تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 473

(512) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

بعضي از زنان و فرزندان دشمن شما هستند، از آن‌ها برحذر باشيد

بعضي از زنان و فرزندان دشمن شما هستند، از آن‌ها برحذر باشيد

يا اَيُّهَــا الَّــذينَ امَنُوا اِنَّ مِنْ اَزْواجِكُمْ وَ اَوْلادِكُمْ عَدُوّا لَكُمْ فَاحْـذَروُهُمْ وَ اِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِروُا فَأِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ

اي كساني كه ايمان آورده‌ايد ! بعضي از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند ، از آن‌ها برحــذر باشيــد و اگر عفــو كنيــد و صــرف‌نظر نماييد و ببخشيد (خدا شما را مي‌بخشد) چــرا كـه خــداونــد بخشنــده و مهـربان است. (14 / تغابن)

شرح آيه از تفسير نمونه

شـأن نزول

در روايتي از امام باقر مي‌خوانيم كه در مورد اين آيه فرمود : « منظور اين است كه وقتي بعضي از مردان مي‌خواستند هجرت كنند ، پسر و همسرش دامن او را مي‌گرفتند و مي‌گفتند : تو را به خدا سوگند هجرت نكن ، زيرا اگر بروي ، ما بعد از تو بي‌سرپرست خواهيم شد ، بعضي مي‌پذيرفتند و مي‌ماندند ، آيه‌فوق نازل‌شد و آن‌ها را از قبول اين‌گونه پيشنهادها و اطاعت فرزندان و زنان در اين زمينه‌ها برحذر داشت ، اما بعضي ديگر اعتنا نمي‌كردند و مي‌رفتند ولي به خانواده خود مي‌گفتند : به خدا اگر با ما هجرت نكنيد و بعدا در ( دار الهجـرة ) مدينه نزد ما بياييد ، ما مطلقا به شما اعتنا نخواهيم‌كرد ولي به آن‌ها دستور داده شد كه هروقت خانواده‌شان به آن‌ها پيوستند ، گــذشتــه را فــرامــوش كننــد و جملــه « وَ اِنْ تَعْفـُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِروُافَاِنَ‌اللّهَ غَفُــورٌ رَحيــمٌ » نــاظــر به هميـن معنــي است ».

بدون شك نه همه فرزندان چنين هستند و نه همه همسران و لذا در آيه با تعبير «مِنْ» تبعيضيه به‌همين معني اشاره‌مي‌كند كه تنها بعضي از آن‌ها چنين هستند ، مراقب آن‌ها باشيد. البته اين دشمني گاه در لباس دوستي است و به گمان خدمت است و گاه به راستي با نيت سوء و قصد عداوت انجام مي‌گيرد و يا به قصد منافع خويشتن. مهم اين

تفسير مردان (513)