تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 34

به باور پاره‌اي از مفسّران يعقوب به خاطر خردسالي يوسف و برادر مادريش «بنيامين»، آن دو را بيشتــر مورد نوازش قرار داده و به خود نزديكتر مي‌ساخت و همين نكته بر آنان گران آمد.

ابو حمزه ثمالي از چهارمين امام نور آورده است كه در اين مورد فرمود: رسم يعقوب اين بود كه هر روز گوسفندي را سر مي‌بريد و بخشي از آن را در راه خدا به محرومان مي‌داد و بخش ديگرش را براي خانواده سنگين خود مي‌نهاد؛ شب جمعه‌اي بود كه روزه دار با ايماني از فشار گرسنگي و محروميت، به در سراي يعقوب آمد و غذا خواست، اما خاندان يعقوب با اينكه صداي او را شنيدند، تقاضايش را

(48) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

جدّي نگرفته و به او كمك نكردند و او هنگامي كه نوميدگرديد و تاريكي شب او را فرا گرفت، گريه كرد و از گرسنگي خود به خدا شكايت برد و همان گونه شب را گرسنه به صبح آورد و دگرباره گرسنه و تشنه نيّت روزه كرد؛ و خاندان يعقوب در همسايگي او سير خفتند و فزوني غذايشان روي دستشان ماند و همين رويداد باعث گرفتاري آنان و دچــار آمــدن پـــدر به فــراق و جدايي محبوب‌ترين عضو خاندانش گرديد. به يعقوب پيام آمد كه آماده گرفتاري باش و به تقدير حكيمانه‌ام خشنود گرد و در مصيبتها شكيبايي پيشــه‌ساز. و درســـت همــان شــب بــود كه يــوسـف آن خـواب شگفـت‌انگيز را ديد.

اِنَّ اَبـانـا لَفــي ضَلالٍ مُبينٍ.

به‌راستي كه پدرمان در بيراهه‌اي آشكار است؛ چرا كه در مورد مهر و محبت به فـرزنـدانش، اصل عدالت را رعـايت نكرده و راه افراط و تفريط را در پيش گرفته است.

مستي قدرت و امكانات(1)

از واژه واژه آيه مورد بحث اين حقيقت دريافت مي‌گردد كه برادران يوسف به فزوني نفرات و نيروي جواني و اقتدار ظاهر گروه خويش مي‌باليدند، به گونه‌اي كه اين امكانات و اقتدار آنان را مست و مغرور ساخته بود و همين مستي و غرور، آنان را در برابر وسوسه‌هاي شيطان رانده شده و شيطان نفس آسيب پذير ساخته بود و سرانجام آنان را به سوي فاجعه‌اي سوق داد كه به جاي درست‌انديشي و ريشه‌يابي محبّت بيشتر پدر به يوسف، هم پدر فرزانه را گمراه اعلان كردند و هم حكم تبعيد و يا اعدام برادر خرد سال و بي‌گناه خويش را دادند و راستي كه بايد از مستي قدرت و ثروت و امكــانــات بــادآورده و نظــارت نــاپذير و بدون پــاسخگو به خــدا پنــاه بــرد.

تفسير مردان (49)