بانک جامع مناسبت ها صفحه 351

روسیه و انگلستان از سال ها قبل رقابت شدیدی بر سر منافع خود در ایران داشتند. هر امتیازی که یکی از این دو کشور به دست می آورد، دیگری سعی می کرد، مشابه آن را تحصیل کند. اگر دولتمردان ایران به سوی روسیه تمایل می یافتند، انگلستان تلاش می کرد که آنها را از صحنه خارج سازد و اگر نفوذ انگلیس در حکومت ایران گسترش می یافت، روسیه به وسایلی متوسل می شد تا آن وضع را تغییر دهد. علی رغم این همه رقابت و اختلاف، پس از انقلاب مشروطه، ناگهان بین روسیه و انگلیس توافقی حاصل می شود که به موجب آن، ایران به مناطق نفوذ تقسیم می شود. بر اساس قرارداد تقسیم ایران، منطقه مرکزی کشور، بی طرف اعلام شد. مناطق شمال و قسمتی از غرب ایران، تحت کنترل روسیه قرار گرفت و نواحی جنوبی نیز به منطقه نفوذ انگلیس تبدیل گردید. این قرارداد در حالی امضا شد که حکومت ایران به علت بی کفایتی شاهان قاجار، به قدری تضعیف شده بود که روسیه و انگلیس برای انقعاد این قرارداد، حتی با دولت ایران نیز مشورت نکردند. این پیمان که به قرارداد 1907 مشهور شد خشم مردم ایران را برانگیخت و مجلس شورای ملی نیز با آن مخالفت کرد. علی رغم امتناع مجلس از تصویب این قرارداد، نیروهای روس و انگلیس، تا پس از انقلاب کمونیستی در شوروی، از ایران خارج نشدند.

مناسبت 03: ارتحال عالم و عارف ربانی آیت اللَّه "شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی" (1321 ش)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه شیخ حسنعلی اصفهانی معروف به نخودکی در حدود سال 1240 ش (نیمه ذی قعده 1279 ق) در اصفهان دیده به جهان گشود و از کودکی تلاش و جدّیت وافر در تزکیه نفس، تهجّد و عبادت داشت. وی تحصیلات مقدماتی را در اصفهان فراگرفت و آن گاه ریاضیات، حساب و فلسفه را از محضر آخوند ملامحمد کاشی و جهانگیرخان قشقایی آموخت. سپس به نجف اشرف عزیمت نمود و در محضر بزرگانی چون سیدمحمد فشارکی، سید مرتضی کشمیری و ملااسماعیل قره باغی شاگردی نمود. آیت اللَّه نخودکی اصفهانی پس از مراجعت از نجف اشرف، در مشهد مقدس اقامت گزید و از محضر فرزانگان این دیار نیز بهره مند گشت. او علاوه برتدریس و تحقیق و عبادت بسیار، به مستمندان و نیازمندان توجه ویژه ای داشت. آیت اللَّه نخودکی اصفهانی، بیشتر ایام عمر را در ریاضت های طاقت فرسا سپری کرد. وی دارای مقامات و کرامات بسیار بود که شرح جزئی از کرامات و کارهای خارق العاده وی در کتابی تحت عنوان نشان از بی نشان ها توسط فرزندش گردآوری و منتشر گردید. آیت اللَّه نخودکی سرانجام در هشتم شهریور 1321 ش برابر با 17 شعبان 1361 قمری وفات یافت و در جنب ایوان عباسی (مقابل صحن ایوان طلا) در حرم حضرت رضا(ع) مدفون گردید.

مناسبت 04: انفجار دفتر نخست وزیری توسط منافقین و شهادت مظلومانه "رجایی" و "باهنر" (1360 ش)

شرح مناسبت:

پس از عزل بنی صدر از ریاست جمهوری، دشمنان انقلاب، با از میان بردن مسؤولین نظام قصد براندازی حکومت اسلامی را در سر می پروراندند. در این راستا، فاجعه هفتم تیر سال 60 و شهادت آیت اللَّه بهشتی و 72 تن از یاران انقلاب، ثمره تصمیم شیطانی استکبار جهانی و دشمنان جمهوری اسلامی بود. پس از آن، گرچه عکس العمل سریع، قاطع و انقلابی حضرت امام خمینی(ره)، هرگونه ابتکار عمل را از دشمنان سلب نمود ولی کار به زعم دشمنان هنوز به اتمام نرسیده بود و طرح نابودی مسوولان طراز اول مملکت، در رأس فعالیت آنها قرار داشت. بدین ترتیب واقعه هشتم شهریور همان سال به وقوع پیوست و رییس جمهور محبوب، محمد علی رجایی و نخست وزیر متفکر و دانشمندش، حجت الاسلام دکتر محمد جواد باهنر در انفجار دفتر نخست وزیری به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. شهید رجایی پس از پیروزی انقلاب، مسؤولیت وزارت آموزش و پرورش را به عهده گرفت و به دنبال تمایل مجلس، در مردادماه 1359، به عنوان اولین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران به مجلس معرفی و برگزیده شد. سرانجام به دنبال عزل بنی صدر، شهید رجایی به ریاست جمهوری انتخاب شده بود. شهید باهنر نیز با داشتن سابقه مبارزاتی در عرصه انقلاب، با فرمان حضرت امام، به عضویت شورای انقلاب اسلامی درآمد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی به نمایندگی مردم کرمان در مجلس خبرگان قانون اساسی، نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و وزارت آموزش و پرورش رسید و پس از انتخاب شهید رجایی به ریاست جمهوری، به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی شد و با رأی قاطع مجلس، کابینه خود را معرفی کرده بود.

مناسبت 05: رحلت آیت اللَّه "جلال طاهر شمس گلپایگانی" عضو مجلس خبرگان رهبری (1374 ش)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه جلال طاهرشمس گلپایگانی در سال 1306 شمسی در روستای گوگد از توابع گلپایگان دیده به جهان گشود و در نوجوانی در اراک به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی در سال 1324 برای ادامه تحصیل، راهی قم گردید و از محضر درس آیات عظام: سید حسین بروجردی، سید محمد حجت کوه کمره ای، محمدعلی اراکی، سید محمدرضا گلپایگانی، علامه طباطبایی و امام خمینی(ره) کسب فیض نمود و به درجه اجتهاد رسید. آیت اللَّه طاهرشمس گلپایگانی همچنین به مدت دو سال در درس آیت اللَّه سیدابوالقاسم خویی در نجف حاضر شد و از آن پس به مدت بیش از سی سال، بارها سطوح عالی حوزه را در قم تدریس نمود. با شروع انقلاب اسلامی، او نیز همراه با دیگر مدرّسان حوزه در تشکیل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تلاش نمود و امضایش همواره در بحبوحه انقلاب، در ذیل پیام ها و اعلامیه های جامعه مدرسین، دیده می شد. آیت اللَّه طاهر شمس گلپایگانی پس از پیروزی انقلاب، به عضویت در شورای مدیریت حوزه علمیه قم و مجلس خبرگان رهبری از استان مرکزی درآمد و به خدمت در این سنگرها پرداخت. آیت اللَّه طاهرشمس سرانجام در چنین روزی مطابق با سوم ربیع الثانی 1416 ق در 68 سالگی در سانحه تصادف به لقاءاللَّه رسید و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.