تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 512

تفسير مردان (553)

اجر و پاداش آن‌ها را بپردازيد » ( فَاِنْ اَرْضَعْنَ لَكُمْ فَاتُوهُنَّ اُجُورَهُنَّ). اجرتي كه متناسب بامقدار و زمان شيردادن برحسب عرف و عادت باشد. سپس مي‌فرمايد : « درباره سرنوشت فرزندان با مشاوره يكديگر و به طور شايسته‌اي تصميم بگيريد » ( وَ ائْتَمِروُا بَيْنَكُمْ بِمَعْروُفٍ ). جمله « اِئْتَمِروُا » از ماده « ائتمار » به معني "مشاوره" مي‌باشد و تعبير «بِمَعْروُفٍ» تعبير جامعي است كه هر گونه مشاوره‌اي را كه خير و صلاح در آن باشد ، شامل مي‌گردد. مبادا اختلافات دو همسر بر منافع كودكان ، ضربه‌اي وارد سازد و از نظر جسمي و ظاهري گرفتار خسران شوند و يا از نظر عاطفي از محبت و شفقت لازم ، محروم بمانند ، پدر و مادر موظفند خدا را در نظر بگيرند و منافع نوزاد بي‌دفاع را فداي اختلافات و اَغراض خويش نكنند. و از آن‌جا كه گاهي توافق لازم ميان دو همسر بعد از طلاق براي حفظ مصالح فرزند و مسأله شير دادن حاصل نمي‌شود ، در ششمين حكم مي‌فرمايد : « و اگر هركدام بر ديگري سخت گرفتيد و به توافق نرسيديد، زن ديگري (دايه) مي‌تواند شير دادن آن بچه را بر عهده گيرد تا كشمكش‌ها ادامــه نيــابـد » ( وَ اِنْ تَعاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ اُخْري ).

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

دفاع از حقوق زن به هنگام جدايي و طلاق

به باور گروهي از مفسران پيشين از جمله «حَسَن»، «سُدّي»، «جُبّائيّ» منظور از «مِنْ وُجْدِكُمْ» عبارت از اين است كه: زنان طلاق داده شده را هر جا خودتان سكونت داريد و در تــوان شمــا و ملــك شمــاست، سكــونــت دهيد؛ چرا كه واژه «وُجْدِكُمْ» از «وِجْــدان» مي‌بــاشــد و منظــور اين است كه آن مسكن و خانه‌اي كه در توان شمــاست و مي‌يابيد، آنان را آنجا سكونت دهيد.

و پاره‌اي بر آنند كه واژه «وِجْدان» كه در آيه به كار رفته است، نشانگر آن است كه: مردان، زنان طلاق داده شده را بايد به ميزان توان و امكانات خويش از نظر مسكن و هزينه زندگي تأمين نمايند؛ به همين جهت اگر از وسعت و درآمد خوبي بهره‌ورند، بــايــد آنــان را نيــز در همــان شــرايــط تأمين نمايند و اگر در تنگنا هستند باز هم

(554) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

بــه ميـــــــزان درآمـــدشـــان.

به هر حال روشن است كه براي زناني كه با «طلاق رِجْعِيّ» طلاق داده شده‌اند، هــزينــه زنــدگي و مسكــن تا پايان «عدّه» بر عهده شوهر است، امّا در مورد زناني كــه با طــلاق «خُلْــع» و «مُبــارات» جــدا شــدنــد ديــدگــاه‌هــا متفاوت است.

در ادامـــه آيــــه مي‌افـزايـد: