تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 165

و ديگر اين درس را مي‌دهد كه رستاخيز جهان و انسان امكان‌پذير است و اين بيداري اصحاب كَهْف پس از يك خواب عميق چندصد ساله، نمونه‌اي كوچك از آن بيــداري عمــومي و رستاخيز انسان‌هاست.

وَ كَـــذلِــكَ اَعْثَــرْنــا عَلَيْهِــمْ لِيَعْلَمُــوا اَنَّ وَعْــدَ اللّهِ حَــقٌّ وَ اَنَّ السّاعَةَ لا رَيْبَ فيها ...(1)

و بدين‌سان مردم را بر حال آنان آگاه ساختيم تا بدانند كه وعده خدا حق است و در فرارسيدن رستاخيز هيچ ترديدي نيست...

تفسير مردان (193)

همنشيني با پـاكدلان پـابرهنه افتخار است

وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَوةِ وَالْعَشِيِّ يُريدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَيْنــاكَ عَنْهُــمْ تُريدُ زينَـةَ الْحَيـوةِ الــدُّنْيــا وَ لا تُطِــعْ مَنْ اَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْــرِنا وَ اتَّبَـعَ هَــويــهُ وَ كــانَ اَمْــرُهُ فُــرُطا

باكساني باش كه پروردگار خود را صبح و عصر مي‌خوانند وتنها ذات او را مي‌طلبند، هرگز چشم‌هاي خود را ، به‌خاطرزينت‌هاي دنيا ، از آن‌ها برمگير و از كساني كه قلبشـان را از يـاد خود غافـل ساختيـم اطاعـت مكـن ، همان‌هـا كه پيـروي هواي نفـس كردند و كارهايشـان افراطي است. (28 / كهف)

شرح آيه از تفسير نمونه

« لا تَعْدُ » از ماده « عَدايَعْدُو » به معني تجاوزكردن است ، بنابراين مفهوم جمله اين است « چشم از آن‌ها برمگير تا به ديگران نگاه كني ». «فُرُط» به معني تجاوز از حد است و هر چيزي كه از حد خود خارج بشود و به اسراف متوجه گردد به آن « فُرُط» مي‌گويند. تعبير به « وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ : خود را شكيبا دار » اشاره به اين واقعيت است كه پيغمبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله از ناحيه دشمنان مستكبر و اشراف آلوده در فشار بوده كه گروه مؤمنان فقير را از خود براند ، لذا خداوند دستور مي‌دهد كه در برابر اين فشار فزاينده ، صبر و استقامت پيشه كن و هرگز تسليم آن‌ها مشو. تعبير به «صبح و شام» اشاره به اين است كه در همه حال و تمام عمر به ياد خدا هستند. و تعبير به « يُريدُونَ وَجْهَهُ : ذات او را مي‌طلبند » دليل بر اخلاص آن‌ها است و اشاره به اين‌كه آن‌ها از خداوند خود او را مي‌خواهند ، حتي به خاطر بهشـت ( هرچند نعمت‌هايش بزرگ و پرارزش‌است )و به خاطر ترس از دوزخ و مجازات‌هايش (هرچند عذاب‌هايش دردناك‌است) بندگي‌خدا نمي‌كننــد . سپس به عنــوان تأكيــد ادامه مي‌دهد : « وَ لا تَعْدُ عَيْناكَ عَنْهُمْ تُريدُ زينَةَ الْحَيــوةِ الـدُّنْيا... » .