تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 11

(16) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

و از ديدگاه چهارمين امام نور امام سجاد عليه‌السلام منظور ازدوستان خدا كساني هستند كه مقررات او رااحترام گذارند و به فرمان پيامبرش عمل كنند، از آنچه خدا تحريم فرموده است بپرهيزند و در اين سراي زود گذر و فناپذير پارسايي پيشه سازند و به پاداش پرشكوه خدا مشتاق باشند، روزي حلال و پاكيزه را در زندگي بجويند و هزينه كنند و نظرشان از به دست آوردن ثروت و امكانات، فخر فروشي و روي هم انباشتن آنها نباشد و حقوق آن را بپردازند. چنين كساني همانها هستند كه خداوند آن‌چه را كسب كرده‌اند براي آن‌ها مبارك و پر تداوم مي‌گرداند و به خاطر آن‌چه كه براي آخرتشان پيش مي‌فرستند به آن‌ها پاداش مي‌دهد .

اولياء خدا از ديدگاه روايات

در ذيل آيات فوق روايات جالبي از ائمه اهل بيت عليهم‌السلام وارد شده است كه به بعضي از آن‌ها اشاره مي‌كنيم: اميرمؤمنان علي آيه 62 اين سوره را تلاوت فرمود و سپس از ياران خويش سؤال كرد : « مي‌دانيد " اَوْلِياءَ اللّهِ " چه اشخاصي هستند » ؟ عرض كردند : « اي اميرمؤمنان شما خودتان بفرماييد كه آنان چه كساني هستند » ؟ امام فرمود : « هُمْ نَحْنُ وَ اَتْباعُنا فَمَنْ تَبِعَنا مِنْ بَعْدِنا طُوبي لَنا وَ طُوبي لَهُمْ اَفْضَلُ مِنْ طُوبي لَنا ، قالُوا يا اَميرَ الْمُؤْمِنينَ ما شَأْنُ طُوبي لَهُمْ اَفْضَلُ مِنْ طُوبي لَنا ؟ اَلَسْنا نَحْنُ وَ هُمْ عَلي اَمْرٍ ؟ قالَ : لاَِنَّهُمْ حُمِلُوا ما لَمْ تَحْمَلُوا عَلَيْهِ وَ اَطاقُوا ما لَمْ تُطيقُوا : دوستان خدا ، ما و پيروان ما كه بعد از ما مي‌آيند ، هستند . خوشا به حال ما و بيشتر از آن خوشا به حال آن‌ها ، بعضي پرسيدند : چرا بيشتر از ما ؟ مگر ما و آن‌ها هردو پيرو يك مكتب نيستيم و كارمان يكنواخت نمي‌باشد؟ فرمود: نه، آن‌ها مسؤوليت‌هايي بر دوش دارند كه شما نداريد و تن به‌مشكلاتي‌مي‌دهند كه شمانمي‌دهيد » .(1) كتاب « كمال‌الدين » از ابـوبصيـر از امام صــادق نقل مي‌كند كه : « طُـوبي لِشيعَةِ قائِمِنَا الْمُنْتَظِرينَ لِظُهُورِه في غَيْبَتِه وَ الْمُطيعينَ لَهُ في ظُهُورِه ، اُولئِكَ اَوْلِياءُ اللّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاهُمْ‌يَحْزَنُونَ: خوشا به‌حال پيروان‌امام قائم كه درغيبتش ( با خودسازي ) انتظار ظهورش را مي‌كشند و به

تفسير مردان (17)

هنگام ظهورش مطيع فرمان او هستند، آن‌ها اولياي‌خدا هستند، همان‌هاكه نه ترسي دارند و نه غمي » .(1) يكي از دوستان امام صادق نقل مي‌كند كه امام فرمود : « پيروان اين مكتب در لحظات آخر عمر چيزهايي مي‌بينند كه چشمشان با آن روشن مي‌شود » ، راوي مي‌گويد : من اصرار كردم ؛ « چه چيزي مي‌بينند » ؟ و اين سخن را بيش از ده بار تكرار كردم ولي در هربار امام تنها به اين جمله قناعت مي‌كرد كه ؛ « مي‌بينند » ، در آخر مجلس رو به‌سوي من كرد و مرا صدا زد و فرمود: « مثل اين‌كه اصرار داري بداني چه چيز را مي‌بينند » ؟ گفتم : « آري قطعا » ، سپس گريستم ، امام به حال من رقّت كرد و فرمود : « آن دو را مي‌بينند ، اصرار كردم كدام دو نفر » ؟ فرمود : « پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله و علي را ، هيچ انسان باايماني چشم از جهان نمي‌پوشد مگر اين‌كه اين دو بزرگوار را خواهد ديد كه به‌او بشارت مي‌دهند »، سپس فرمود: « اين‌را خداوند درقرآن بيان كرده » ، سؤال كردم : « در كجا و كدام سـوره » ؟ فرمود : « در سوره يونس ، آن‌جا كه مي‌گويد ؛ " اَلَّذينَ امَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ ، لَهُمُ الْبُشْري فِي الْحَيوةِ الدُّنْيا وَ فِي الاْخِرَةِ" ». روشن است كه اين روايات اشاره به قسمتي از بشارت‌هاي افراد باايمان و متّقي است ، نه همه آن بشارت‌ها و نيز روشن است كه اين‌مشاهده ، مشاهده جسم مادي نيست ، بلكه مشاهده جسم برزخي با ديد برزخي‌است ، زيرا مي‌دانيم در جهان برزخ كه فــاصلــه‌اي است ميــان اين جهــان و سراي آخرت ، روح انسان بر جسم برزخيش بــاقــي مي‌ماند .

«بُشْري»: به مفهوم بشارت و نويدي است كه آثار شادي و شادماني‌را در چهره آشكـار مي‌سـازد.

1 ـ « نورالثقلين » ، جلد 2 ، صفحه 309 .

(18) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

منظور از اين نويد و مژده