستانه بهار 74
- بهار دل ها 75
- بهار، قیامت طبیعت 76
- رستاخیز طبیعت 77
- بهار؛ درس خداشناسی 78
- خواهش سبز شدن 78
- برهان معاد 79
- اشاره 79
- تحول؛ درس بزرگ 79
- 4. شعر 79
- در انتظار بهار حقیقی 80
- اسرار بهار 81
- بوی شکفتن 82
- اوراق بهار 82
- از خدا ممنون باش 84
- نگار بردبار آمد... 84
- بخش دوم:آداب پسندیده ایام نوروز 86
- اشاره 86
- فصل اول: شادی 87
- اشاره 87
- 1. پیش نیازهای شادی 87
- 2. باید و نبایدهای شادی 90
- 3. شوخی و خنده 92
- اشاره 96
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 96
- دو _ سالم سازی طنز 96
- اشاره 96
- 4. با برنامه سازان نوروز 96
- یک _ غفلت زدایی 96
- ب) موضوع های برنامه سازی 98
- اشاره 98
- دو _ تهیه گزارش های شاد 99
- یک _ ساخت میان پرده های طنز 99
- ج) پرسش های مردمی 100
- سه _ به تصویر کشیدن مزاح معصومان علیهم السلام 100
- یک _ حدیث های کوتاه 101
- اشاره 101
- د) زیرنویس 101
- دو _ جمله های ادبی 103
- ه ) متن ادبی 104
- در جست وجوی شادی 104
- اشاره 104
- میثاقی دوباره با زندگی 107
- شادی کنید اهل وطن 108
- و) شعر 108
- اشاره 108
- هنگام طرب 110
- الف) پاکیزگی خانه 112
- 1. دسته بندی پاکیزگی 112
- اشاره 112
- اشاره 112
- فصل دوم: پاکیزگی 112
- ج) پاکیزگی اجتماع 113
- ب) پاکیزگی روح و قلب 113
- یک _ تبیین موضوع خانه تکانی 115
- دو _ تبیین موضوع «نو» بودن 115
- سه _ بهره گیری از آیین های نوروز 115
- اشاره 115
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 115
- اشاره 115
- 2. با برنامه سازان نوروز 115
- ب) پرسش های مردمی 116
- ج) زیرنویس 117
- ما چرا «نو» نشویم؟ 118
- اشاره 118
- د) متن ادبی 118
- در انتظار بهار 119
- چرا تو نو نشوی؟ 120
- آبشار مهر 121
- فصل زیبایی ها 121
- طرح دوستی با خود و خدا 122
- اشاره 123
- اشاره 123
- 1. دسته بندی دیدارها 123
- الف) زیارت آرامگاه شهیدان و درگذشتگان 123
- فصل سوم: دیدار 123
- ب) دید و بازدید عمومی 124
- ج) دیدار با پدر و مادر 127
- 2. بهره های دیدار 128
- 3. ویژگی های دیدار 129
- الف) دیدار کریمانه 129
- اشاره 129
- ب) آراستگی در دیدار 130
- ج) رفع کدورت با دیدار 131
- د) خوش رویی در دیدار 133
- الف) پرسش های مردمی 136
- 4. با برنامه سازان نوروز 136
- اشاره 136
- اشاره 137
- یک _ حدیث های کوتاه 137
- ب) زیرنویس 137
- دو _ جمله های ادبی 138
- ج) متن ادبی 138
- اشاره 139
- د) شعر 139
- بهار در شهر شهیدان 140
- صله رحم 140
- آشتی 141
- رفع کینه 141
- خوش رویی 141
- آشتی بین مؤمنان 142
- دیدار یار غایب 142
- زدودن کینه 143
- اشاره 144
- 1. ارزش و جایگاه میهمان نوازی 144
- فصل چهارم: میهمانی 144
- 2. ویژگی های میهمانان 146
- ب) همراهی و خوش رویی با میهمان 147
- اشاره 147
- الف) پذیرش دعوت 147
- 3. آداب میهمانی 147
- ج) خودداری از ریاکاری 149
- د) مراعات حال میزبان 151
- ه) بزرگداشت نعمت خداوند 152
- و) پرهیز از «تکلف» 152
- اشاره 155
- با برنامه سازان نوروز 155
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 155
- یک _ تبیین آداب مهمانی و مهمان نوازی در اسلام 155
- اشاره 155
- سه _ دقت در انتخاب افراد به عنوان میهمان در برنامه ها 156
- چهار _ بیان حکایت های معصومان علیهم السلام و شخصیت ها درباره مهمانی 156
- دو _ پرهیز از نمایش مهمانی های تجملاتی و تشریفاتی 156
- پنج _ بهره گیری از میان پرده های طنز 160
- ب) پرسش های مردمی 162
- ج) زیرنویس 162
- یک _ حدیث های کوتاه 162
- اشاره 162
- دو _ جمله های ادبی 163
- د) شعر 164
- اشاره 167
- فصل پنجم: هدیه عید 167
- 1. دسته بندی هدیه 168
- 2. پذیرفتن و جبران هدیه 169
- 3. ارزشمندترین هدیه 171
- اشاره 172
- حکایت اول _ عجب هدیه ای 172
- 4. با برنامه سازان نوروز 172
- اشاره 172
- حکایت دوم _ هدیه سفر 172
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 172
- حکایت بزرگان دین 172
- حکایت سوم _ هدیه عید امام خمینی رحمه الله 173
- حکایت چهارم _ هدیه امام به مسیحیان نوفل لوشاتو به مناسبت عید کریسمس 174
- حکایت ششم _ هدیه دو دختر فرانسوی 175
- حکایت پنجم _ پذیرفتن هدیه اهالی نوفل لوشاتو 175
- ب) پرسش های مردمی 176
- اشاره 177
- ج) زیرنویس 177
- یک _ حدیث های کوتاه 177
- د) شعر 178
- دو _ جمله های ادبی 178
- اشاره 180
- فصل ششم: سیر و سفر 180
- 1. پیشنهادهایی برای مسافران 181
- ب) داشتن انگیزه نیک 181
- الف) همراه داشتن وسایل مورد نیاز 181
- اشاره 181
- ج) گزینش همسفر خوب 182
- ه) سخاوت و مروت در سفر 183
- د) اخلاق نیکو با هم سفران 183
- ز) یاری یکدیگر 184
- و) مشورت با دیگران 184
- ح) حفظ آرامش و خون سردی در حوادث 185
- ی) نماز اول وقت 186
- ط) مدیریت سفر 186
- ل) رعایت بهداشت و حفظ سلامت در سفر 187
- ک) گفت وگوهای سودمند 187
- م) کمک به مسافران 188
- یک _ تأمل و تدبر در زیبایی ها و شگفتی های آفرینش 189
- اشاره 189
- ن) بهره گیری معنوی و فرهنگی 189
- دو _ زیارت 189
- سه _ دیدار آثار تاریخی برای عبرت گیری 190
- الف) پرسش های مردمی 191
- 2. با برنامه سازان نوروز 191
- اشاره 191
- اشاره 192
- ب) زیرنویس 192
- یک _ حدیث های کوتاه 192
- دو _ جمله های ادبی 193
- انسان و سفر 194
- نگاه و دل 194
- اشاره 194
- اشاره 194
- ج) متن ادبی 194
- سفر 194
- د) شعر 194
- سفر و پیامبران 195
- به کجا چنین شتابان 196
- پسندیدگی سفر 196
- سفر و سلامتی 197
- فایده سفر 198
- تجربه آموزی و سفر 198
- فصل هفتم: توجه به محرومان 199
- اشاره 199
- 1. نوازش کودکان بی سرپرست 202
- 2. با محروم ترین یتیمان 204
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 206
- اشاره 206
- ساخت فیلم داستانی 206
- 3. با برنامه سازان نوروز 206
- اشاره 206
- رنگ عطوفت 206
- یک _ حدیث های کوتاه 216
- ب) پرسش های مردمی 216
- ج) زیرنویس 216
- اشاره 216
- دو _ جمله های ادبی 217
- د) شعر 218
- اشاره 220
- فصل هشتم: صدقه 220
- 1. آثار صدقه 221
- اشاره 221
- الف) دفع کننده بلا 221
- ب) داروی درد 222
- ج) دفع نحوست 223
- و) برکت دهنده مال 224
- ز) فرونشاننده خشم خدا 224
- د) نابودکننده گناه 224
- ه ) افزون کننده عمر 224
- ط ) دورکننده از صفات اخلاقی ناپسند 225
- ی) پرورش دهنده ایمان و مانع از آتش دوزخ 225
- ح) نابودکننده رنج و غم 225
- 2. با برنامه سازان نوروز 226
- اشاره 226
- یک _ بهره گیری از میان پرده های نمایشی 226
- اشاره 226
- ک) شکننده پشت شیطان 226
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 226
- دو _ نقل حکایت آثار صدقه 227
- ب) پرسش های مردمی 227
- ج) زیرنویس 228
- یک _ حدیث های کوتاه 228
- اشاره 228
- دو _ جمله های ادبی 229
- د) شعر 230
- فصل نهم: یادآوری گذر عمر 232
- اشاره 232
- 1. ارزش عمر در نگاه قرآن و روایات 235
- 2. ارزش وقت در زندگی علمای ربانی 237
- 3. معجزه وقت در زندگی اندیشمندان 238
- ب) پرسش های مردمی 241
- یک _ نقل حکایت بزرگان و اندیشمندان 241
- اشاره 241
- 4. با برنامه سازان نوروز 241
- اشاره 241
- دو _ ساخت سرود و نماهنگ 241
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 241
- ج) زیرنویس 242
- اشاره 242
- یک _ حدیث های کوتاه 242
- دو _ جمله های ادبی 243
- اشاره 244
- د) متن ادبی 244
- فصل های زندگی 244
- کار امروز را به فردا میافکن 245
- امروز را دریابیم 246
- قدرشناسی از عمر 246
- فرصت ها را غنیمت شماریم 247
- کارنامه 248
- پلی به فردا 248
- اشاره 249
- هنگام محاسبه 249
- رفوی عمر با کار 249
- ه ) شعر 249
- پشیمانی از بهره برداری نادرست از عمر 250
- متاع عمر 251
- تأسف بر تلف کردن عمر 251
- غنیمت شمردن فرصت 252
- اشاره 253
- فصل دهم: تلاوت قرآن 253
- با برنامه سازان نوروز 254
- یک _ حدیث های کوتاه 254
- اشاره 254
- الف) پرسش های مردمی 254
- اشاره 254
- ب) زیرنویس 254
- ج) شعر 257
- بانگ قرآن 257
- دو _ جمله های ادبی 257
- اشاره 257
- بهین ره گشا 258
- به به ز قرآن ما 260
- جانم فدای قرآن 261
- بخش سوم: عادت های ناپسند ایام نوروز 263
- اشاره 263
- 1. آسیب آتش افروزی 263
- اشاره 263
- فصل اول: چهارشنبه سوری 263
- 2. نفی چهارشنبه سوری 264
- 3. سوءاستفاده از نام دین برای آتش افروزی 265
- 4. با برنامه سازان نوروز 268
- ب) پرسش های مردمی 268
- اشاره 268
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 268
- ج) پرسش های کارشناسی 269
- یک _ حدیث های کوتاه 270
- اشاره 270
- د) زیرنویس 270
- دو _ جمله های ادبی 271
- اشاره 273
- 1. نکوهش اسراف و مصرف زدگی 273
- فصل دوم: اسراف و مصرف زدگی 273
- 2. مصداق های اسراف 275
- الف) مصرف مازاد بر کفایت 275
- اشاره 275
- ج) هدر دادن منابع 276
- ب) مصرف نابجا و ناروا 276
- د) میهمانی های تشریفاتی 277
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 278
- 3. با برنامه سازان نوروز 278
- اشاره 278
- ج) زیرنویس 279
- ب) پرسش های مردمی 279
- یک _ حدیث های کوتاه 279
- اشاره 279
- دو _ جمله های ادبی 280
- اشاره 281
- 4. دیدگاه های مقام معظم رهبری درباره اسراف 281
- مصادیق اسراف 281
- تعریف اسراف 281
- نقش پیش گیری از اسراف در آینده 282
- وضعیت اسراف در کشور 282
- وظایف مسئولان 282
- همکاری مردم و مسئولان 282
- اشاره 283
- اشاره 283
- الف) پیش گیری از اسراف برق 283
- اسراف از نظر شرع و منطق 283
- 5. نقل سیره امام خمینی رحمه الله درباره اسراف 283
- خاطره اول 283
- اشاره 284
- ب) پیش گیری از اسراف آب 284
- خاطره دوم 284
- خاطره سوم 284
- خاطره دوم 284
- خاطره اول 284
- خاطره سوم 285
- خاطره پنجم 285
- خاطره چهارم 285
- د) صرفه جویی در دستمال کاغذی 286
- ج) صرفه جویی در کاغذ 286
- فصل سوم: بیهوده گذراندن وقت 287
- اشاره 287
- 1. مجلس های وقت گذرانی 287
- 2. زیاده روی در شوخی و خنده 289
- 3. اتلاف تعطیلات 293
- 4. پیشنهادهایی برای اوقات فراغت 293
- اشاره 293
- الف) مطالعه کتاب 293
- ج) نگاشتن خاطره ها و تجربه های ارزشمند 294
- ب) رسیدگی به امور فرزندان 294
- 5. زیرنویس 295
- د) رسیدگی به امور خانه 295
- 6. شعر 296
- فصل چهارم: نفی خرافه در سیزده به در 297
- اشاره 297
- اشاره 300
- 1. آسیب شناسی 300
- ب) سوءاستفاده فرصت طلبان 300
- الف) ایجاد ترافیک سنگین و حوادث ناگوار 300
- ج) خسارت زدن به طبیعت 300
- د) تضییع حقوق دیگران 301
- ه ) تفاخر اغنیا و دل گیری فقرا 301
- و) تفریح های ناسالم و انحراف اخلاقی 302
- اشاره 302
- 2. با برنامه سازان نوروز 302
- الف) پیشنهادهای برنامه ای 302
- ب) پرسش های مردمی 304
- ج) زیرنویس 305
- حکایت اول _ امام علی علیه السلام و پیشگو 306
- اشاره 306
- د) حکایت های معصومین علیهم السلام 306
- حکایت دوم _ امام صادق علیه السلامو منجم 307
- رستاخیز طبیعت 308
- ه) متن ادبی 308
- اشاره 308
- طبیعت 309
- انسان امروزی و طبیعت 309
- پیام مهر 310
- بهانه ای برای با هم بودن 310
- فرهنگ سازی 311
- 3. دیدگاه مقام معظم رهبری درباره طبیعت 311
- اهمیت درخت و گیاه 311
- اشاره 311
- امانت الهی 312
- حفظ منابع طبیعی 312
- خرافه؛ ممنوع 313
- 4. طبیعت و کودکان 314
- اشاره 314
- نگاه سبز 314
- روز طبیعت 314
- زنگ طراوت 314
- یک هدیه 315
- نقاشی طبیعت 315
- کتاب 317
- کتاب نامه 317
- نشریه 318
دل از کینه ها پاک و خالی شود
تو گویی جهانی خیالی شود(1)
در آستانه بهار
در آستانه بهار(2)
بهار، تداعی سخاوت آسمان، تبسم گل ها، برآشفتن خواب کوهساران، هیاهوی بال پرندگان مهاجر، غلغله بلبلان، رویش، شکفتن، زیبایی و جوانی است.
«در بهار، پلک بسته سبزه ها باز می شود. خاک، خمیازه می کشد و گل به تبسم و خنده می ایستد. بهار که می آید، صولت زمستان می شکند و ناز و تنعّم خزان پیش پای باد بهار فرو می ریزد. اینک سالی جدید، با روزهای روشن، با لحظه هایی که می توانند پیک بهارانی بزرگ، فرداهایی شورانگیز و آینده ای آینه رنگ باشند، پیش روی ماست».
«اینک نوروز آمده است و ما آدم های کهنه، کدام روز نو، کدام لبخند تازه، کدام مژده و هدیه جدید را به زندگی خود و دیگران خواهیم بخشید؟ آیا سر آن داریم که تازه شویم و در جهانی که هر لحظه نو می شود، ما نیز طرحی تازه را رقم زنیم؟
اکنون سال نو آغاز می شود و در فضایی لبریز از سرور و سرود و سور، زمزمه دل نشین «یا مقلب القلوب و الابصار» و «یا مدبّر اللیل و النهار» می پیچد که همه چیز از همین جا آغاز می شود: قلب و چشم.
1- هاجر امانی ماچیانی.
2- در نوشتن این متن، عبارت هایی از قطعه «فصل نو شدن»، اثر محمدرضا سنگری یادهای سبز، ص 145 برداشت شده است.