١ فروردین ١٣٠٤
شنبه
9212
٢٥ شعبان ١٣٤٣
مراسم سلام در کاخ گلستان
مراسم سلام به مناسبت عید نوروز در کاخ گلستان برگزار شد. علما ساعت هشت صبح، نمایندگان مجلس ساعت نُه صبح، و «وزراء مختار و سفرای دول متحابه» ساعت ده صبح با ولیعهد دیدار کردند. قرار است مدیران دوایر دولتی وزارت خانه ها برای تبریک سال نو، فردا به کاخ گلستان بروند. دیشب نیز به مناسبت حلول سال نو، «مراسم آتشبازی باشکوهی» در میدان مشق تهران برپا شده بود.(1)
تعطیلات نوروزی وزارت خانه ها
وزارت خانه ها و دوایر دولتی به مناسبت عید نوروز تعطیل شدند. برخی ادارات تا چهارم فروردین و بعضی دیگر چون وزارت خانه های امور خارجه، عدلیه و معارف تا یک هفته تعطیل خواهند بود.(2)
تغییر نام ماه ها
بنابر مصوبه مجلس شورای ملی از ابتدای سال ١٣٠٤ شمسی، نام های ایرانی ماه های سال شمسی رسمیت یافت. روزنامه شفق سرخ در آخرین شماره سال ١٣٠٣، مقال های در این باب منتشر کرد که در آن آمده بود: «بعضی خیال میکنند برج عقرب و برج سرطان برای ماه های شمسی از آسمان نازل شده و نباید تغییر کند. بعضی دیگر خیال میکنند اسفندماه و بهمنماه اگر دوباره رایج شود بنیان قومیت ایران مستحکم خواهد شد... یاد گرفتن این ماه ها بیزحمت و حتی برای اطفال هم آسان است و یک ترتیب به کلی طبیعی است. نه بوی گبری از آن استشمام میشود و نه رایحه رکاکت عربی و ترکستانی.»(3)
بازگرداندن اموال سردار معزز
در پی دستگیری سردار معزز بجنوردی، همه اموال او مصادره و تحت نظر رئیس ساخلو بجنورد قرار گرفته بود متعاقب رسیدن این خبر، رضا خان، رئیسالوزراء، دستور داده بود اموال یادشده به کسان سردار معزز بازگردانده شود. سرتیپ جانمحمد خان، فرمانده لشکر شرق، در تلگرامی به رضا خان خبر داد که «کلیه اموال سردار و کسانش، غیر از اسلحه، به خانواده آنها تحویل و قبض رسید اخذ گردید.»(4)
نوزدهم اسفند سال گذشته سردار معزز بجنوردی، چهار برادر، و یک برادرزادهاش، و محمد بهادر دستگیر و صبح روز بیستویکم با اسکورت راهی مشهد شده بودند.(5)
همزمان با دستگیری سردارمعزز و کسانش در چند شهر ایالت خراسان، همچون مشهد و بجنورد، حکومت نظامی برقرار شد.(6)
تحرک ترکمنها در گنبد قابوس
بنابر خبری که نایب اول حسن مهاجر، رئیس اردوی سیار، به رئیس ارکان حرب کل قشون فرستاد، گروهی از ترکمنها در منطقه گنبد قابوس گرد آمدهاند، اما اقدامات لازم برای جلوگیری از تعرضات احتمالی آنان از طریق مسدود کردن گذرگاه هایشان انجام گرفته است. مهاجر یادآور شد که منطقه تحت سیطره حکومت نظامی است و این تحرکات ناشی از تحولاتی است که پس از دستگیری سردار معزز بجنوردی رخ میدهد.(7)
توصیه به خروج ایران از منطقه ممنوعه
سرتیپ حبیب الله خان شیبانی در تلگرامی به سرتیپ امان اللهمیرزا اطلاع داد که در اجلاس آتی جامعه ملل، احتمالاً مذاکراتی راجع به تجدیدنظر در محدودیت حمل اسلحه خواهد شد؛ و این فرصت خوبی است که دولت ایران از منطقه ممنوعه خارج شده، اجازه حمل تسلیحات را پیدا کند.(8)
اسکناس های تقلبی کانادا در رشت
بانک شاهنشاهی در نام های به وزارت امور خارجه خبر داد که اسکناس های بانک کانادا، که مدت مدیدی است توسط بازرگانان رشت از شوروی وارد ایران میشود، تقلبی است. بانک شاهنشاهی
1- روزنامه ایران، س ٩، شم ١٧٩٧، ص ١.
2- همانجا.
3- روزنامه شفق سرخ، س ٣، شم ٣١٧، ص ١. حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو، و حوت نام هایی بودند که جای خود را به فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن، و اسفند دادند.
4- اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، س ١٣٠٤، پ ١٢، ص ٢٩.
5- همان، ص ٣٧. منابع انگلیسی نوشتند که سردار معزز و همراهان او ٢٨ اسفند وارد مشهد شدند. «بازداشت او ظاهراً به خاطر تحریک ترکمنهاست. شجاعالملک، رئیس [ایل] باخزر، در مرز افغانستان نیز بازداشت شده است.» (FO E 2279/82/34)
6- FO E 2279/82/34.
7- اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، س ١٣٠٤، پ ١٣، ص ١٦٣.
8- همان، س ١٣٠٤، پ ١٣٤، ص ٣. پس از جنگ جهانی اول و تشکیل جامعه ملل، اقداماتی برای نظارت بر خرید و فروش سلاح های جنگی شروع شد تا زمینه برای استقرار و تداوم صلح فراهم شود. عهدنامه سنت ژرمن بر بنیاد همین موضوع تصویب شد؛ و بر اساس آن تجارت اسلحه در آب و خاک ایران تحت نظارت انگلیس قرار گرفت. وزارت امور خارجه وقت ایران از طریق نماینده خود در جامعه ملل تلاش هایی برای خارج کردن ایران از این عهدنامه آغاز کرد و توسط مأموران خود به رایزنی با دیگر کشورها پرداخت «که هیچ وقت دولت ایران حاضر نخواهد بود که در کنفرانس بینالمللی [آتی] ژنو مذاکره شود که ممکن است خاک ایران جزو مناطق ممنوعه گذارده شود؛ و دولت ایران با اطمینان به استقلال کامل خود و مساعدت سایر دول عضو جامعه ملل، منتظر است که این منظور حقه هیچوقت مورد تردید واقع نشده و ذکری در این موضوع نشود.» (اسناد مؤسسه مطالعات و ...، س ١٣٠٤، پ ١٣٤، ص ١) تلاش های ایران به واسطه ضعف منطق های، عدم نفوذ در مجامع بینالمللی و مهمتر از همه سیطره انگلیس در منطقه، ناکام ماند.