تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 184

تفسير مردان (215)

به باور پاره‌اي منظور اين است كه: هرآنچه را كه فرمانروايان بزرگ براي آفريدن پيــروزي و ســرافــرازي لازم دارنــــد، همــــه را در دستــرس او قـــرار داديــم.

امّا به باور پاره‌اي ديگر منظور اين است كه، ما راه رسيدن به هرچيزي را به او نشان داديم؛ درست نظير پيام اين آيه كه مي‌فرمايد: لَعَلّي اَبْلُغُ الاَْسْبابَ اَسْبابَ السَّماواتِ...(1)

و فرعون گفت: هــان اي هــامــان! بــراي من آسمانخراشي بساز تا شايد به آن راه‌هــا بــرســم؛ يـا به راه‌هــاي دستيــابي به آسمان‌ها...

فَـــــاَتْبَــــعَ سَبَبـــــــــاً

و او نيز از اسباب و راه‌هايي كه به او آموخته بوديم براي رسيدن به هدف بهره گرفت و آنها را دنبال كرد و از آن جمله راه فرودگاه‌خورشيد و جايگاه‌غروب‌آن‌راپيش گــرفت و بـه آنجــا رفــت.

هرجـايي راهـي و هر پيروزي وسيله‌اي مي‌طلبد(2)

اين دومين درس اين سرگذشت درس‌آموز است كه نظام اين جهان نظام حساب و كتاب است و هرجايي راهي دارد و هر موفقيت و پيروزي و سرفرازي در اين جهان و سراي آخرت، وسيله‌اي مي‌طلبد. وَ اتَيْناهُ مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ سَبَباً.

راز مـوفقيـت و پيروزي

راز موفقيت «ذو القَرنَيْن» در بال گشودن به شرق و غرب گيتي و فتح سبز تاريخ، سازندگي گروهها و جامعه‌ها، ايجاد سدّ دفاعي عظيم و به ياد ماندني، رسيدگي به خواسته‌ها و درمان دردهاي توده‌ها، تأمين امنيّت، استقلال، آزادي و آسايش واقعي براي مردم، در گرو اين حقيقت سرنوشت‌ساز بود كه او هر كاري را از راه شايسته و بايسته آن پي‌مي‌گرفت و خود و ديگران را با سخنان پرزرق و برق و ادعاي پرطمطراق سرگرم نمي‌ساخت. فَاَتْبَعَ سَبَباً. و شگفت اين است كه اين اصل و اين درس را بارها در اين سرگذشت تكرار مي‌كند.