تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 249

« زكات » منحصرا به معني زكات واجب نيست ، بلكه زكات‌هاي مستحب در شرع اسلام فراوان است ، آن‌چه در مدينه نازل شد ، زكات واجب بود ولي زكات مستحب قبلاً نيز بوده است. بعضي‌از مفسران نيز اين‌احتمال را داده‌اندكه زكات به‌صورت يك حكم وجوبي اما بدون حد و حدود در « مكه » بوده است ، يعني مسلمانان موظف بودند مقداري از اموال خود را به نيازمندان بپردازند ، ولي بعد از تشكيل حكومت اسلامي و تأسيس بيت‌المال زكات تحت برنامه مشخصي قرار گرفت و نصاب‌ها و مقــدارهاي معيني براي آن قرار داده شد و مأمورين جمع زكات از طرف پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله به هرسو اعزام شدند .

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

در آيه مورد بحث، به جاي پرداخت و اداي زكات و حقوق مالي، واژه «فاعِلُون» به كار رفته چرا كه آمده: آنان كساني هستند كه زكات را انجام مي‌دهند؛ و اين تعبير بدان دليل است كه پرداخت زكات و اداي حقوق مالي، در حقيقت، انجام كار است؛ و اين شيوه سخن در نثر و شعر عرب رواج دارد؛ چنانكه در مورد گروهي گفته‌اند: «اَلْمُطْعِمُونَ الطَّعامَ في سَنَةِ الاَْزْمَةِ وَ الْفاعِلُونَ لِلزَّكَواتِ»؛ آنان كساني هستند كه در سال قحطي و خشكســالي، گــرسنگــان و محــرومان را تغذيه مي‌كنند و زكات و حقوق مالي خــود را مي‌پــردازند.

تفسير مردان (279)

وَ الَّذينَ هُمْ لِفُروُجِهِمْ حافِظُونَ

و آن‌هـا كه دامان خود را از آلودگي به بي‌عفتـي حفـظ مي‌كنند. (5 / مؤمنون)

اِلاّ عَلي اَزْواجِهِمْ اَوْ مـا مَلَكَتْ اَيْمانُهُمْ فَاِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومينَ

تنهــا آميــزش جنسي با همسران و كنيزانشان دارند كه در بهره‌گيري از آن‌ها ملامت نمي‌شوند.

(6 / مؤمنون)

فَمَنِ ابْتَغــي وَراءَ ذلِــكَ فَاوُلئِـكَ هُمُ الْعادوُنَ