مناسبت های شمسی در قرآن صفحه 61

از اموال آن ها صدقه ای بگیر تا به وسیله آن پاک و پاکیزه شان سازی. و برایشان دعا کن، زیرا دعای تو برای آنان آرامشی است و خدا شنوای داناست. (توبه: 103)

... اگر نماز را بر پا دارید و زکات را بدهید و به فرستادگانم ایمان بیاورید و یاریشان کنید و وام نیکویی به خدا بدهید قطعاً گناهانترا از شما می زدایم. (مائده: 12)

از آثار زکات نابودی دنیا پرستی و رشد نوع دوستی، سخاوت و توجه به حقوق دیگران است. تباهی ها و آلودگی هایی که در جامعه به سبب فقر و فاصله طبقاتی و محرومیت گروهی از جامعه به وجود می آید، با انجام این فریضه الهی برچیده شده و صحنه اجتماع از این آلودگی ها پاک می شود، و نیز همبستگی اجتماعی و رشد و پیشرفت اقتصادی در سایه این گونه برنامه ها تأمین می گردد. بنابراین حکم زکات، هم پاک کننده فرد و اجتماع است و هم رشد دهنده بذرهای فضیلت در افراد و هم سبب پیشرفت جامعه.

3. خمس

3. خمس

و بدانید که هر چیزی را به غنیمت گرفتید، یک پنجم آن برای خدا و پیامبر و از آن خویشاوندان او و یتیمان و بی نوایان و در راه ماندگان است، اگر شما به خدا و آن چه بر بنده خود در روز جدایی (حق از باطل) _ روزی که آن دو گروه با هم روبه رو شدند _ نازل کردیم، ایمان آورده اید. و خدا بر هر چیزی تواناست. (انفال: 41)

قرآن تنها بخشی از موارد وجوب خمس را بیان کرده و بیان بقیّه را بر عهده سنت گذاشته است. مانند این مسئله در فقه اسلام بسیار است؛ مانند نماز آیات که تمام مسلمانان، اعم از شیعه و سنی بر آن اجماع دارند، ولی در قرآن ذکری از آن به میان نیامده است.