تفسیر مردان (آیاتُ الرِّجالِ فِی الْقُرآن) بررسیمجموعه‌آیات مربوط به «مردان» درقرآن کریم «جلد دوم» صفحه 57

خــداونــد شما را آفريد، سپس شما را مي‌ميراند ، بعضي از شما به سنين بالاي عمرمي‌رسند ، به طوري كه بعد از علم و آگاهي چيزي نخواهند دانست ( و همه‌چيز را فراموش مي‌كنند ) خـداونـ7د عالم و قادر است. (71 / نحل)

شرح آيه از تفسير نمونه

« اَرْذَل » از ماده رَذْل به معني چيز پست و نامطلـوب است و منظـور از « اَرْذَلِ الْعُمُرِ »، سنين بسيار بالا است كه ناتواني و نسيان وجود انسان را فرامي‌گيرد به حدي كه قادر به انجام حوائج‌ابتدايي خود نيست و به‌همين دليل قرآن آن را سال‌هاي نامطلوب عمر شمرده است ، بعضي از مفسران آن را سن 75 سالگي و بعضي 90 سالگي و بعضي 95 سالگي شمرده‌اند ، ولي حق آن است كه سن معيني ندارد و نسبت به اشخاص متفاوت است. هم حيات از ناحيه او است و هم مرگ، تا بدانيد اين شما نيستيد كه آفريننده مرگ و حياتيد. مقدار طول عمر شما نيز در اختيارتان نيست ، بعضي درجواني يا نزديك به پيري از دنيا مي‌روند ولي « بعضي از شما به بالاترين و بدترين ساليان عمر يعني نهايت پيري بازمي‌گردند » ( وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ اِلي اَرْذَلِ الْعُمُرِ ). « و نتيجه اين عمر طولاني آن خواهد شد كه بعد از علم و دانش و آگاهي چيزي نخواهد دانست » و همـه چيز را به دست فراموشي مي‌سپارند ( لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئا ). درست مانند آغاز عمر و سنين كودكي كه يك پارچه نسيان بود و فراموش‌كاري و ناآگاهي ، آري « خداوند آگاه و قادر است » ( اِنَّ اللّهَ عَليمٌ قَديرٌ ). همه قدرت‌ها در اختيار او است و به هر مقدار كه صلاح بداند مي‌بخشد و به هرموقع كه لازم ببيند مي‌گيرد .

(82) آياتُ‌الرِّجالِ فِي‌الْقُرْآن

شرح آيه از تفسير مجمع‌البيان

نعمت مــال و راز تفــاوت روزي‌ها

در ترسيم نعمت‌هاي گوناگون خدا به انسان، اينك به بيان نعمت ديگري پرداخته و مي‌فرمايد:

وَ اللّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلي بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ

و خداست كه بر اساس حكمت خويش روزي برخي را گسترده ساخته و روزي برخي ديگر را تنگ و محدود مقرّر داشته و بدين وسيله برخي از شما را در رزق و روزي بــر بــرخــي ديگــر برتري و فــزوني بخشيــده اسـت.

فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَلي ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَواءٌ