تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 104

هان اي پيامبر! آنگاه را به ياد آور كه اين جوانان حق‌جو و آزادمنش به آن غار پناه بــردند، تا ديــن و آزادي خــود را از شــرارت استبـداد و از دسترس آن حفظ كنند.

فَقــالُوا رَبَّنــا اتِنــا مِــنْ لَــدُنْكَ رَحْمَــةً

هنگامي كه به در غار رسيدند، نيايشگرانه رو به بارگاه خدا كردند كه: پروردگارا رحمت و بخشايش‌خود را برما بباران، تا در پرتو مهر تو از شرارت ظالمان نجات يافته و از رنج‌هــا و گرفتـاري‌ها آسوده گرديم.

وَ هَيِّـــي‌ءْ لَنــا مِــنْ اَمْـــرِنـــا رَشَـــدا.

و كــارمــان را به سامان‌آور و وسيله رشد و راهيابي به سوي خود و ديار نور و هــدايــت را بــرايمـــان فــراهــم آور.

به باور پاره‌اي منظور اين است كه: پروردگارا! براي ما وسيله رشد و تكاملي را فــراهــم ســاز كه خشنــودي تــو را بــه دسـت آوريم.

ديدگاه‌ها در مورد اين جوانان پرشور و ستم‌ستيز

1 ـ به باور گروهي، اين جوانان، انسان‌هاي آزادي‌خواه و توحيدگرايي بودند كه از ترس ديكتاتور بيدادپيشه روزگار خويش «دَقْيانوس»،انديشه و عقيده مترقي خويش را از او و عوامل حكومت استبدادي او نهان مي‌داشتند، چراكه وي از نظر انديشه و عقيده واپسگرا و بت‌پرست بود و مردم را به پرستش‌هاي ذلت‌باري چون بت‌پرستي دعــوت مي‌نمــود و مخـالفان را سخت سركــوب مــي‌كــرد و از پــا درمــي‌آورد.

تفسير مردان (127)

2 ـ امّا به بــاور بــرخــي او مجــوسي بــود و مردم را به كيش مجوس دعوت مي‌كـــرد و جــوانــان آزادي‌خــواه كه با او به مخــالفت برخاستند و به غار پناه بــردنــد، مسيحي مذهـب بودند.