روزشمار شمسی صفحه 17

_ روز جهانی هواشناسی (برابر با بیست و چهارم مارس)

5 فروردین

5 فروردین

_ تولّد «امیرخسرو دهلوی» شاعر پارسی گو (631 ش)(1)

_ آغاز تخلیه ایران از قوای اشغالگر روس (1325 ش)(2)

_ آغاز اعتصاب 40 هزار کارگر نفت خوزستان (1330 ش)(3)

1- امیرخسرو دهلوی شاعر پرآوازه پارسی گوی هندی، در سال 651 ق در شمال غربی هند به دنیا آمد و از جوانی، استعداد خود را در زمینه شعر نشان داد. امیرخسرو علاوه بر تسلط بر ادبیات و موسیقی ایرانی و هندی، با زبان های عربی و ترکی نیز آشنا بود. اطلاعات وسیع و مهارت او باعث شد تا در زمره پرکارترین شاعران ادب فارسی به شمار آید. از امیرخسرو دهلوی، آثار متعددی به یادگار مانده که هشت مثنوی و پنج دفتر شعر از آن جمله است. دهلوی در این مثنوی ها، شدیدا تحت تأثیر نظامی، شاعر شهیر ایرانی بوده است. وی به حق، بزرگ ترین شاعر پارسی گوی هند و صاحب قریحه و اشعار بسیار است.
2- در جریان جنگ جهانی دوم، ایران توسط متفقین اشغال شده و پس از اتمام جنگ، هنوز این نیروها در کشور حضور داشتند. پس از مدتی، توافق شد که این نیروها از ایران خارج شده و کشور را تخلیه نمایند. اما شوروی علی رغم امضای توافقنامه، مایل به خروج نبود. بنابراین دولت ایران شکایتی را تسلیم سازمان ملل کرد و خواستار تخلیه ایران از قوای متجاوز روس گردید. سرانجام این نیروها از اوایل سال 1325 ش، راهی کشور خود شده و ایران را تخلیه نمودند.
3- پس از ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329ش، شرکت نفت ایران و انگلیس، مزایا و امتیازات کارگران را قطع کرد و وضعیت نامناسبی را برای کارگران فراهم نمود. از این پس وضع عمومی خوزستان مخصوصا شرکت نفت به هم خورد و کارگران اعتصاب خود را آغاز کردند. به دنبال این اعتراضات، در خوزستان حکومت نظامی اعلام شد. در روزهای بعد، بین کارگران اعتصابی و قوای نظامی، زد و خورد شدیدی روی داد و به کشته و زخمی شدن تعدادی از دو طرف انجامید.