آینه ایام : ایام در آینه آیات، روایات، تاریخ، اشعار و نکات ویژه مدیران و فرماندهان صفحه 299

ص:306

1- 666. معانی الأخبار: 234.

2- 667. داستان های کوتاه از تاریخ اسلام: فحه 56. به نقل از مروج الذّهب، مسعودی 1: 664 - 663.

3- 668. مفاتیح الجنان، فرازی از دعای کمیل.

4- 669. گوهرهای حکیمانه، از بیانات آیت اللَّه بهجت «مد ظله العالی»: 55.

9 صفر

شهادت عمّار یاسر (37 هجری قمری)

ابو یقظان عمار بن یاسر عنسی از تبار عبار مذحج یمن و حلیف و هم پیمان قبیله بنی مخزوم مکّه بود و در حدود 57 سال قبل از هجرت پیامبر در قبیله بنی مخزوم به دنیا آمد. پدرش یاسر و مادرش سمیه از مسلمانان پیشگام و اوّلین شهیدان اسلام بودند.

عمّار در حدود 48 سالگی در نخستین سال های بعثت و به هنگام اقامت رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم در خانه ارقم اسلام آورد و در این راه تمام آزارها و شکنجه ها را به جان خرید.

به علّت این که از مهاجران یمنی محسوب می شد و در مکّه طرفدار و پایگاه اجتماعی نداشت از مستضعفان به شمار می آمد.

مشرکان بت پرست مکّی، مستضعفان ساکن مکّه هم چون عمار، بلال و صهیب را به دلیل مسلمان شدن شکنجه می کردند و گاهی آنان را برهنه کرده، در برابر تابش آفتاب سوزان حجاز روی ریگهای داغ می خواباندند و کتک می زدند؛ گاهی زره فولادین بر بدن آنان می پوشاندند و آنها را در هنگام ظهر در برابر تابش آفتاب قرار می دادند و گاهی نیز تخته سنگی بزرگ روی سینه آنها می نهادند تا از این طریق آنان را وادار سازند از آیین محمّدصلی الله علیه وآله وسلم دست بکشند.

عمّار در اثر این شکنجه ها به همراه گروهی از مسلمانان به حبشه هجرت کرد و اندکی بعد، پس از آرامش نسبی مکّه، به این شهر برگشت و آنگاه به مدینه هجرت نمود.

رسول خدا بین او و حذیفه بن یمان پیمان برادری استوار ساخت. عمّار در ساخت مسجد النّبی حضور فعال داشت.

او در نبردهای بدر، احد، و جنگ های دیگر و نیز بیعت رضوان همراه رسول خدا حضور یافت و در همه این نبردها از پیشگامان لشکر اسلام بود.

پس از رحلت پیامبر، عمّار در کنار سلمان، ابوذر و مقداد از اعضای اصلی هسته مرکزی تشیع، حضوری فعال داشت.

وی از مخالفان و معترضان به ماجرای سقیفه بود و در مواقع مختلف از امام علی علیه السلام دفاع کرد. برای دفاع از اسلام در جنگ یمامه در سال 12 قمری شرکت جست و گوش خود را از دست داد. عمّار مدّتی از سوی عمر والی شهر کوفه بود.

در هنگام خلافت عثمان، عمّار از مخالفان مشهور حکومت بود و در این راه برای بار دیگر به مقام جانبازی در راه خدا نایل آمد.

نقل است که وقتی عثمان با سخنان منطقی عمار و انتقاد صریح او از چپاول ثروت