تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 321

به بـــاور مـــا «لَغْــو» در اصــل به كارهاي بيهوده و بي‌فايده گفته مي‌شود خواه بــاطــل و ناپسنــد باشنــد يا نه، به همين جهت به كار آدم غافل و فراموشكار نيز كار لغو و بيهوده گفته مي‌شــود در حالي كه كار چنين انساني نه پسنديده است و نه ناپسند، مگر اينكه زيان آن به ديگري برسد كه در آن صورت مورد بحث است كه آيا پسنــديــده اســت و يــا نــاپسنــد؟

تفسير مردان (349)

وَ الَّــذيــنَ اِذا ذُكِّــرُوا بِايــاتِ رَبِّهِــمْ لَــمْ يَخِــرُّوا عَلَيْهــا صُمّـــا وَ عُمْيــانـا

آن‌ها كساني هستند كه هرگاه آيات پروردگارشان به آن‌ها گوشزد شود كر و كور روي آن نمي‌افتند.(73 / فرقان)

شرح آيه از تفسير نمونه

راه خدا را با چشم وگوش بسته نمي‌توان پيمود

دهمين توصيف اين گروه از بندگان خاص خدا ، داشتن چشم بينا و گوش شنوا به‌هنگام برخورد با آيات پروردگار است. راه خدا را باچشم و گوش بسته نمي‌توان پيمود، قبل‌از هرچيز گوش‌شنوا و چشم‌بينا براي پيمودن اين راه لازم است ، چشمي باطن‌نگر و ژرف بين و گوشي حساس و نكته‌شناس. و اگر درست بينديشيم زيان اين گروه كه چشم و گوش بسته به گمان خود دنبال آيات الهي مي‌روند كمتر از زيان دشمناني كه آگاهانه ضربه بر پايه آيين حق مي‌زنند نيست بلكه گاه به مراتب بيشتر است. در حديثي از امام صادق مي‌خوانيم هنگامي كه از تفسير اين آيه از محضرش سؤال كردند فرمود : « مُسْتَبْصِرينَ لَيْسُوا بِشَكّاكٍ: منظور اين است كه آن‌ها از روي آگاهي گام برمي‌دارند نه از روي شك و ترديد » .(1)

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

و بنــدگــان خــاص خـــدا آن كســاني هستنــد كه چون به آيات و دليل‌هاي يكتــايي پــروردگــار خــويش پنــد و انــدرز داده شوند، كر و كور بر روي آن‌ها نمي‌افتند، بلكه با چشم بينا و گوش شنوا و دل حق‌ناپذير به سوي آن‌ها روي مي‌آورند و بهره معنوي مي‌برند و راه مي‌يابند.

«حسن» در اين مورد مي‌گويد: چه بسيار كساني كه قرآن را مي‌خوانند، اما در آن نمي‌انديشند و كــور و كــر مي‌مانند.