تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 324

خالِدينَ فيها حَسُنَتْ مُسْتَقَرّا وَ مُقاما

جاودانه در آن خواهند ماند ، چه قرارگاه خوب و چه محل اقامت جالبي.(76 / فرقان)

شرح آيه از تفسير نمونه

پـاداش عِبـادُالـرَّحْمـان ( بنـدگـان ويژه خــدا )

« غُرْفَه » از ماده « غَرْف » به معني برداشتن چيزي و تناول آن است و غُرْفَة به چيزي مي‌گويند كه بر مي‌دارند و تناول مي‌كند ( مانند آبي كه انسان از چشمه براي نوشيدن برمي‌گيرد ) سپس به قسمت‌هاي فوقاني ساختمان و طبقات بالاي منازل اطلاق شده است و در اين‌جا كنايه از برترين منزلگاه‌هاي بهشت است. و از آن‌جا كه « عِبادُ الرَّحْمنِ » با داشتن اين اوصاف در صف اول مؤمنان قرار دارند درجه بهشتي آنان نيز بايد برترين درجات باشد. قابل توجه اين‌كه مي‌گويد : اين مقام عالي به خاطر اين به آن‌ها داده‌مي‌شود كه در راه خدا صبر و استقامت به خرج دادند ، ممكن است چنين تصور شودكه اين وصف ديگري از اوصاف آنان است ، ولي در حقيقت اين وصف تازه‌اي نيست بلكه ضامن اجراي تمام اوصاف گذشته است ، مگر بندگي پروردگار ، مبارزه با طغيان شهوات ، ترك شهادت زور ، قبول تواضع و فروتني و غير از اين صفات بدون صبر و استقامت ، امكان‌پذير اسـت؟ بنابراين صبر در اين‌جا مفهوم وسيعي دارد كه شكيبايي و استقامت در برابر مشكلات راه اطاعت پروردگار و جهاد و مبارزه با هوس‌هاي سركش و ايستادگي در مقابل عوامل گناه همـه در آن جمـع است. سپس اضافه مي‌كند : « وَ يُلَقَّوْنَ فيها تَحِيَّةً وَ سَلاما ». بهشتيان به يكديگر تحيت و سلام مي‌گويند و فرشتگان به آن‌ها واز همه بالاتر خداوند به آن‌ها سلام و تحيت مي‌گويد ، چنان‌كه در آيه 58 سوره يس مي‌خوانيم : « سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَحيمٍ : براي آن‌ها سلامي

تفسير مردان (353)

است از سوي پروردگار رحيم » و در آيه 23 و 24 سوره يونس مي‌خوانيم: «وَالْمَلاْئِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ سَلاْمٌ عَلَيْكُمْ: فرشتگان از هر دري بر آن‌ها وارد مي‌شوند و به آن‌ها مي‌گويند سلام بر شما ». در اين كه آيا « تحيّت » و « سلام » در اين جا دو معني دارد يا يك معني ؟ در ميان مفسران گفتگو است ، ولي با توجه به اين‌كه « تحيّت » در اصل به معني دعا براي زندگي و حيات ديگري است و « سلام » از ماده سلامت است و به معني دعا براي كسي است ، بنابراين چنين نتيجه مي‌گيريم كه واژه اول به عنوان درخواست حيات است و واژه دوم براي توأم بودن اين حيات با سلامت است ، هرچند گاهي ممكن است اين دو كلمـه به يك معني بيايد .

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

پاداش پرشكوه بندگان خاص خدا

اينك پس از ترسيم ويژگي‌هاي بندگان خاص خدا، در اشاره به پاداش پرشكوه آنان مي‌فرمايد: