روز شمار تاریخ اسلام ،جلد اول(ماه محرم) صفحه 76

مسلمانان مهاجم ، مدافعان دمشق را وادار به شکست و عقب نشینی نمودند و به پیش روی خویش ادامه دادند، تا این که در محله ((مقسلاط)) (بازار مسگرها) با نیروی خالد بن ولید که پیش از این بدون جنگ وارد شده بودند، تلاقی نمودند.

اسقف دمشق به فرمان دهان و سپاهیان مسلمان که از سوی دیگر هجوم آورده بودند، پیام داد که ما با خالد بن ولید مصالحه کرده ایم . با این حال چگونه دسته ها و گروه های دیگری از سربازان مسلمان در شهر ما تاخت و تاز می کنند؟

سربازان مسلمان پاسخ دادند که فرماندهای سپاه با ابوعبیده جراح است ، نه خالد بن ولید، و مصالحه ولید برای ما ارزشی ندارد. اما ابوعبیده جراح که متوجه مصالحه خالد بن ولید با اسقف دمشق شده بود، به سربازان مسلمان دستور داد که نبرد را متوقف کرده و به صلح نامه پای بند باشند.

آن روزی که مسلمانان وارد دمشق شده و این شهر بزرگ را گشودند، روز عید مسیحیان بود. مسیحیان ، آن روز را بنا بر جشن و شادمانی داشتند که با ورود مسلمانان ،

جشن آنان تبدیل به اندوه و شرمساری گردید.

لازم به یادآوری است که از هنگام هجوم مسلمانان به دمشق تا تصرف آن ، چندین ماه طول کشید. زیرا آنان به مدت شش ماه این شهر را از چهار طرف در محاصره خویش داشتند. پس از تصرف دمشق از سوی مسلمانان ، بسیاری از مسیحیان از این شهر کوچ کرده و به ((انطاکیه )) نقل مکان نمودند و خانه های خالی آنان در اختیار مسلمانان قرار گرفت . (129)

فتح خلدون ، فتح دمشق را در ماه رجب همان سالی می داند که عمر بن خطاب به خلافت رسیده بود. بنا به گفته وی ، نخستین کار عمر پس از تصاحب خلافت ، عزل خالد بن ولید از فرماندهی شام و نصب ابوعبیده جراح به جای وی بود. ولی ابوعبیده ، امارت خویش را تا پایان فتح دمشق نگه می داشت .(130)

ابو عبیده از این طریق ، مانع از هم پاشیدگی سپاه مسلمانان و ضعف احتمالی آنان در برابر سپاهیان روم گردید.

روز 16 محرم - سال 16 هجری قمری

تدوین تاریخ اسلامی