- پیش گفتار 1
- 1. مفهوم شناسی 4
- الف) نماد 4
- ب) فرهنگ 8
- اشاره 9
- ج) فرهنگ اسلامی 9
- اشاره 12
- تعبیر قرآن از نمادها 12
- 1. اهمیت احیای نمادهای اسلامی 13
- 3. اهداف موضوع 15
- 1. تفسیر جامعهشناختی 17
- اشاره 17
- یادگیری معانی و نمادها 17
- اشاره 17
- کنش و واکنش 20
- گزینش کردن 21
- دین و معنا 22
- دیدگاه کلیفورد گیرتس درباره دین و معنا 23
- اشاره 25
- درآمدی بر هرمنوتیک 25
- تفسیر نمادها 31
- اشاره 33
- اشاره 34
- 1. مکانهای مقدس 34
- الف) مسجد 35
- اشاره 35
- یک _ تاریخچه مسجد 36
- دو _ مفهوم نقشها در معماری مسجد 37
- اول _ امام جماعت 38
- سه _ عناصر تعریف شده مسجد 38
- دوم _ منبر 39
- سوم _ محراب 40
- چهارم _ مِئذنه (مناره) 40
- چهار _ کارکردهای مسجد 41
- اشاره 41
- اول _ آموزش و پژوهش 42
- دوم _ سیاست 43
- ب _ فضیلت مشاهد مشرفه 44
- اشاره 44
- یک _ مکه 48
- اشاره 48
- دوم _ بنای کعبه به دست قریش 50
- اول _ کعبه 50
- سوم _ آیات قرآن بر دیواره کعبه 52
- چهار _ رموز صورت کعبه 53
- پنجم _ ارکان کعبه 55
- ششم _ حجرالاسود 56
- هفتم _ ویژگیهای کعبه 58
- اشاره 59
- هشتم _ امنیت تکوینی و تشریعی 59
- دو _ مدینه منوره 59
- اول _ شرافت مدینه 60
- دوم _ مسجد النبی 61
- چهار _ بیتالمقدس 65
- سه _ مسجد قبا و دیگر مسجدها در مدینه 69
- چهارم _ جلوه ای از معماری اسلامی 70
- پنجم _ فضیلت بیت المقدس از نگاه اهل بیت (ع) 71
- ششم _ قدس در نگاه علمای اسلام 72
- اشاره 72
- اول _ جایگاههای مقدس نجف 73
- شش _ کربلا 78
- دوم _ مسجدهای مشهور در نجف 78
- هفت _ کاظمین 83
- هشت _ سامرا 87
- نه _ کوفه 89
- اشاره 90
- مسجد سهله 94
- آرام گاه ابراهیم الغمر 96
- مسجد صعصعه بن صوحان 96
- مسجد زید بن صعصعه 96
- 2. زمان های مقدس 102
- اشاره 102
- الف) حج 107
- ب) روزه 108
- ج) عید فطر 109
- د) نماز جمعه 112
- ه_) ماههای حرام 113
- ح _ عاشورا 121
- الف) آثار طبیعی و روانی رنگها 122
- 3. رنگ ها 122
- ب) رنگ در قرآن 126
- 4. اعداد 135
- اشاره 135
- الف) اربعین در فرهنگ اسلامی 137
- ب) اربعین در قرآن 140
- ج) اربعین در حدیث 142
- اشاره 142
- چهل روز خلوص 143
- چهل مؤمن 145
- چهل نیایشگر 146
- چهل بار خواندن 148
- چهل روز گریه 150
- چهل پاییز جلوتر 151
- چهل روز نماز 152
- چهل گناه 154
- چهل خانه 155
- چهل روز باران 157
- چهل روز احتکار 158
- چهل روز خوردن گوشت 160
- چهل سال عبادت 161
- چهل برابر نیرو 163
- زیارت اربعین 164
- اشاره 168
- الف) ترویج تجملگرایی 170
- ب) ترویج خشونت 170
- ج) هنجارشکنی درروابط زن و مرد 171
- د) بیتوجهی به مسائل جامعه شناسی و روان شناختی 171
- ه_) ترویج مد و پوششهای نامتعارف 172
- و) پخش موسیقیهای شبههناک 173
- ز) جای خالی برنامههای مذهبی و جای پر برنامههای پوچ 174
- ح) کمبود برنامه سازان متعهد 174
- ی) حجم بالای پخش برنامه 176
- ک) غلبه سیاستزدگی 176
- ط) نقش تهیهکنندگان 176
- الف) تقویت اخلاق عمومی 177
- ل) نبود نگرش انقلابی 177
- 2. پیشنهادهای کلی 177
- ب) پرهیز از چهرهپردازیهای منفی و ناصالح 177
- 3. پیشنهادهای برنامهای 178
ص:143
و گرفتار شدن و نبود امکانات است: «یتیهون فی الارض» و دیگر، طول زمان درمان است. قرآن کریم، طول درمان این درد را چهل سال مشخص کرده است: _«اربعین سنه»._
ازاین رو، باید دانست که مدت پالایش جانها و زمان نابودی خصلتهای شیطانی، بر محور عدد «اربعین» است. رعایت ضوابط و فرمان های الهی به مدت چهل سال، جان را صفا و دل را جلا میدهد و جامعه را به تکامل می رساند.
ج) اربعین در حدیث
اشاره
احادیث و روایتهای رسول خدا(ص) و ائمه هدی(ع) گنجینههای بسیار ارزشمندی است که به ما رسیده است. سخنان پیشوایان معصوم(ع)، یکی از منابع شناخت اسلام است. فقیهان دین، بسیاری از احکام اسلامی را از این منابع استخراج می کنند؛ یعنی احادیث، دلیل و مستند حکم فقیهان هستند.
رهبران معصوم(ع) برای گسترش سخنانشان که تفسیر آیات قرآنی بود، تلاشی خستگیناپذیر داشتند. آنان، شاگردان برجسته ای را تربیت می کردند و برای تبلیغ و ترویج دین به سرزمینهای اسلامی می فرستادند. همچنین برای آنکه رهنمودهای خاندان رسالت از یادها نرود، مردم را به حفظ و نگارش حدیث تشویق می کردند.
در این زمینه، روایتهای فراوانی از اهل سنت و شیعه هست. در اینجا، تنها به سه روایت درباره حفظ چهل حدیث که بر آن بسیار تأکید شده است، اشاره می کنیم.
رسول خدا (ص) فرمود:
مَن حَفِظَ مِنْ اُمَّتی اَرْبَعینَ حدیثاً مِمّا یَحتاجونَ اِلَیهِ من امر دینِهم بَعَثَهُ اللهُ یَومَ القیامَهِ فَقیهاً عالماً.(1)