[خرداد ماه 1300]
یکشنبه 1 خرداد 1300/ 22 می 1921/ 14 رمضان 1339
* تحصن نظامیان در استرآباد
امشب توپچی (1) و سربازهای ساخلوی (2) شهر استرآباد (3)که نزدیک به سه ماه حقوق دریافت نکرده بودند، در تلگراف خانه شهر تحصن کردند. مقامات نظامی به هرترتیبی بود آنان را منصرف نموده و قول دادند عرایضشان را به مقامات مربوط برسانند. (4)
* اعتراض ایران به ضرب سکه های ایرانی در روسیه
وزارت امور خارجه امروز در یادداشتی به سفارت روسیه، نسبت به ورود مقدار زیادی سکه های پنج قرانی نقره به ایران، که در روسیه ضرب شده بود، اعتراض کرد و خاطرنشان ساخت: چون ضرب سکه در هرکشوری از حقوق انحصاری آن دولت است، این رویه که در روسیه اتخاذ شده به حقوق و حاکمیت دولت ایران لطمه وارد ساخته و از نقطه نظر حقوق بین المللی نیز به منزله مداخله در امور داخلی ایران به شمار می رود. وزارت امور خارجه، در ادامه ضمن تأکید به جلوگیری از ضرب سکه ایرانی در روسیه، تصریح کرد: چنانچه از این پس چنین سکه هایی به ایران وارد شود، ضبط خواهد شد. (5)
* درخواست وزیرمختار روسیه برای آزادی اسرای نظامی روس
وزیرمختار شوروی روسیه در ایران در نامه ای به وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه، ایران و روسیه دیگر در حالت جنگ نبوده و فرونت گیلان هم منحل شده است، آزادی نظامیان روس را که در سمنان نگه داری می شدند، از دولت ایران خواستار شد. (6) طبق اظهارات وزیرمختار شوروی تقریبا دویست نفر از اسرای نظامی مسلمان روسیه نیز بودند که در سمنان نگهداری می شدند. (7) اما وزارت امور خارجه در پاسخ، با اظهار اینکه هنوز فرونت گیلان منحل نشده و همچنین اسرای نظامی ایرانی در بادکوبه در وضعیت اسفناکی در توقیف هستند، برای خاتمه دادن به این مسائل اقدامات جدی سفارت روسیه را خواستار شد. (8)
* جلوگیری از حفاری های بدون مجوز
در پی حفریات غیرمجاز در مناطق مختلف کشور جهت یافتن گنج و آثار تاریخی، وزارت داخله بنا به تقاضای وزارت معارف با ارسال تلگرافی به حکام ایالات و ولایات دستور داد:
از حفریات بدون مجوز وزارت معارف، جلوگیری به عمل آورند و چنانچه کسی بدون مجوز اقدام به حفاری نماید، او را توقیف کنند. (9)
[تصویر] سکه های دوره قاجار
1- توپچی مأخوذ از واژه ترکی، توپدار و نظامی که سلاحش توپ است. آن که توپ انداختن داند و بدین اسم در قشون معین است. واحدی از نظام که مأمور تیراندازی با توپ می باشد.
2- ساخلو واژه ای ترکی و به معنای مکانی که گروهی از سربازان در آن جای گزیده و به حفظ و نگهبانی گماشته شده باشند. به جای این کلمه فرهنگستان واژه پادگان را برگزیده است.
3- استرآباد نام قدیم گرگان فعلی می باشد.
4- روزنامه ایران، 2/ 3/ 1300، ص 2.
5- یادداشت وزارت خارجه به نمایندگی مختار روسیه در ایران، 1/ 3/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ک 2، پ 19، ص 5.
6- در جنگ های سال گذشته میان نیروهای دولتی و قوای جنگل عده ای از اتباع روس و آذربایجان قفقاز نیز جزو سایر اسرا دستگیر شده بودند که عده ای از آنان در قزوین و عده ای در سمنان و تهران توقیف بودند. لازم به ذکر است که تعدادی از این اسرا در اداره تنظیف بلدیه به کار گرفته شده بودند. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ک 29، پ 3، ص 16، 66، 67).
7- مراسله وزیرمختار شوروی روسیه در ایران به وزارت خارجه، 1/ 3/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ک 29، پ 3، ص 10.
8- اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ک 29، پ 3، ص 10 (حاشیه سند).
9- روزنامه ایران، 2/ 3/ 1300، ص 2.