تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 40

تفسير مردان (57)

يوسف خزانه‌دار كشور مصر مي‌شود

قالَ اجْعَلْني عَلـي خَزائِنِ الاَْرْضِ اِنّي حَفيظٌ عَليمٌ

( يوسف ) گفت : مــرا سرپرست خــزائن سـرزمين ( مصر ) قرار ده كه نگهدارنده و آگاهم.

(55 / يوسف)

شرح آيه از تفسير نمونه

يوسف مي‌دانست يك ريشه مهمّ نابساماني‌هاي آن جامعه مملو از ظلم و ستم در مسائل اقتصاديش نهفته است ، اكنون كه آن‌ها به حكم اجبار به سراغ او آمده‌اند ، چه بهتر كه نبض اقتصاد كشور مصر را در دست گيرد و به ياري مستضعفان بشتابد ، از تبعيض‌ها تا آن‌جا كه قدرت دارد بكاهد ، حق مظلومان را از ظالمان بگيرد و به وضع بي سر و سامان آن كشور پهناور سامان بخشد . مخصوصا مسائل كشاورزي را كه در آن كشور در درجه اول اهميّت بود ، زير نظر بگيريد و با توجّه به اين‌كه سال‌هاي فراواني و سپس سال‌هاي خشكي در پيش است ، مردم را به كشاورزي و توليد بيشتر دعوت كند و در مصرف فرآورده‌هاي كشاورزي تا سر حدّ جيره‌بندي ، صرفه‌جويي كند و آن‌ها را براي سال‌هاي قحطي ذخيره نمايد ، لذا راهي بهتر از اين نديد كه پيشنهـاد سرپرستي خزانه‌هاي مصر كند. آيات 100 و 101 همين سوره كه تفسير آن به خواست خدا خواهد آمد ، دليل بر اين است كه او سرانجام بجاي ملك نشست و زمامدار تمام امور مصر شد ، هر چند آيه 88 كه مي‌گويد : برادران به او گفتند : « يا ايها العزيز » ، دليل بر اين است كه او در جاي عزيز مصر قرار گرفت ، ولي هيچ مانعي ندارد كه اين سلسله مراتب را تدريجا طي كرده باشد ، نخست به مقام خزانه‌داري و بعد نخسـت وزيـــري و بعـد بجــاي ملــك ، نشسته باشد.

چگونه يوسف دعوت طاغوت زمان را پذيرفت ؟

نخستين چيزي كه در رابطه با آيه فوق جلب توجه مي‌كند اين است كه چگونه يوسف اين پيامبر بزرگ حاضر شد ، خزانه‌داري يا نخست وزيري يكي از طاغوت‌هاي زمان را بپذيرد و با او همكاري كند؟ پاسخ اين سؤال در حقيقت در خود آيات فوق نهفته است ، او به عنوان يكي انسان «حَفيظٌ عَليمٌ» ( امين و آگاه ) عهده‌دار اين منصب

(58) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن