روز شمار تاریخ اسلام ، جلد دوّم ( ماه صفر) صفحه 25

وُصیف ، بُغای صغیر و عموم سپاهیان ترک نژاد بغداد ، به دستور خلیفه عباسی ، به سرکوبی شورشیان پرداختند و تعداد فراوانی از شورش گران و بی گناهان را از هستی ساقط کرده و آشوب آنان را از این طریق خاتمه دادند . (30)

اول صفر سال 270 هجری قمری

کشته شدن صاحب الزّنج و پایان یافتن فتنه زنگیان

در عصر خلافت مهتدی عباسی (چهاردهمین خلیفه عباسیان ) شورشی در جنوب عراق آغاز گردید و رهبری آن را مردی به نام صاحب الزّنج بر عهده داشت و پیروزی های بزرگی به دست آورد . هویت صاحب الزّنج و نَسَب او به درستی روشن نیست . تاریخ نگاران درباره نَسَب او به گمانه زنی پرداختند . برخی وی را از نوادگان زیدبن علی بن الحسین علیه السّلام ، و برخی دیگر وی را از طایفه عبدالقیس دانستند . گویا در زمان او نیز درباره نسبش اختلاف بود . چنانچه خود

او در آغاز خود را علی بن محمدبن احمدبن عیسی ، معرفی کرد و پس از آن که بصره را گرفت ، با علی بن محمدبن احمدبن عیسی در این شهر روبرو شد و اهالی بصره وی را به همین نام می شناختند؛ بدین جهت صاحب الزّنج ناچار شد ادعا کند که از نوادگان یحیی بن زید ، مقتول در جوزجان است .

به هر تقدیر ، نام اصلی وی ، علی بن محمد بود ، که بنا به روایت برخی از مورخان ، خود را از نسل زید بن علی بن حسین علیه السّلام می دانست . (31)

برخی دیگر بر این باورند که وی از پیروان خوارج بود و چون استقبال مردم از قیام های پی درپی زیدیان را مشاهده کرد ، حس جاه طلبی اش ، وی را وادار کرد که به نام زیدیان قیام کرده و خود را منتسب به خاندان اهل بیت علیهم السّلام نماید . در حالی که کردار و روش های او هیچ شباهتی به اهل بیت علیهم السّلام نداشت و برخی از آنانی که به نبرد او رفته بودند ، از علویان و هاشمیان بودند .

او پیش از این از سامرا به بحرین رفته بود و خود را از فرزندان عباس بن علی بن ابی طالب علیه السّلام معرفی کرد و از آن جا به بغداد رفت و خود را به احمدبن عیسی بن زید نسبت داد .

تا این که در سال 255 در بصره ، شورشی آغاز شد و دو طایفه بلالیه و سعدیه بر ضد حاکم وقت قیام کرده و وی را که نامش محمدبن رجاء بود

، از حکومت عزل نمودند .