[شهریور ماه 1300]
پنجشنبه 2 شهریور 1300/ 25 اوت 1921/ 20 ذی الحجه 1339
* تشریح وضعیت کلدانی های کردستان
یوحنا نیسان خلیفه آرشوک و نماینده فوق العاده پاپ اعظم در ایران طی نامه ای به محتشم السلطنه وزیر امور خارجه وضعیت کلدانی های کاتولیک سنندج را تشریح کرد و افزود:
این مسیحیان از تجار عمده کردستان هستند که بواسطه تجارت با روسیه و بین النهرین موفق شده اند خود را ثروتمند نموده و خدمات مهمی را به مملکت خود انجام دهند و می توان آنان را تنها عیسویان شرق دانست که بدون هیچ کمک خارجی تمام حوائج کلیسا و هیئت روحانیون خود را برآورده اند و بهترین مدرسه مملکت را به خوبی اداره کرده و دار الایتام خود را منظم و مرتب نموده و نگذاشته اند حتی یک نفر فقیر از گرسنگی بمیرد. ولی متاسفانه در نتیجه اغتشاشات سالار الدوله(1) در کردستان و جنگ جهانی اول، مراودات تجاری ایشان قطع شده و به حالت فقر و فلاکت افتاده اند و مال التجاره های ایشان نیز در معابر و راه ها به غارت رفته و اغلب اموال و دارائی هایشان غصب شده است. ازاین رو، عده ای از این جمعیت مسیحی به ناچار مهاجرت کرده و در قزوین و کرمانشاه اقامت گزیده اند. یوحنا نیسان در پایان نامه اش از محتشم السلطنه تقاضا کرد هیئت کلدانیان سنندج از پرداخت مبلغ چهل تومان مالیات سالانه که از قبل از مشروطیت معمول بود معاف شوند. (2)
* گفتگوی سرشناسان مشهد با مشیر الدوله
سرشناسان شهر مشهد به تلگراف خانه دعوت شدند تا بوسیله تلگراف حضوری با مشیر الدوله و نمایندگان ایالات خراسان در مجلس به گفتگو بپردازند. (3)
* برپایی جشن در سفارت افغانستان
به مناسبت آغاز سومین سال استقلال دولت افغانستان، دیشب جشن باشکوهی در سفارت خانه افغانستان برپا شد. روزشمار تاریخ معاصر ایران ج 1 299 * برپایی جشن در سفارت افغانستان ..... ص : 299
ام السلطنه، وزیران و عده ای از رجال و شخصیت ها که به این جشن دعوت شده بودند از ساعت هشت بعد از ظهر در محل سفارت خانه افغانستان حضور داشتند. (4)
* انتشار روزنامه طوفان
روزنامه طوفان (5) به مدیریت محمد فرخی یزدی با کلیشه سرخ و شعار طرفداری از طبقه رنجبر و دهقان منتشر شد.
سردبیری این روزنامه را، موسوی یزدی عهده دار بود. (6)
1- ابو الفتح میرزا ملقب به سالار الدوله، پسر سوم مظفر الدین شاه، والی غرب ایران بود و از طریق وصلت و اتحاد با اکثر خوانین غرب نیروی فراوانی در اختیار داشت. او در آغاز به اندیشه رسیدن به سلطنت با برخی از مشروطه طلبان و از جمله ملک المتکلمین روابطی برقرار کرد. از او وعده حصول به تخت پادشاهی را دریافت نمود. سالار الدوله پس از ناکامی در رسیدن به تخت سلطنت توسط مشروطه طلبان، سرانجام به محمد علی شاه پیوست و با مشروطه خواهان درافتاد. او پس از عزل شاه، به اندیشه تصرف تهران افتاد، اما موفق نشد. سالار الدوله در جریان آخرین تهاجم به تهران، در نهاوند شکست خورد و به کنسولگری انگلیس پناه برد. چندی بعد او با استفاده از تأمین دولت به تهران آمد و در پارک اتابک تحت نظر قرار گرفت. سالار الدوله سرانجام به اروپا تبعید گردید. (حیات یحیی، ج 2، ص 158، 96، 31، ج 3، ص 210، 195، 176؛ تاریخ مشروطیت، ج 1، ص 59، 58، 55، و ج 2، ص 263، 260، 254 و ج 3، ص 480- 479).
2- نامه یوحنا نیسان به محتشم السلطنه وزیر خارجه، 2/ 6/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ک 30، پ 5، ص 8.
3- گزارش های کنسولگری انگلیس در مشهد، ص 112.
4- روزنامه ایران، 3/ 6/ 1300، ص 1.
5- روزنامه طوفان در تهران به صاحب امتیازی فرخی یزدی و مدیریت موسوی زاده در دوم شهریور 1300 منتشر شد (تاریخ جراید و مجلات ایران، ج 3، ص 168 و 169).
6- روزنامه طوفان، 2/ 6/ 1300، ص 1.