تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 480

5 ـ عدم تناسب فرهنگ خانوادگي و روحيات زن و مرد با يكديگر نيز يكي از عوامل مهم طلاق است و اين مسأله‌اي است كه بايد قبل از اختيار همسر دقيقا مورد توجه قرارگيردكه آن‌دو علاوه براين‌كه « كفو شرعي » يعني مسلمان باشند، « كفو عرفي » نيز باشند ، يعني تناسب‌هاي لازم از جهات مختلف در ميان آن دو رعايت شــود ، در غيــر اينصورت نبــايد از به‌هم‌خوردن چنين ازدواج‌هايي تعجب كــرد.

فلسفه نگهداشتن عِدّه

بدون شك « عِدّه » دو فلسفه اساسي دارد كه در قرآن مجيد و اخبار اسلامي به آن اشاره شده است : نخست مسأله حفظ نسل و مشخص شدن وضع زن از نظر بارداري و عدم بارداري و ديگر وجود وسيله‌اي براي بازگشت به زندگي اول و از بين بردن عوامل جدايي است كه در آيه فوق اشاره لطيفي به آن شده بود ، خصوصا اين‌كه اسلام روي اين مسأله تأكيد مي‌كند كه زنان در دوران « عِدّه » بايد درخانه مرد بمانند و طبعا يك معاشرت دائمي چند ماهه خواهند داشت كه به آن‌ها مجال مي‌دهد مسأله جدايي را دور از هيجانات زودگذر مجددا مورد بررسي قرار دهند. مخصوصا در مورد طلاق

1 و 2- « مكارم الاخلاق » ، صفحه 91 و 107 .

(524) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

رجعي (1) كه بازگشت به زوجيت نيازي به هيچ‌گونه تشريفات ندارد و هركار يا سخني كه دليل بر تمايل مرد به بازگشت باشد، رجوع محسوب مي‌شود، حتي اگردست بر بدن زن با شهوت و يا بدون شهوت بگذارد ، هر چند قصد رجوع هم نداشته باشد، رجوع محسوب مي‌شود. به اين ترتيب اگر اين مدت با شرايطي كه در بالا گفتيم ، بگذرد و آن دو با هم آشتي نكننـد ، معلـوم مي‌شـود به راستـي آمادگي ادامه زندگي مشترك را ندارند و مصلحت در ايـن است كه از هم جــدا شوند.

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

اَحْصُوا: از ريشــه «اِحْصاء» به مفهــوم شمــردن آمده است.

فاحِشَة: به كــار بسيــار زشت و نــاپسنــد گفتــه مي‌شــود.

به باور مفسران در آيه مباركه گرچه روي سخن با پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله است، امّا مورد خطاب امت او هستند و بدان دليل كه آن بزرگوار پيشواي توحيد و تقوا است، خداي فرزانه به او پيام مي‌دهد تا مقررات او را بر مردم بيان كند و خود آن حضرت نيز بسان ديگــران مخــاطب پيــام و مــوظّف به رعايت مقررات است و همه دانشمندان بر اين اصــل اتفــاق نظـر دارند.