تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 462

(498) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

3ـ تحريم تمسخر و استهزاء ديگران

اين خصلت نكوهيده ـ كه كسي به خود اجازه مي‌دهد تا به جاي احترام به ديگران و تكريم آنان ـ به تحقير و تمسخر آنان بپردازد، از آفت خودبزرگ‌بيني و برتر و فراتر پنداشتن خويشتن و غرور و بدمستي و تكبّر و خودخواهي جنون‌آميز سرچشمه مي‌گيــرد و ثمـــــره شــوم بيمــاري‌هــاي اخــلاقــي و انســاني ديگــري است.

هنگامي كه فردي از نظر ارزش‌هاي مادّي و دنيوي، نظير: ثروت، خانواده، فاميل، منطقه زندگي، مركب و وسائل تجمّلي و تشريفاتي، قيافه و چهره آراسته‌تر و زيباتر و از نظر زورمداري و قدرت، يا حتي ارزش هايي چون: دانش و علم و معنويت و اخلاق‌پنداري، خود را جلوتر و پيشرفته‌تر و توانمندتر ديد و ديگران را ناتوان‌تر پنداشت، آن جاست كه به خود اجازه مي‌دهد تا به جاي سپاس پديدآورنده نعمت‌ها و حمايت از محرومان، آنان را به تمسخر بگيرد و ريشخند كند و با تحقير و توهين و تحميل ذلّت بر آنان احساس بزرگي نمايد! و چه بسا با بكارگيري اين شگرد شيطاني و اين ابزار سياست ابليسي لايقان و شايستگان و آزادي‌خواهان و سلطه‌ناپذيران را به‌گونه‌اي از سر راه يكه‌تازي‌هاي خويش بردارد و با ترور شخصيت آنان، راه را براي ترور فيزيكي‌شان هموار سازد.

درســت از ايــن زاويــه و با عنــايــت به آثــار تباهگر اين شيوه نكوهيده است كه قرآن به مردم با ايمان هشدار مي‌دهــد و آن را تحــريم مي‌كنــد: يا اَيُّهَاالَّذينَ آمَنُوا لا يَسْخَــرْ قَــــوْمٌ مِــنْ قَــوْمٍ...(1)

1. آيه 11.

تفسير مردان (499)

4ـ تحريم عيب‌جويي

قرآن در انديشه ساختن جامعه برتر، جامعه نمونه، جامعه ادب و اخلاق و جامعه رعايت حقوق و حرمت و امنيّت انسان‌هاست و آفت عيب‌جويي و عيب‌تراشي و طعنه‌زدن به يكديگر با اين هدف والا سخت ناسازگار است و امنيت انسان‌ها را به خطــر مي‌افكنــد و تبــاهي‌ها و كشتــارها و جنــگ‌ها ممكن است پديد آورد. درست به‌همين دليل است كه قرآن عيب‌جويي را با صراحت بسيار تحريم مي‌كند و مي‌فـرمـايد: و شمــا مردم با ايمان و شايسته‌كردار عيــوب يكــديگــر را مجوييد.

وَ لا تَلْمِزُوا اَنْفُسَكُمْ.(1)